W co się ubrać na pustynię i co robić, by uniknąć zagrożeń w podróży?

Wycieczka na pustynię – jak ją zaplanować?

zdjęcie Katarzyna Ślusarz, pustynie na świecie Katarzyna Ślusarz | 2024-02-01
Planując wycieczkę na pustynię, warto przygotować się do trudnych warunków. Sprawdź, jakie są najważniejsze aspekty, takie jak lista potrzebnych rzeczy, wybór odpowiedniego ubioru, gospodarka wodą czy profilaktyka zdrowotna.

Wycieczka na pustynię – co wziąć pod uwagę podczas planowania?

Pustynie na świecie fascynują swoją surowością i niepowtarzalnym urokiem, ale podróżowanie przez nie wymaga szczególnego przygotowania. Aby cieszyć się bezpieczną i komfortową wyprawą, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów: jakie są najpopularniejsze kierunki, co zabrać ze sobą na pustynię, jak się ubrać, czy oaza na pustyni to bezpieczne miejsce, by się nawodnić, a także jakie niebezpieczeństwa grożą wycieczkowiczom – w jaki sposób ochronić swoje zdrowie i bezpiecznie odbyć podróż.

Jaki teren określa się pustynią?

Z definicji pustynia to środowisko, gdzie występuje bardzo rzadka roślinność lub nie ma jej wcale. Te tereny charakteryzuje niska ilość opadów atmosferycznych, wysoka temperatura w ciągu dnia i szybkie parowanie będące przyczyną niskich, nawet ujemnych temperatur nad ranem.

Mimo panujących tam trudnych warunków dla człowieka, pustynie cieszą się dużym zainteresowaniem wśród turystów i badaczy przyrody ze względu na ekscytujące krajobrazy, unikalną faunę i florę, a także ciekawą kulturę i historię ludów zamieszkujących te obszary. 

Jakie są rodzaje pustyń?

Istnieje wiele fascynujących pustyń na całym świecie, o różnej charakterystyce. Ze względu na różne powierzchnie, wyróżnia się następujące rodzaje pustyń:

  • skaliste (lub kamieniste), np. Al‐Hamada al‐Hamra na Saharze,
  • żwirowe (lub żwirowate), np. Mojave w USA,
  • piaszczyste, np. Wielki Erg Zachodni na Saharze czy Wielka Pustynia Piaszczysta w Australii.

Inne rodzaje pustyń to pustynie ilaste (np. Sonora na pograniczu USA i Meksyku) i solne (jak Salar de Uyuni w Boliwii).

Największa pustynia na świecie
Generalnie za największą pustynię na świecie uznaje się Saharę, która zajmuje ok. 31% powierzchni kontynentu afrykańskiego. Jednak pod względem sumy opadów atmosferycznych w ciągu roku z Saharą wygrywa Antarktyda – pustynia polarna, gdzie opady nie przekraczają nawet 5 cm rocznie.

Które pustynie na świecie są warte zwiedzenia?

Tereny pustynne są chętnie wybierane przez zaprawionych wędrowców i entuzjastów turystyki przygodowej. Do najczęściej odwiedzanych pustyń należą:

Zadbaj, by Twoja wycieczka na pustynię była bezpieczna

Przyjdź po szczepienia i zalecenia profilaktyczne

Szybki dostęp do lekarza na pustyni jest niemożliwy, a niektóre choroby mogą być śmiertelne.
Czas na podanie poekspozycyjnego szczepienia przeciw wściekliźnie to 24 godziny, co może być trudne na pustyni.
Organizm osłabiony wędrówką przez pustynię jest bardziej podatny na choroby.
Szeroka gama szczepionek. Duża dostępność terminów. Specjalizacja w medycynie podróży.
kobieta po szczepieniu. w co się ubrać na pustynię Zapisz się na wizytę szczepienną
  • Sahara, przy okazji której można zwiedzić Egipt czy Maroko;
  • Atacama, znajdująca się w Chile i słynąca z niezwykłych, różnorodnych krajobrazów;
  • Namib, najstarsza pustynia na świecie zlokalizowana w afrykańskiej Namibii;
  • Gobi, położona pomiędzy Mongolią a Chinami, ukazująca skaliste góry, stepy i piaszczyste wydmy;
  • Kalahari, obejmująca kilka państw Afryki, gdzie prócz terenów piaszczystych występuje roślinność sawannowa i suche lasy.

Odwiedzając pustynie na świecie, na wycieczkę warto przeznaczyć kilka dni.

Czym jest oaza na pustyni?

Na terenach pustynnych może wystąpić miejsce ze względnie bujną roślinnością i naturalnym bądź sztucznym akwenem. Obecna tu woda na pustyni pozwala na wzrost roślin i życie zwierząt, a także uzupełnienie zapasów płynów dla wędrujących tamtędy ludzi. Oaza na pustyni to niezwykle ważny etap na szlakach prowadzących przez te niesprzyjające obszary.

Należy pamiętać o zasadach higieny żywienia, która obejmuje m.in. uzdatnianie wody do picia. Mogą się w niej kryć różne drobnoustroje chorobotwórcze, a infekcja układu pokarmowego to ostatnie, czego chciałoby się podczas pustynnej wyprawy.

Pustynie zwierzęta – czy stanowią zagrożenie?

Pustynie na świecie są domem dla wielu fascynujących gatunków zwierząt, które przystosowały się do trudnych warunków. Należą do nich żmije pustynne, wielbłądy, hieny, gazele i antylopy. 

Trzeba być świadomym, że wiele z tych zwierząt może transmitować groźne choroby. Na terenie niemal całej Afryki (szczególnie tam, gdzie pojawia się oaza na pustyni) oraz Ameryki Południowej występują komary przenoszące niezwykle groźną malarię. Ukąszenie przez owada może również doprowadzić do żółtej gorączki lub dengi. W wielu krajach na świecie (np. w Maroku) powszechnie spotyka się też zwierzęta chore na wściekliznę

Pustynie zwierzęta a profilaktyka chorób: w przychodniach TropicalMed dostępne są szczepienia przeciw żółtej gorączce, dendze oraz wściekliźnie, które stanowią skuteczną, wręcz niezbędną ochronę organizmu podczas podróży. Nasi medycy mogą także polecić bezpieczne leki przeciwmalaryczne.

Co zabrać ze sobą na pustynię?

Pakowanie na wyprawę na tereny pustynne wymaga strategicznego podejścia. Lista rzeczy na taką wycieczkę powinna być dobrze przemyślana. Co zabrać ze sobą na pustynię? Oto elementy wyposażenia, które warto mieć na uwadze:

  • krem z filtrem;
  • apteczka pierwszej pomocy;
  • repelenty odstraszające owady;
  • zapas żywności i wody;
  • odpowiednie ubranie, w tym chusta na pustynię;
  • koc na chłodne noce;
  • okulary przeciwsłoneczne;
  • mapa i nawigacja GPS np. w telefonie oraz powerbank;
  • latarka i zapasowe baterie.

Każda z tych rzeczy może mieć kluczowe znaczenie podczas wyprawy.

Krem z filtrem to podstawowa ochrona przed intensywnym promieniowaniem UV. Apteczka natomiast powinna być wyposażona w podstawowe środki opatrunkowe, leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz preparaty na biegunkę. W pustynnych warunkach, gdzie pomoc medyczna może być ograniczona, apteczka staje się fundamentalnym elementem.

Jeśli chodzi o jedzenie, warto mieć przy sobie suchy prowiant, gdyż na pustyni nie zawsze łatwo zdobyć żywność.

Odpowiednie ubranie to także istotna kwestia, aby bezpiecznie spędzić czas w tym nierzadko ekstremalnym położeniu. Poniżej odpowiadamy, w co się ubrać na pustynię: jak dobrać odzież i obuwie, a także niezbędne dodatki.

W co się ubrać na pustynię?

Odpowiednio dopasowany strój pozwala na utrzymanie prawidłowej temperatury ciała w trudnych pustynnych warunkach i chroni przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Wybierając odzież na taką wyprawę, warto kierować się 4 kluczowymi zasadami, jakimi są:

  • kolor ubrania,
  • materiał,
  • krój,
  • długość rękawów.

Duże znaczenie dla komfortu i bezpieczeństwa w podróży przez pustynię mają barwy i materiał odzieży. Lepiej unikać ciężkich fasonów i postawić na jasne kolory, które odbijają promienie słoneczne, zamiast absorbować je. To pomoże utrzymać odpowiednią temperaturę ciała. Jeśli chodzi o materiał, najlepiej wybrać oddychające i przewiewne ubrania wykonane z lekkiej bawełny.

Ochrona przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych jest bardzo ważna. W co się ubrać na pustynię, aby zminimalizować ryzyko poparzeń? Odpowiednim wyborem będą bluzki z długim rękawem oraz długie spodnie. Odzież powinna być wykonana z przewiewnej tkaniny, co pozwoli uniknąć przegrzania organizmu, a jednocześnie ochroni skórę przed słońcem.

Jeśli zaś chodzi o krój, lepiej stronić od przylegających ubrań, ponieważ mogą przegrzewać ciało. Nieco luźniejsza odzież pozwala na swobodny przepływ powietrza.

Gorące dni vs. chłodne noce
Wysoka temperatura w ciągu dnia odpuszcza nocami, szczególnie wiosną oraz jesienią. Warto więc zaopatrzyć się w ciepłe ubrania do spania: polar, softshellową kurtkę oraz lekkie, lecz zakryte buty, by dać odpoczynek stopom. Przydać się może także koc lub lekki śpiwór.

Czy chusta na pustynię to najlepsze nakrycie głowy?

Nie ulega wątpliwości, że nakrycie głowy to obowiązkowy element ubioru na wyprawę przez pustynię. Najlepszym wyborem będzie przewiewna, lekka czapka z daszkiem lub chusta bawełniana, która przydaje się nie tylko do zabezpieczenia głowy, ale także karku oraz twarzy, szczególnie gdy wieje wiatr z piaskiem.

Chusta na pustynię może przynieść ukojenie i ochłodzenie w czasie upałów. Wystarczy zamoczyć ją w wodzie i zarzucić na szyję podczas wycieczki.

Jakie buty na wycieczkę na pustynię?

Dobór odpowiedniego obuwia to kluczowa kwestia, zwłaszcza gdy trzeba stawić czoła różnorodnym warunkom terenowym. Niezależnie od tego, czy planowana trasa jest luźną wędrówką czy bardziej zaawansowaną wyprawą, najlepiej postawić na wygodne buty trekkingowe, które zapewnią odpowiednią amortyzację i stabilność.

Jakie buty na wycieczkę na pustynię wybrać, aby uniknąć problemu przegrzewania się stóp? Warto zdecydować się na obuwie wykonane z oddychającego materiału, które zapewni odpowiednią wentylację. Dodatkowo, buty na pustynię powinny zawierać podeszwę gwarantującą stabilne utrzymanie na różnych rodzajach terenu.

Woda na pustyni – jak nią gospodarować?

Wycieczkowicze obierający tereny pustynne za kierunek swoich wypraw niejednokrotnie powtarzają, że woda na pustyni jest najważniejsza. Zarządzanie nią w bezpieczny, rozsądny sposób to bardzo przydatna umiejętność podczas podróży.

Przede wszystkim, przy pakowaniu się lepiej wziąć więcej wody, niż przyjmowana na co dzień ilość płynu. Będąc na pustyni, nigdy nie można być pewnym, kiedy nastąpi potrzeba uzupełnienia zapasów. Co ważne, należy regularnie przyjmować płyny, nawet jeśli nie odczuwa się pragnienia. W pustynnych warunkach nietrudno o odwodnienie. Sprawdź szczegóły w: jak nawodnić organizm w podróży.

Planując trasę przez pustynię, dobrze jest wyznaczyć szlak przez oazy, które są naturalnym, bezpiecznym miejscem na uzupełnienie zapasów wody.

Co zagraża zdrowiu na obszarach pustynnych?

Wycieczka na pustynię to nie tylko wyzwanie klimatyczne i logistyczne, ale również potencjalne ryzyko dla zdrowia, a nawet życia. Mowa nie tylko o szkodliwym działaniu promieniu słonecznych czy odwodnieniu, ale również o groźnych chorobach zakaźnych. 

Podróżując przez pustynię, istnieje wiele zagrożeń zarażenia się chorobami zakaźnymi. Wspomnianymi już malarią, żółtą gorączką, dengą czy wścieklizną można się zarazić na skutek kontaktu ze zwierzętami. 

Śmiertelnie niebezpieczne są występujące w Afryce Subsaharyjskiej muchy tse-tse. Choć wybierają one klimat tropikalny, niewykluczone jest zetknięcie się z nimi podróżując np. na pustynie Namib i Kalahari, znajdujące się właśnie w tej części kontynentu. Muchy tse-tse są odpowiedzialne za chorobę zwaną śpiączką afrykańską, która bez odpowiedniego leczenia jest śmiertelna dla człowieka. 

Istnieje szereg infekcji przenoszących się poprzez bezpośredni kontakt z chorym lub skażoną powierzchnią czy wodą. Przykładowo, na skutek kontaktu z osobą zainfekowaną i nieprzestrzegania podstawowych zasad higieny, można zarazić się tyfusem czy cholerą. Niektóre objawy tej choroby, jak biegunka czy wymioty, są szczególnie niebezpieczne w obszarze pustynnym, gdyż mogą prowadzić do odwodnienia organizmu.

To tylko niektóre z licznych infekcji zagrażających turystom na pustyni. Jak można ich uniknąć? Niezbędne okazują się działania profilaktyczne – repelenty odstraszające owady, podstawowe zasady higieny oraz szczepienia będące najskuteczniejszą metodą zabezpieczającą.

Wycieczka na pustynię a profilaktyka – jak uniknąć chorób?

Odpowiednia ochrona przed słońcem pomoże uniknąć oparzeń słonecznych, a regularne przyjmowanie płynów zmniejsza ryzyko odwodnienia w trudnych, pustynnych warunkach. Bezwzględnie należy pamiętać o tych dwóch zasadach i konsekwentnie ich przestrzegać.

Niebezpieczne skutki oparzeń słonecznych
Zbyt długa ekspozycja słoneczna bez użycia preparatów ochronnych prowadzi do szybszego starzenia się skóry, bólu i zaczerwienienia, a nawet do nowotworów. Co robić, gdyż dojdzie już do oparzenia? Warto sprawdzić to w poradniku: sposoby na oparzenia słoneczne.
 

Aby zminimalizować ryzyko zapadnięcia na choroby przenoszone przez owady, warto zaopatrzyć się w odpowiednie repelenty. Pomocne będzie także noszenie ubrań z długimi rękawami oraz spanie pod moskitierą.

Przestrzeganie podstawowych zasad higieny – częste mycie i dezynfekcja rąk, unikanie spożywania surowych bądź nieprzetworzonych produktów spożywczych – również pozwala zmniejszyć zagrożenie zachorowania, np. na dur brzuszny. Znaleziona woda na pustyni przynosi ukojenie, jednak trzeba zachować szczególną ostrożność przed jej spożyciem i upewnić się, że nie jest skażona. Pomocne mogą okazać się odpowiednie metody uzdatniania wody.

Jak przygotować się do wyprawy z TropicalMed?

Najskuteczniejszym sposobem, by uchronić się przed wieloma groźnymi chorobami i bezpiecznie przeżyć pustynną przygodę, są szczepienia ochronne dostępne w TropicalMed. Zgłaszający się do nas pacjenci przechodzą przez szczegółową kwalifikację, otrzymują dokładne zalecenia profilaktyczne oraz potrzebne szczepienia i leki (np. przeciwmalaryczne).

Podróżując do niektórych krajów turyści muszą przedstawić żółtą książeczkę – dowód zaszczepienia na niektóre choroby zakaźne, m.in. żółtą febrę. Taki dokument powinien posiadać jednak każdy turysta, gdyż stanowi to cenne informacje dla personelu medycznego w razie konieczności udzielenia pomocy lekarskiej. Żółtą książeczkę można otrzymać w TropicalMed.

Podczas wizyty w naszym ośrodku lekarz skrupulatnie dobierze plan immunizacji do docelowego kraju i panujących tam niebezpieczeństw. Przychodnię najlepiej odwiedzić na 6-8 tygodni przed planowanym wyjazdem, aby organizm zdążył się w pełni uodpornić.

Zapraszamy do ośrodków TropicalMed, gdzie zadbamy, by Twoja wycieczka na pustynię była zdrowa i bezpieczna.

Pustynia to fascynujące, ale i niebezpieczne miejsce

Szczepienia pomogą Ci zachować zdrowie w podróży
Zapisz się na wizytę szczepienną
Czytaj więcej: