Japońskie zapalenie mózgu: gdzie najlepiej się zaszczepić?

JZM choroba, czyli czym jest japońskie zapalenie mózgu?

JZM, czyli japońskie zapalenie mózgu to rzadka, ale niezwykle groźna choroba neurologiczna. Po raz pierwszy odkryto ją w Japonii w 1871 roku (stąd nazwa); to tam miała też miejsce pierwsza epidemia obejmująca ponad 6 tysięcy przypadków^[1].

Japońskie zapalenie mózgu jest wywołane przez wirusy przenoszone przez komary z rodzaju Culex. Owady zarażają się, żywiąc się krwią zainfekowaną zwierząt – głównie świń i ptaków brodzących. Następnie „wtłaczają” patogeny do organizmu człowieka, którego także kąsają. W ten sposób wirus japońskiego zapalenia mózgu przenosi się ze zwierząt na ludzi.

Komary z rodzaju Culex są wektorami, czyli organizmami przenoszącymi wirusa JZM ze zwierzęcia na człowieka. Szczyt ich aktywności przypada na godzinę po zapadnięciu zmroku^[2], chociaż do groźnego ukąszenia może dojść także w ciągu dnia.

Kiedy dojdzie do zakażenia, następuje tzw. okres inkubacji, czyli namnażania/rozwoju wirusów. Może on trwać od kilku do kilkunastu dni. Po tym czasie JZM choroba może (ale nie musi) zacząć się objawiać. W jaki sposób?

Japońskie zapalenie mózgu objawy – czym grozi zakażenie?

Zdecydowana większość infekcji jest bezobjawowa lub skąpoobjawowa (z gorączką, bólem głowy, wymiotami) i nie wywołuje żadnych trwałych powikłań. U około 1% zakażonych występują jednak poważne symptomy, będące wynikiem zajęcia ośrodkowego układu nerwowego^[3]. Jakie?

Japońskie zapalenie mózgu objawy

• nagła, wysoka gorączka,
• sztywność karku,
• dezorientacja,
• ból głowy,
• drgawki.

Powyższe symptomy są oznaką zapalenia mózgu, na które wskazuje nazwa choroby. To realne zagrożenie dla zdrowia i życia. Jak może się zakończyć?

Japońskie zapalenie mózgu powikłania

Ciężka odmiana choroby występuje rzadko, ale jest obciążona dużym ryzykiem powikłań (około 30-50%)^[4], takich jak niedowłady/osłabienie mięśni, zaburzenia układu ruchu i mowy czy następstwa intelektualne, behawioralne i psychiatryczne.

Tylko jednemu na trzech pacjentów z zajętym ośrodkowym układem nerwowym udaje się w pełni powrócić do zdrowia. Ile osób ginie wskutek choroby?

Japońskie zapalenie mózgu śmiertelność

Według szacunków WHO, co roku odnotowuje się 100 tysięcy przypadków klinicznych. Spośród wszystkich ciężkich zachorowań na japońskie zapalenie mózgu śmiertelność wynosi nawet 30%^[5]. Nie warto więc bagatelizować zagrożenia, jakie stanowi JZM choroba. Gdzie można się jej nabawić?

Japońskie zapalenie mózgu gdzie występuje?

Japońskie zapalenie mózgu jest chorobą typową dla regionu Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, chociaż zakażenia odnotowuje się też w północno-wschodniej części Australii oraz w Papui-Nowej Gwinei.

Dla podróżujących, obawiające się o japońskie zapalenie mózgu mapa przedstawiona poniżej jest cenną wskazówką na temat regionów występowania choroby. Planując wyjazd do tych miejsc, należy uwzględniać wizytę w centrum medycyny podróży. Pozwoli to zaplanować swoją immunizację, by w pełni cieszyć się urokami wycieczki.

Nie chcąc narażać się na japońskie zapalenie mózgu mapa nie powinna być jedyną wskazówką – równie ważny jest kalendarz, bowiem JZM to choroba o sezonowym charakterze.

Kiedy jest sezon zachorowań na JZM w różnych krajach?

Chociaż w niektórych krajach, takich jak Kambodża, Bangladesz, czy Laos sezon zachorowań przez cały rok, to w innych szczyt transmisji trwa tylko w określonym czasie – np. w Chinach i Nepalu od czerwca do października, a w Sri Lance od listopada do lutego. Informacji na temat tego, kiedy ryzyko infekcji w danym kraju jest najwyższe, można szukać na stronie CDC^[6].

W dużym uproszczeniu, w klimacie umiarkowanym japońskie zapalenie mózgu występuje zwykle w miesiącach letnich i jesiennych. W państwach, gdzie występują monsuny, znacznie więcej zakażeń przypada na porę deszczową niż na suchą. W miejscach typowo tropikalnych, gdzie ciągle jest ciepło i wilgotno, zachorowania odnotowuje się przez cały rok.

Podróż na Daleki Wschód może być wyczerpująca – turystę czeka długi lot oraz gwałtowna zmiana klimatu i strefy czasowej. Osłabiony w ten sposób organizm gorzej radzi sobie ze zwalczaniem drobnoustrojów chorobotwórczych, szczególnie jeśli nie występują one w kraju rodzimym (brak naturalnej odporności). Podsumowując...

Czy da się wyleczyć japońskie zapalenie mózgu?

Diagnoza odbywa się na podstawie przesłanek klinicznych (charakterystyczne objawy), epidemiologicznych (niedawna podróż do kraju występowania choroby) i w końcu laboratoryjnych. Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego (≥4 dni po wystąpieniu objawów) lub surowicy (≥7 dni po wystąpieniu objawów) metodą ELISA pozwala wykryć swoiste przeciwciała IgM, będące oznaką infekcji^[7].

Kiedy testy wykażą, że za infekcję odpowiada wirus japońskiego zapalenia mózgu, podejmuje się leczenie objawowe. Polega ono na stabilizowaniu stanu pacjenta poprzez zapewnienie odpoczynku, odpowiedniego nawodnienia i leków przeciwbólowych. Nie ma bowiem specyficznych medykamentów zwalczających chorobę.

Kiedy wirus japońskiego zapalenia mózgu wywoła ciężką chorobę, zazwyczaj jest potrzebna hospitalizacja. W klinice podtrzymuje się funkcje życiowe pacjenta i poddaje się go ścisłej obserwacji. Aby tego uniknąć, warto poznać zasady profilaktyki.

Jak chronić się przed japońskim zapaleniem mózgu?

Profilaktyka japońskiego zapalenia mózgu obejmuje przede wszystkim ochronę przed ukąszeniami komarów – to one są bowiem sprawcami infekcji. Podczas podróży przydatne mogą okazać się więc:

• moskitiery,
• środki odstraszające komary (sprawdź: jakie repelenty),
• przewiewna odzież, zakrywająca jak największy obszar ciała,
• unikanie przebywanie na zewnątrz po zmroku, kiedy komary są najbardziej aktywne,
• usuwanie pojemników, gdzie może gromadzić się deszczówka oraz unikanie miejsc ze stojącą wodą, gdzie rozmnażają się komary.

Wyjazd do któregoś z krajów występowania JZM nie zawsze jest obarczony wzmożonym ryzykiem infekcji. Prawdopodobieństwo zachorowania jest bezpośrednio związane z ekspozycją na komary. Na terenach wiejskich i zielonych jest ich najwięcej, toteż trzeba zachować szczególną ostrożność wybierając się do takich miejsc.

Im dłuższy wyjazd i częstsze przebywanie na zewnątrz, tym większe ryzyko pokąsania przez chorego owada, a co za tym idzie – infekcji. 

Jako że nie da się zapobiec 100% ukąszeń, warto rozważyć dodatkowe zabezpieczenie i wykonać szczepienie na japońskie zapalenie mózgu. Jest ono dostępne w TropicalMed. To wygodny i bezpieczny sposób na immunizację, uwalniający od konieczności samodzielnego zakupu, przechowywania i transportu preparatu do punktu.

Jak działa szczepionka na japońskie zapalenie mózgu?

Na polskim rynku farmaceutycznym jest zarejestrowany tylko jeden preparat chroniący przed japońskim zapaleniem mózgu – to Ixiaro szczepionka inaktywowana, czyli zawierająca zabitego wirusa. Jej zadaniem jest „nauczenie” organizmu, jak rozpoznawać i zwalczać patogeny. 

Preparat można stosować w pełni bezpieczne już od 2. miesiąca życia. Należy jednak pamiętać, że wizyty w TropicalMed są dostępne dla pacjentów, którzy ukończyli 3. rok życia.

Co warto wiedzieć na temat dawkowania, koadministracji (podania Ixiaro z innymi szczepionkami), skuteczności i bezpieczeństwie preparatu?

Jakie dawkowanie?

Pełne, dwudawkowe szczepienie w dniu 0 i 28 daje ochronę, której skuteczność oszacowano na 98-99%^[8]. 

Dla osób w przedziale wiekowym 18-65 lat, które muszą szybko się uodpornić na japońskie zapalenie mózgu szczepienie może być przeprowadzone w cyklu przyspieszonym (dzień 0 i 7).

Ile lat ochrony?

Szczepionka na japońskie zapalenie mózgu zastosowana w pełnym, dwudawkowym schemacie daje pamięć immunologiczną utrzymującą się na wysokim poziomie przez około 2 lata. Przyjmując dawkę przypominającą w tym czasie (tj. w ciągu 2 lat od szczepienia podstawowego), można liczyć na znacznie dłuższą odporność – dla zachowania ciągłości ochrony, kolejny zastrzyk wykonuje się dopiero po 10 latach.

Gdzie i kiedy zgłosić się na szczepienie przeciw JZM?

Należy jeszcze pamiętać o odpowiednim rozplanowaniu swojego szczepienia przed podróżą. Ostatni, drugi zastrzyk powinien być podany nie później niż tydzień przed wylotem. Uwzględniając czas, jaki trzeba odczekać między dawkami (7 lub 28 dni), immunizację warto zaplanować minimum 2-5 tygodni wcześniej, w zależności od zastosowanego schematu.

Na wizytę w TropicalMed można się umówić, klikając przycisk "Zapisz się na szczepienie" widoczny w kilku miejscach na stronie. Spowoduje to przekierowanie do systemu rejestracji online, gdzie można wybrać termin i miejsce wizyty. Nasze ośrodki są zlokalizowane w wielu polskich miastach, m.in. w Krakowie, Warszawie czy Wrocławiu. 

Naszym bezsprzecznym atutem jest wykwalifikowany personel, dzięki któremu wizyta szczepienna przebiega w komfortowych i bezpiecznych warunkach. Przed podaniem preparatu/ów odbywa się wnikliwa kwalifikacja lekarska, mająca na celu wykluczenie przeciwwskazań (nadwrażliwości, ciężkich infekcji), a co za tym idzie – niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP). Jakich?

Japońskie zapalenie mózgu szczepionka skutki uboczne

Jak wspomniano wcześniej, antygenem (substancją stymulującą odporność) w szczepionce jest zabity wirus japońskiego zapalenia mózgu, który nie jest w stanie wywołać prawdziwej infekcji. Jak każdy tego typu preparat, Ixiaro szczepionka może wywołać NOP, które z reguły są jednak łagodne i mijają w ciągu kilku dni.

Japońskie zapalenie mózgu szczepionka skutki uboczne:

• złe samopoczucie,
• ból głowy i mięśni,
• ból w miejscu wstrzyknięcia,
• nudności, gorączka, obrzęk w miejscu wstrzyknięcia (rzadziej).

Aby dowiedzieć się więcej o wskazaniach i przeciwwskazaniach oraz mechanizmie działania preparatu, należy zaglądnąć tutaj: Ixiaro szczepionka.

Ważną kwestią dla osób planujących podróż są finanse, dlatego warto dowiedzieć się, ile kosztuje szczepienie na japońskie zapalenie mózgu w TropicalMed.

Ixiaro cena – ile kosztuje szczepienie na japońskie zapalenie mózgu?

Na choroby tropikalne, takie jak japońskie zapalenie mózgu szczepienie w Polsce nie jest uwzględnione w obowiązującym kalendarzu, a więc nie podlega refundacji NFZ. Osoby zainteresowane immunizacją muszą zapłacić za nią z własnej kieszeni. W TropicalMed Ixiaro szczepionka jest dostępna na miejscu, a kwalifikacja i podanie preparatu odbywa się na jednej wizycie. Ile to kosztuje?

Szczepionka na japońskie zapalenie mózgu cena:

• Ixiaro cena: 599 zł/dawka;
• koszt kwalifikacji lekarskiej: 70 zł.

Szczepionka na japońskie zapalenie mózgu cena w pakiecie: oferujemy możliwość uodpornienia się na zestaw chorób czyhających w Azji Południowo-Wschodniej (JZM oraz tyfus i WZW typu A) w atrakcyjnej cenie 1799 zł. Sprawdź cennik TropicalMed i zobacz, ile możesz zaoszczędzić, wybierając nasz ośrodek.

Oferujemy nie tylko możliwość immunizacji, ale także profesjonalną konsultację medyczną w zakresie profilaktyki (m.in. pomoc w dobraniu repelentu). Szczepienie na japońskie zapalenie mózgu zapewnia najlepszą ochronę przed infekcją, jej ciężkim przebiegiem i powikłaniami. Jest dostępne w TropicalMed w bezpiecznych i komfortowych warunkach.

Serdecznie zapraszamy!

FAQ - często zadawane pytania

Co to jest japońskie zapalenie mózgu?

Japońskie zapalenie mózgu to tropikalna choroba przenoszona przez komary, która występuje w południowej i wschodniej części Azji, od Półwyspu Indyjskiego aż po Japonię.

Ile kosztuje szczepienie na japońskie zapalenie mózgu?

Ixiaro na japońskie zapalenie mózgu podaje się w schemacie dwudawkowym, przy czym pojedyncza dawka kosztuje 599 zł. Należy doliczyć do tego specjalną kwalifikację lekarską na każdej wizycie. Cena takiego badania wynosi 70 zł.

Jak objawia się zapalenie mózgu?

Sama nazwa japońskie zapalenie mózgu wskazuje, czym grozi infekcja. Zakażenie objawia się sztywnością karku, bólem głowy i dezorientacją. U chorego mogą pojawić się też zaburzenia psychiczne lub układu ruchu.

Czy warto się szczepić na japońskie zapalenie mózgu?

Przeciętny turysta nie ma żadnej odporności na japońskie zapalenie mózgu, co zwiększa ryzyko cięższego przebiegu infekcji. Szczepienie zaleca się szczególnie tym, którzy planują dłuższy pobyt w kraju zagrożonym JZM, wypoczynek na świeżym powietrzu lub podróż do Azji w trakcie szczytu zachorowań. Immunizacja jest ważna, ponieważ nie da się zapobiec wszystkim ukąszeniom komarów.