Komary, słabe warunki higieniczno-sanitarne, zaniedbania profilaktyki i występowanie tropikalnych chorób to czynniki ryzyka dla zdrowia podróżnych w Zambii. Aby wiedzieć, jak zadbać o siebie przed i w trakcie podróży, należy 6-8 tygodni przed wylotem skonsultować się z lekarzem medycyny podróży.
Podróżując do Zambii, warto być świadomym wymogów dotyczących szczepień. Uodpornienie na żółtą febrę może być konieczne, zwłaszcza w przypadku tranzytów przez kraje zagrożone tą chorobą.
Ze względu na lokalne warunki i ogniska zachorowań zaleca się szczepienia rutynowe (na tężec, odrę i polio) oraz choroby takie jak WZW A i B, dur brzuszny, cholera, denga, meningokoki i wścieklizna. Ze względu na duże zagrożenie, trzeba mieć też na uwadze profilaktykę malarii i HIV.
Zambia bezpieczeństwo – jak o nie zadbać w podróży?
Zambia słynie przede wszystkim z dziewiczej przyrody: to raj dla miłośników safari i innych form aktywnego wypoczynku. Należy jednak pamiętać, że sytuacja epidemiologiczna w Zambii jest zgoła inna niż w Polsce – zagrożenie chorobami zakaźnymi jest wyższe m.in. ze względu na klimat i gorsze warunki higieniczno-sanitarne. Planując wycieczkę trzeba to uwzględnić.
Zambia jak się przygotować:
przed podróżą (najlepiej 6-8 tygodni wcześniej) zgłosić się na obowiązkowe i zalecane szczepienia Zambia oraz po pozostałe wytyczne dotyczące profilaktyki chorób + kupić ubezpieczenie turystyczne (+ z obowiązkowym OC) + dobrze wyposażyć apteczkę podróżną;
w trakcie pobytu stosować się do zaleceń lekarza, m.in. zażywać leki przeciwmalaryczne wg wskazań, dbać o ochronę przed słońcem i komarami;
po powrocie obserwować swoje samopoczucie i w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów, skonsultować się z lekarzem specjalistą.
Ważnym elementem planowania podróży są wspomniane wcześniej szczepienia obowiązkowe, czyli zasady wjazdu do Zambii. Jak to wygląda?
Zambia szczepienia obowiązkowe – kto musi mieć żółtą książeczkę?
Zambia bezpieczeństwo COVID-19: zgodnie z najnowszymi danymi IATA z 22.03.2023 r., nie ma żadnych obostrzeń dla podróżujących[1].
Zambia szczepienia obowiązkowe: wymóg posiadania żółtej książeczki, czyli certyfikatu potwierdzającego immunizację na żółtą febrę, dotyczy tylko osób przybywających z krajów zagrożonych tą chorobą (także w tranzytach lotniczych >12h)[2]. Jako że wiele połączeń odbywa się przez Kenię czy Etiopię, a przesiadka może się przedłużyć, wyrobienie dokumentu może okazać się konieczne. Szczegóły w: żółta książeczka.
Jesteś na etapie planowania wycieczki do Zambii?
Nie zapomnij o szczepieniach i konsultacji lekarskiej!
Kontrole pod kątem szczepień na żółtą febrę są w Zambii bardzo rygorystyczne.
Poza Lusaką trudno o odpowiednią opiekę medyczną, dlatego warto chronić się za pomocą szczepień.
Poważne schorzenia muszą być leczone w RPA, a transport medyczny bywa kosztowny; szczepienia chronią nie tylko zdrowie, ale i portfel.
Jasne zalecenia dopasowane do podróży. Brak kolejek. Skuteczne szczepionki.
Certyfikat szczepienia do Zambii cena = 339 zł (szczepienie jest jednodawkowe) + 70 zł (kwalifikacja lekarska) + 45 zł (wystawienie dokumentu).
Nie planując przesiadki w kraju zagrożonym żółtą febrą lub mając pewność, że tranzyt przebiegnie sprawnie i bez opóźnień, nie trzeba się szczepić – choroba stanowi dość małe zagrożenie w Zambii.
Zalecane szczepienia Zambia – jakim chorobom zapobiegają?
Zagrożenie chorobami zakaźnymi w Zambii zależy m.in. od odwiedzanych miejsc, podejmowanych aktywności oraz rodzaju i standardu zakwaterowania. Oto przykładowa tabela z zaleceniami dotyczącymi immunizacji przed podróżą.
Zambia szczepienia na pobyt hotelowy
Zambia szczepienia na wycieczkę objazdową
szczepienia rutynowe (tężec, odra)
dur brzuszny
WZW A i B
denga
meningokoki
+ profilaktyka malarii
szczepienia rutynowe (tężec, polio)
dur brzuszny
WZW A i B
cholera
wścieklizna
+ profilaktyka malarii
O zasadności poszczególnych szczepień przed wyjazdem do Zambii oraz zasadach profilaktyki chorób można dowiedzieć się z dalszej części artykułu.
Zambia bezpieczeństwo a szczepienia rutynowe
Częstym błędem wśród podróżnych, narażającym na groźne infekcje, jest bagatelizowanie rutynowej immunizacji. Niektóre szczepienia wykonywane w Polsce obowiązkowo trzeba uzupełnić lub co jakiś czas odświeżać, szczególnie przed podróżą do Zambii. Które?
WZW B– wirusowe zapalenie wątroby typu B może wystąpić w formie ostrej infekcji z nudnościami i wymiotami, żółtaczką, bólem brzucha i skrajnym zmęczeniem. Poważniejsze jest jednak przewlekłe zakażenie, mogące doprowadzić do raka wątroby. Choroba przenosi się przez kontakt ze skażoną krwią i innymi płynami ustrojowymi (np. przez stosunki płciowe bez zabezpieczeń). Nie mając obowiązkowego, trzydawkowego szczepienia (miesiąc 0-1-6), warto je uzupełnić.
Tężec (+ błonica i krztusiec) – pojedyncza dawka przypominająca co 10 lat jest wskazana większości osób podróżujących, gdyż łatwo o zranienie się i zakażenie tężcem podczas zagranicznego pobytu. Choroba z drgawkami i skurczami mięśni bywa śmiertelna, a dostęp do ratujących życie szczepień poekspozycyjnych w Zambii może być utrudniony.
Odra (+ świnka i różyczka) – zaleca się sprawdzenie swojej historii szczepień i wykonanie/uzupełnienie immunizacji, jeśli nie ma się dwóch dawek. To ważne ze względu na występujące w Zambii ogniska odry[3], która łatwo przenosi się drogą kropelkową w skupiskach ludzkich (np. hotelach). Choroba z wysoką gorączką i charakterystyczną wysypką niesie ze sobą ryzyko powikłań (np. utraty słuchu) szczególnie u dorosłych i małych dzieci.
Polio – pojedyncza dawka przypominająca jest zalecana podróżującym do Zambii, gdzie jest ryzyko przenoszenia odszczepionkowego wirusa. Patogen może wywołać chorobę neurologiczną prowadzącą do niedowładów/paraliżu mięśni.
4w1 szczepienia do Zambii cena: chcąc odświeżyć swoją odporność na błonicę, tężec, krztusiec i polio, warto wybrać preparat wysokoskojarzony dostępny w TropicalMed za 279 zł.
Zambia jak się przygotować do zapobiegania chorobom brudnych rąk?
Ograniczony dostęp do bezpiecznej wody i związane z tym słabsze warunki higieniczne sprzyjają transmisji tzw. chorób brudnych rąk[4]. Przed wieloma z nich można skutecznie chronić się za pomocą szczepień. Jakich?
Zambia szczepienia na choroby brudnych rąk:
WZW A – wirusowe zapalenie wątroby typu A objawia się złym samopoczuciem, utratą apetytu, bólem brzucha, nudnościami czy żółtaczką (zażółceniem oczu i skóry); dwudawkowe szczepienie (miesiąc 0, 6-12) skutecznie zapobiega chorobie.
Dur brzuszny – bakteryjna infekcja układu pokarmowego z wysoką gorączką, nudnościami, wysypką durową czy bólem brzucha może doprowadzić do krwotoku jelitowego czy zapalenia otrzewnej. Jednodawkowe szczepienie iniekcyjne albo trzydawkowe (dzień 1-3-5) doustne są ważne w profilaktyce tyfusu.
Cholera – aby uniknąć wodnistej biegunki, wymiotów i skurczy mięśni spowodowanych znacznym odwodnieniem, warto przyjąć doustne szczepienie; w TropicalMed jest preparat jednodawkowy albo dwu/trzydawkowy (w zależności od wieku).
Drobnoustroje wnikają do organizmu przez układ pokarmowy, dlatego ważne jest spożywanie bezpiecznej żywności i wody poprzez unikanie lodu w napojach i wybieranie sprawdzonych lokalów gastronomicznych. Bardzo ważna jest też higiena rąk, gdyż można nimi wprowadzić bakterie i wirusy do swojego organizmu.
Zalecane szczepienia Zambia WZW: powszechna immunizacja na WZW B jest w Polsce dopiero od 1994-96 roku (w zależności od województwa), a na WZW A nie szczepi się prawie nikt. Dla uzyskania kompleksowej ochrony przed podróżą dla osób urodzonych przed 1994 rokiem, zaleca się trzydawkową szczepionkę skojarzoną (tj. na obie choroby).
Wymienione zasady profilaktyki są ważne, gdyż pomagają zapobiegać nie tylko WZW A, durowi i cholerze, ale też innym chorobom, na które nie ma skutecznych szczepień (np. biegunkom podróżnych).
Zambia szczepienia zalecane, czyli jakie?
W Zambii występuje też kilka innych problemów zdrowia publicznego, których nie da się przyporządkować do jednej kategorii, gdyż przenoszą się na różne sposoby. Wielu z nich da się zapobiegać dzięki immunizacji.
Pozostałe zalecane szczepienia Zambia:
Denga – wirusowa choroba tropikalna zwana też gorączką krwotoczną, przenoszona przez komary (szczególnie w miastach i ich okolicach)[5].
Meningokoki – bakterie odpowiedzialne m.in. za zapalenie opon mózgowych czy sepsę, przenoszące się drogą kropelkową (szczególnie w skupiskach ludzkich, np. hotelach)
Wścieklizna – śmiertelnie groźna, wirusowa choroba przenoszona przez ugryzienia zarażonych zwierząt, których w Zambii jest sporo ze względu na zaniedbanie profilaktyki (szczepienie zalecane m.in. na safari)[6].
Ze względu na to, że nie każdy jest zagrożony wymienionymi wyżej chorobami w równym stopniu, szczepienia są zalecane tylko w określonych przypadkach. Warto zgłosić się do wykwalifikowanego i doświadczonego lekarza w TropicalMed, by uzyskać dopasowane zalecenia dotyczące szczepień i pozostałych zasad profilaktyki.
Szczepienia do Zambii cena – ile kosztuje uodpornienie przed podróżą?
Szczepienia są kluczowym elementem przygotowań do podróży. W TropicalMed oferujemy przystępne cenowo, profilowane zestawy szczepień (np. Pakiet Hotelowy czy Afryka Light), które można zamówić tutaj: szczepienia do Zambii cena.
W ofercie znajdują się też pojedyncze preparaty: monowalentne na jedną chorobę lub skojarzone (np. 4w1), które można łączyć według spersonalizowanych zaleceń lekarza. Trzeba pamiętać, że w cenniku podano ceny za pojedynczą dawkę, a każda wizyta musi być rozpoczęta od kwalifikacji do szczepienia (70 zł). Celem badania jest wykluczenie przeciwwskazań i bezpieczne zaaplikowanie preparatu pacjentowi.
Zambia malaria i inne choroby bez szczepionek – jak ich uniknąć?
Zarodźce malarii transmitowane przez komary (jak denga) i wirus HIV przenoszący się w ten sam sposób co WZW B to dwa największe zagrożenia w Zambii, którym nie da się zapobiegać poprzez szczepienia. W tych przypadkach znajomość i przestrzeganie profilaktyki jest więc kluczowe:
Zambia malaria – choroba występuje na terenie całego kraju, dlatego podróżnym zaleca się ochronę przed ukąszeniami komarów oraz przyjmowanie zaleconych przez lekarza w TropicalMed leków profilaktycznych[7] (szczegóły o chorobie w: profilaktyka malarii)
HIV w Zambii – kraj ten posiada jeden z najwyższych wskaźników występowania HIV, dlatego trzeba unikać niebezpiecznych praktyk seksualnych oraz dzielenia się ostrymi rzeczami osobistymi[8]; o przebiegu zakażenia można przeczytać w: HIV i AIDS.
Jakie repelenty na owady?
W Profilaktyce dengi i malarii, a także chorób stanowiących mniejsze zagrożenie w Zambii (jak chikungunya) i śpiączki afrykańskiej przenoszonej przez muchę tse-tse, ważne są środki na owady. Więcej informacji o tym, jakie preparaty warto spakować na wyprawę do Afryki, można przeczytać tutaj: jakie repelenty?
Dla osób, którym marzy się Zambia malaria i inne choroby przenoszone przez owady to nie jedyne zagrożenie. Od maja do października, kiedy trwa tam pora sucha, jest naprawdę bardzo słonecznie. Należy pamiętać, że promieniowanie UV w nadmiarze szkodzi skórze, a upały mogą doprowadzić do udaru cieplnego. Dlatego dla podróżujących w tym okresie niezwykle ważna jest ochrona przed słońcem. Po więcej wytycznych dobrze jest zgłosić się do TropicalMed.
Zambia co przed podróżą, o czym warto wiedzieć?
Na wizytę w ośrodku medycyny podróży należy zgłosić się dopiero po stworzeniu przynajmniej orientacyjnego planu wycieczki do Zambii – to ułatwi lekarzowi dopasowanie zaleceń do specyfiki podróży. Poniżej zamieszczono kilka praktycznych wskazówek dla osób będących właśnie na etapie planowania.
Zambia co przed podróżą – informacje:
Stolica: Lusaka, w której warto odwiedzić Małpie Baseny (Monkey Pools) oraz wioskę Kabwata z targiem rękodzieła
Język: angielski
Waluta: kwacha zambijska
Wiza: obywatele polscy nie muszą posiadać wizy przy wjeździe do Zambii
Klimat: podrównikowy suchy z wyraźną porą deszczową od ok. listopada do kwietnia; średnia temperatura powietrza to ok. 25 stopni Celsjusza
Plaże: zambijskie miasta, jak Tomo Sakalani czy Mpulungu, mają dostęp do plaż Jeziora Tanganika
Flora i fauna: malowniczy Park Narodowy Blue Lagoon oraz Wodospady Wiktorii to jedne z najbardziej znanych miejsc warte zobaczenia; w Zambii występują m.in. słonie afrykańskie
Transport: obowiązuje ruch lewostronny; można poruszać się pociągami, autobusami oraz minibusami
Zambia bezpieczeństwo: pobyt w Zambii jest dość bezpieczny, ale należy przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa
Kuchnia: podstawowym posiłkiem jest kukurydza: przyrządza się z niej m.in. potrawę nsima; zambijskim przysmakiem są ifinkubala (zambijskie gąsienice)
Kiedy plan podróży jest już gotowy, zapraszamy do TropicalMed. Można tu liczyć na kompleksowe szczepienia dopasowane do podróży i jasne zalecenia dotyczące pozostałych zasad profilaktyki oraz przystępne cenowo pakiety. Z naszym przygotowaniem Twój wyjazd będzie zdrowy i udany. Kliknij "Zarezerwuj termin szczepienia" i zapisz się na wizytę za pomocą wygodnego systemu online.
Serdecznie zapraszamy na wizytę!
FAQ - często zadawane pytania
Jakie szczepienia do Zambii warto wykonać?
Z uwagi na obciążenie chorobami w Zambii, warto uodpornić się na WZW A i B, dur brzuszny, cholerę, dengę, meningokoki i wściekliznę oraz wykonać szczepienia rutynowe na tężec, odrę i polio. Należy pamiętać, że lista potrzebnych szczepionek może być dłuższa lub krótsza w zależności od specyfiki konkretnej wycieczki.
Czy do Zambii potrzebne są szczepienia?
Polacy z reguły nie potrzebują certyfikatu szczepienia do Zambii, ale w przypadku lotu z przesiadką w kraju zagrożonym żółtą febrą, dokument może być konieczny. Obostrzenia COVID-19 zostały natomiast zniesione.
Gdzie jest najlepszy punkt szczepień do Zambii w Krakowie?
Szczepienia Zambia Kraków czekają w TropicalMed pod adresem Wrocławska 53D, 30-011 Kraków. Nasi lekarze są wyspecjalizowani w medycynie podróży, dzięki czemu sporządzą listę szczepień najlepiej dopasowaną do Twojej wycieczki. Warto wspomnieć, że kwalifikacja i szczepienie odbywa się w TropicalMed podczas jednej wizyty.
Ile kosztują szczepienia na choroby tropikalne w Zambii?
Na dur brzuszny jest dostępny preparat w formie zastrzyku (299 zł) lub doustnych kapsułek (299 zł/dawka). Na cholerę dwie szczepionki doustne: jednodawkowa (449 zł) lub dwu/trzydawkowa (299 zł/dawka). Pełną ofertę preparatów można znaleźć w naszym cenniku (sprawdź w artykule).
Czy trzeba przygotować się przed wizytą?
Na około godzinę przed wizytą na szczepienie doustne, warto zaprzestać spożywania posiłków, picia i przyjmowania leków. Decydując się na szczepienie iniekcyjne, należy upewnić się, że założone ubranie, pozwoli łatwo odsłonić ramię do wkłucia.