Babeszjoza – czym się objawia i jak jej zapobiegać?

Co to jest babeszjoza i jak się przenosi?

Babeszjoza to pasożytnicza choroba zakaźna wywołana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Występują one w ponad 100 różnych wariantach^[1], jednak tylko wybrane gatunki są zagrożeniem dla ludzi.

Babeszjoza jest zoonozą, co oznacza, że może rozprzestrzeniać się pomiędzy zwierzętami i ludźmi. W przenoszeniu pasożytów z jednego organizmu na drugi ważną rolę odgrywają kleszcze. Żywiąc się krwią np. zakażonych gryzoni, a następnie kąsając człowieka, doprowadzają do choroby.

Babeszjoza u ludzi może przenosić się też bez udziału kleszcza, drogą wertykalną (z chorej matki na płód) oraz przez transfuzję skażonej krwi. Nie ma możliwości zarażenia się poprzez zwykłe przebywanie w towarzystwie chorego.

Babeszjoza objawy – jak rozpoznać chorobę?

Kiedy wiadomo już, co to jest babeszjoza i jak może dojść do zakażenia, warto zapoznać się z symptomami choroby. Po wniknięciu do organizmu, czy to człowieka, czy zwierzęcia, pasożyty potrzebują średnio od 1 do 4 tygodni na namnożenie się. Dopiero po tym czasie (zwanym okresem inkubacji) pojawiają się pierwsze objawy babeszjozy. Jakie?

Babeszjoza u ludzi

W wielu przypadkach choroba ma bezobjawowy lub łagodny przebieg, obejmujący objawy takie jak:

• ból głowy i mięśni,
• skrajne zmęczenie,
• nudności i wymioty,
• nadmierna potliwość,
• gorączka z dreszczami,

Babeszjoza u zwierząt

Pierwsza babeszjoza u kota w Polsce została odnotowana w 2007 roku^[2]; choroba znacznie częściej dotyka psy. Jak wyglądają objawy babeszjozy u naszych pupili?

Babeszjoza u kota czy psa jest wywołana przez pierwotniaki Babesia felis i Babesia canis.

Jakie są możliwe powikłania babeszjozy?

Babeszjoza u ludzi wywołuje hemolizę, czyli szybki rozpad czerwonych krwinek. Jeśli organizm nie nadąży z produkcją nowych, może dojść do niedokrwistości hemolitycznej. To z kolei prowadzi do niedokrwienia różnych tkanek i może skutkować m.in. niewydolnością nerek czy obrzękiem płuc. 

Babeszjoza rokowania: przebieg choroby zależy od gatunku złapanego pasożyta oraz poziomu odporności pacjenta. Występujący w Europie B. divergens wywołuje gwałtowną infekcję, która może zakończyć się śmiercią w ciągu 4-7 dni^[3].

Na ciężką, powikłaną chorobę są szczególnie narażone osoby z niedoborami odporności wynikającymi z choroby wątroby/nerek, nosicielstwa HIV czy podeszłego wieku (50+).

Babeszjoza leczenie – jak zwalczać chorobę?

Przesłanki kliniczne, czyli objawy babeszjozy, są niewystarczające do postawienia trafnej diagnozy. Z tego względu przeprowadza się morfologię krwi i badanie ogólne moczu. Kiedy testy potwierdzą zakażenie, niezbędna jest odpowiednio dobrana antybiotykoterapia. 

W leczeniu wykorzystuje się m.in. klindamycynę lub atowakon i azytromycynę^[4]. Niekiedy może być też potrzebna transfuzja krwi albo terapie podtrzymujące funkcje narządów.

W przypadku braku prawidłowej interwencji lekarskiej u osób zakażonych babeszjozą rokowania znacznie się pogarszają. Według szacunków, śmiertelność w takich przypadkach może wynieść od 5 do nawet 20%^[5].

Jak powszechnie wiadomo, zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Dlatego warto zapoznać się z zasadami profilaktyki.

Na czym polega profilaktyka babeszjozy?

Babeszjoza u ludzi i zwierząt jest wywołana głównie przez ukąszenia zainfekowanych kleszczy, dlatego kluczowa jest solidna ochrona przed ukąszeniami. Służą do tego:

• środki odstraszające (sprawdź: repelenty), 
• obroże i preparaty przeciwkleszczowe dla zwierząt,
• odzież zakrywająca jak największą powierzchnię ciała, najlepiej w jasnym i jednolitym kolorze.

Szczelne ubranie (wraz z nakryciem głowy) na którym łatwo wypatrzyć kleszcza, to doskonała bariera, utrudniająca mu wkłucie się w skórę. 

Po powrocie z miejsc, gdzie mogą występować te pajęczaki (jak np. park, łąka, plac zabaw czy las), warto dokonać dokładnych oględzin swojego ciała, a jeśli spacerowało się z psem czy kotem – także ciała pupila. Szczególną uwagę warto zwrócić na miejsca z cienką, dobrze ukrwioną skórą, czyli m.in. pod pachami, w pachwinach, w zgięciach kolan i łokci, a u zwierzęcia – w okolicach uszu, szyi i pyska.

Jak zapobiegać chorobom odkleszczowym?

Chociaż na chorobę, jaką jest babeszjoza szczepienie nie jest dostępne w Polsce, to istnieją skuteczne metody leczenia. Zupełnie odwrotnie jest w przypadku kleszczowego zapalenia mózgu – to groźna choroba neurologiczna wywołana przez wirusy, na które nie ma konkretnego lekarstwa, ale są szczepionki.

W TropicalMed pełny cykl uodpornienia na kleszczowe zapalenie mózgu, obejmujący trzy dawki preparatu oraz trzy kwalifikacje do szczepienia, kosztuje jedynie 599 zł (sprawdź cennik).

Chcąc uniknąć chorób odkleszczowych, warto skorzystać ze wszystkich dostępnych zabezpieczeń, a więc nie tylko repelentów i odpowiedniej odzieży, ale także szczepień. Pozwoli to cieszyć się wypoczynkiem lub wykonywać prace na łonie natury bez obaw o narażanie zdrowia i życia.

Serdecznie zapraszamy na wizytę szczepienną!