Żółta febra co to jest i jak się przenosi?
Żółta febra (żółta gorączka) to choroba wirusowa transmitowana przez komary określonych gatunków (aedes aegypti i haemagogus), występujących w klimacie tropikalnym i subtropikalnym.
Drobnoustroje chorobotwórcze pochodzą z Afryki, a rozprzestrzeniły się na tereny obu Ameryk i Europy w czasach handlu niewolnikami. Programy zwalczania komarów pozwoliły wyeliminować ten problem na Starym Kontynencie i w miastach Ameryki Północnej; ostatnia epidemia miała tam miejsce w 1905 roku (Nowy Orlean).
Obecnie wirus żółtej gorączki jest szczególnie powszechny w Afryce Subsaharyjskiej (z wyłączeniem państw na południowym krańcu kontynentu) oraz w większości krajów Ameryki Południowej (wyjątek stanowią Chile i Urugwaj).
Gdzie występuje żółta gorączka?Głównym rezerwuarem wirusa żółtej febry jest małpa, a drugim: człowiek. Komar to wektor, czyli organizm przenoszący patogeny:
- z człowieka na człowieka,
- z małpy na człowieka.
Ukąszenia komarów w tropikach odpowiadają za zdecydowaną większość infekcji, dlatego ryzyko zachorowania zwiększa się wraz ze wzrostem aktywności komarów. Sezon ten nie jest stały na całym świecie. W Ameryce Południowej jest to styczeń-maj, natomiast w Afryce: lipiec-październik. Na te miesiące przypada szczyt zachorowań, jednak ryzyko infekcji, mimo że nieco niższe, występuje przez cały rok.
Żółta febra objawy – jak przebiega zakażenie?
Po ukąszeniu komara i przedostaniu się wirusów do organizmu człowieka, następuje okres inkubacji, czyli namnażania się drobnoustrojów. Trwa to kilka dni (zwykle 3-6), po czym można odczuć pierwsze objawy żółtej febry, takie jak m.in.:
- gorączka,
- wymioty i/lub mdłości,
- bóle mięśni i głowy,
- dreszcze,
- złe samopoczucie.
Symptomy te nie pojawiają się zbyt często, a jeśli już, to ustępują po kilku dniach. To jednak nie koniec problemów – u około 1/7 osób, które zaobserwowały powyższe objawy, choroba przechodzi w drugie, poważniejsze stadium. Następuje ono po chwilowej remisji choroby, która wygląda jak powrót do zdrowia.
Żółta febra objawy ciężkiej fazy choroby:
- wysoka temperatura ciała,
- zażółcenie skóry i gałek ocznych (stąd nazwa żółta gorączka),
- niewydolność/uszkodzenie narządów (najczęściej są to wątroba i nerki),
- krwotoki: zewnętrzne (z nosa, ust, oczu) i wewnętrzne (z żołądka).
Powyższe objawy żółtej gorączki są poważnym zagrożeniem zdrowia i życia pacjenta. Szacuje się, że połowa pacjentów, u której nastąpił tego typu rozwój choroby, umiera w ciągu 7-10 dni. Podsumowując...
Żółta febra co to jest za choroba?
Żółta febra to poważna choroba wirusowa przenoszona przez komary w Afryce i Ameryce Łacińskiej. Może mieć bezobjawowy przebieg lub wywołać utrzymujące się przez kilka dni, silne bóle głowy i mięśni, gorączkę i dreszcze oraz nudności. U niektórych chorych choroba przybiera drugie, krwotoczne stadium – występuje wówczas żółtaczka, wysoka gorączka oraz krwotoki zewnętrzne i wewnętrzne. Szacuje się, że około 50% osób cierpiących na ten wariant żółtej febry umiera w ciągu kilku dni.
Jak wykrywa się żółtą febrę?
Jeśli występują przesłanki epidemiologiczne, takie jak np. niedawny pobyt w miejscu zagrożonego żółtą febrą oraz kliniczne (tj. objawy typowe dla choroby), zaleca się badanie laboratoryjne.
Żółta febra leczenie: testy mają na celu zdiagnozowanie ewentualnej infekcji, a co za tym idzie – odpowiednie leczenie wspomagające.
Obecność wirusa żółtej febry wykrywa się w surowicy pacjenta zazwyczaj w ciągu pierwszych 10 dni od zaobserwowania niepokojących objawów. Jeśli badania potwierdzą infekcję, niezbędne jest leczenie. W ciężkich przypadkach chorzy potrzebują hospitalizacji.
Żółta febra leczenie – jak pomaga się osobie chorej?
Tylko szczepienie oraz stosowanie się do zasad profilaktyki chroni przed chorobą. Kiedy już dojdzie do infekcji, leczenie obejmuje wyłącznie łagodzenie objawów i wspomaganie funkcji życiowych pacjenta. Nie ma bowiem leku zwalczającego wirusa żółtej febry. Choremu zaleca się:
- odpoczynek,
- dbanie o odpowiednie nawodnienie,
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (w razie potrzeby).
W ten sposób zwiększa się szanse na powrót do zdrowia. Równie ważne co leczenie pacjenta jest zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa żółtej febry. Dlatego chorego koniecznie trzeba chronić przed ukąszeniami komarów, aby owady nie przenosiły patogenów na inne osoby.
Jak wygląda profilaktyka żółtej febry?
W klimacie tropikalnym komary rozprzestrzeniają wiele groźnych chorób, takich jak żółta febra, malaria czy denga. Wiele z ich objawów pokrywa się, co utrudnia prawidłową diagnozę i leczenie. Jest to szczególnie niebezpieczne w krajach, w których poziom opieki medycznej odbiega od europejskich standardów. O ile preparaty ochronne na malarię nie są jeszcze dostępne, o tyle szczepionka na żółtą febrę istnieje i może zapobiec chorobie lub złagodzić jej przebieg.
Innym sposobem profilaktyki żółtej gorączki jest unikanie ukąszeń komarów. Najbardziej pomocne w tym przypadku okazują się:
- moskitiery/ekrany na okna i drzwi,
- repelenty (tj. środki odstraszające komary),
- odzież zakrywająca ciało + nakrycie głowy,
- klimatyzatory/wentylatory w pomieszczeniach.
Tego typu środki ochrony są szczególnie ważne na terenach zielonych i wiejskich, gdzie aktywność komarów jest wzmożona.
Żółta febra szczepienia minimalizują ryzyko rozwinięcia się toksycznego stadium choroby. Warto wykonać je przed wyjazdem, bowiem długa podróż i gwałtowna zmiana klimatu jest sporym obciążeniem dla organizmu. Brak odporności na typowo tropikalnego wirusa oraz ekspozycja na ukąszenia komarów mogą mieć poważne skutki dla niezaszczepionych turystów.
Żółta febra szczepionka – co warto o niej wiedzieć?
Żółta febra szczepionka: przed najpoważniejszymi powikłaniami żółtej febry chroni szczepionka Stamaril.
Dawkowanie: Stamaril to jednodawkowy preparat w formie zastrzyku, podawanego zazwyczaj podskórnie.
Skład: szczepionka zawiera osłabiony (atenuowany) wirus żółtej gorączki, namnożony w kurzych zarodkach oraz substancje pomocnicze. Pełny skład szczepionki Stamaril, ulotka oraz pozostałe informacje o produkcie można znaleźć na stronie PZH.
Jak długo ważne jest szczepienie na żółtą febrę: immunizacja daje minimum 10 lat ochrony, a często bywa tak, że pamięć immunologiczna utrzymuje się przez całe życie. Odnotowuje się też wysoką skuteczność preparatu, na poziomie 99%.
Szczepionka żółta febra skutki uboczne – czy immunizacja jest bezpieczna?
Żółta febra szczepionka jest bezpieczna. Według PZH, 4-8 osób na milion może nabawić się zapalenia wątroby, nerek lub układu nerwowego po jej podaniu. Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych jest więc znikome i występuje głównie u osób ze znacznie obniżoną odpornością (np. przez HIV/AIDS) lub w podeszłym wieku (powyżej 60. roku życia).
Po przyjęciu preparatu mogą (ale nie muszą) pojawić się niepożądane odczyny poszczepienne (NOP); z reguły są one łagodne i ustępują samoistnie w ciągu 3 dni.
Szczepionka żółta febra skutki uboczne:
- ból głowy, mięśni i nakłutego ramienia,
- osłabienie,
- rozdrażnienie, płacz i utrata apetytu (u małych dzieci).
Należy także pamiętać o przeciwwskazaniach do stosowania preparatu Stamaril. Pierwszym z nich jest silna alergia na białko kurzego jaja (wynika to ze składu szczepionki). Kobiety w ciąży i dzieci poniżej 6. miesiąca życia także nie powinny być szczepione. Seniorom powyżej 60. roku życia z reguły odradza się immunizację, chyba że zagrożenie wirusem żółtej febry jest duże.
Żółta febra kiedy się szczepić i jak uzyskać żółtą książeczkę?
Żółta febra szczepienia obowiązkowe: immunizacja zapewnia nie tylko zdrowie i bezpieczeństwo, ale także swobodę przemieszczania się. To ważne szczególnie dla osób, które planują wieloprzystankowe wycieczki, zahaczające o kraje zagrożone transmisją wirusa żółtej gorączki. Niekiedy nawet w przypadku bezpośredniej podróży niezbędne jest zaświadczenie o szczepieniu.
Gdzie zaszczepić się na żółtą febrę: immunizacja wraz z wyrobieniem żółtej książeczki jest dostępna w TropicalMed. Za wystawienie dokumentu należy zapłacić 35 zł.
Jak długo ważne jest szczepienie na żółtą febrę: z reguły certyfikat potwierdzający immunizację jest ważny dożywotnio; inwestycja w wyrobienie tego dokumentu naprawdę się opłaca, szczególnie dla osób, które dużo podróżują.
Szczepienie na żółtą febrę ile przed wyjazdem?
Nie można zapominać o zaplanowaniu szczepienia z odpowiednim wyprzedzeniem – żółta książeczka szczepień nabiera ważności dopiero po 10 dniach od przyjęcia preparatu. To umowny czas zdobywania odporności na chorobę, jednak najlepiej jest wykonać szczepienie 20-30 dni przed wyjazdem.
Żółta książeczka szczepień zazwyczaj* nie jest wymagana od osób podróżujących bezpośrednio z Polski. Obowiązek ten dotyczy tych, którzy przybywają z kraju zagrożonego transmisją wirusa żółtej gorączki. Mowa tu zarówno o dłuższych pobytach, jak i przesiadkach – np. w tranzycie lotniskowym powyżej 12h. Certyfikat powinien mieć każdy podróżnik, który ukończył 9. miesiąc lub 1. rok życia, toteż w interesie rodziców jest zadbać o immunizację swojego dziecka przed podróżą.
* Wyjątek stanowią kraje, które wymagają poosiadania żółtej książeczki szczepień od wszystkich (po 9. miesiącu lub 1. roku życia), bez względu na pochodzenie. Są to m.in.:
- Wybrzeże Kości Słoniowej,
- Niger,
- Mali,
- Burkina Faso,
- DK Kongo,
- Sudan (+ Sudan Południowy).
Co to jest żółta książeczka oraz pozostałe informacje dla podróżnych znajdują się tutaj: Międzynarodowa Książeczka Szczepień.
Żółta febra szczepienie cena – ile kosztuje szczepionka na żółtą febrę?
Osoby wybierające się w podróż do regionów zagrożonych chorobą zastanawiają się, ile kosztuje szczepionka na żółtą febrę. Jedynym preparatem dostępnym na polskim rynku farmaceutycznym, jest Stamaril. Warto zauważyć, że cena szczepionki na żółtą gorączkę jest jedną z niższych, jeśli chodzi o choroby tropikalne.
Żółta febra szczepienie cena: Stamaril 279 zł + kwalifikacja lekarska 60 zł + (opcjonalnie) wyrobienie żółtej książeczki 35 zł.
Choroba ta nie stanowi zagrożenia w Polsce, toteż nie jest uwzględniona w kalendarzu szczepień. Oznacza to, że preparat nie jest refundowany przez NFZ i trzeba samodzielnie pokryć koszt immunizacji. Aby uniknąć ryzyka związanego z nieprawidłowym przechowywaniem i transportowaniem produktu, warto skorzystać z usług TropicalMed.
Gdzie zaszczepić się na żółtą febrę?
Szczepienia na żółtą febrę w Krakowie, Kielcach i Chorzowie (Śląsk) to obowiązkowy punkt planowania egzotycznych wycieczek. W TropicalMed można liczyć na sprawną obsługę przez personel wykwalifikowany w dziedzinie medycyny tropikalnej. Zadbaj o swoje zdrowie przed podróżą – serdecznie zapraszamy na wizytę!
FAQ - często zadawane pytania
Żółta febra co to za choroba?
To choroba transmitowana przez komary określonych gatunków, które występują w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Ryzyko zachorowania znacząco zwiększa się więc w porach, kiedy aktywność tych owadów jest wzmożona. W wielu krajach żółta febra stanowi tak poważny problem, że aby przekroczyć ich granicę, należy posiadać dokument szczepienia przeciwko tej chorobie.
Jak można się zarazić żółtą febrą?
Najczęstszym powodem zakażenia żółtą gorączką jest ukąszenie przez zainfekowanego wirusem komara. Rezerwuarem wirusów są ludzie oraz zwierzęta naczelne. Sporadycznie może zdarzyć się zakażenie drogą krwiopochodną, czyli podczas zakłucia używaną już wcześniej igłą czy w wyniku transfuzji krwi.
Czy istnieje szczepionka na żółtą febrę?
Na rynku istnieje jednodawkowy preparat Stamaril, czyli szczepionka przeciwko żółtej gorączce. Zawiera ona wirusa w osłabionej formie, który po podaniu pobudza nasz układ odpornościowy i niejako uczy go, jak poradzić sobie w sytuacji faktycznego zetknięcia z wirusem. Szczepienie jest wymagane obowiązkowo w wielu krajach i daje odporność na około 10 lat.
Jakie są objawy żółtej febry?
Objawy żółtej febry pojawiają się około 3-6 dni po ukąszeniu zainfekowanego komara. Pierwszymi znakami rozwoju choroby mogą być: gorączka, wymioty i/lub mdłości, bóle mięśni i głowy, dreszcze, złe samopoczucie. Jest to początkowe stadium żółtej gorączki, które przerodzić się może w dużo poważniejsze – dlatego tak ważna jest immunizacja, a więc przyjęcie odpowiedniego szczepienia.
Katarzyna Ślusarz 
Zarezerwuj termin szczepienia