Denga: jak się objawia i komu zaleca się szczepienie?

Denga co to za choroba i czym grozi zakażenie?

Krwotoczna gorączka denga jest wywołana przez cztery szczepy wirusów przenoszonych głównie przez zainfekowane komary, dużo rzadziej drogą wertykalną, tj. z ciężarnej kobiety na płód. Patogeny (rozwijają się) w organizmie człowieka 4-10 dni. Większość infekcji (około 40-80%) ma charakter bezobjawowy, jednak u pozostałych wirus dengi wywołuje różne dolegliwości. Jakie są pierwsze objawy dengi?

Denga objawy w początkowym stadium:

• wysoka gorączka (nawet 40°C),
• silny ból głowy i w oczodołach,
• bóle mięśni i stawów,
• nudności i wymioty,
• wysypka.

Chorobie nie zawsze towarzyszą wszystkie objawy. Gorączka w połączeniu z dwoma wymienionymi wyżej symptomami stanowi sygnał, że warto skonsultować się z lekarzem i wykonać test na obecność wirusa. U około 5% zakażonych, pierwsze objawy dengi to dopiero początek, bo po około 3-7 dniach rozwija się drugie, poważniejsze stadium choroby. 

Denga objawy w zaawansowanym stadium:

• silny ból brzucha,
• obfite, częste wymioty,
• krwotoki (z nosa i dziąseł),
• krew w kale i wymiocinach.

To jasne sygnały, że doszło do poważnego zakażenia, które może mieć naprawdę wyniszczający wpływ na organizm człowieka. O tym, czy denga jest groźna, powinny przekonać możliwe powikłania pochorobowe. Jakie?

Denga powikłania:

• niewydolność oddechowa,
• chroniczne zmęczenie, utrzymujące się kilka tygodni,
• uszkodzenie lub zaburzenie pracy narządów (np. wątroby, serca).

Kobiety zakażone w trakcie ciąży są narażone na przedwczesny poród, a dziecko chorej matki może mieć niską masę urodzeniową i/lub inne zaburzenia. U osób, u których rozwinęła się ciężka denga powikłania mogą obejmować duży spadek ciśnienia krwi prowadzący do wstrząsu. To realne zagrożenie dla zdrowia i życia. 

Denga śmiertelność: według najnowszych raportów ECDC, przypadki dengi zgłaszano w 92 krajach/terytoriach, a było ich ponad 6 milionów. Odnotowano też 6 tysięcy zgonów, jednak dane te mogą być zaniżone. 

Gdzie występuje tropikalna choroba denga?

Choroba denga zagraża szczególnie osobom wybierających się w podróż do regionów zlokalizowanych w klimacie równikowym i podzwrotnikowym. Gdzie dokładnie?

Denga choroba tropikalna – występowanie:

• Azja Południowo-Wschodnia (np. Sri Lanka, Wietnam, Filipiny, Malezja),
• Ameryka Łacińska (np. Kolumbia, Nikaragua, Brazylia),
• Afryka (np. Senegal, Sudan).

Dla podróżnych, których interesuje denga mapa przedstawiona poniżej pomoże zlokalizować regiony występowania groźnego wirusa. Mając świadomość, gdzie ryzyko zakażenia jest realne, można rozważyć podjęcie odpowiednich środków ochrony.

Czy denga w Europie stanowi zagrożenie?

Według amerykańskiej organizacji CDC można podejrzewać, że denga w Europie stanowi zagrożenie dla zdrowia. Wyróżniono trzy miejsca, w których możliwa jest transmisja wirusa wywołującego tę chorobę: denga na Maderze, we Francji i w Chorwacji.

Drugim źródłem informacji na temat sytuacji epidemiologicznej jest ECDC (Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób). To organizacja publikująca raporty w formie map, na których przedstawione są kraje zgłaszające przypadki danej choroby. Według najnowszych danych, ostatni raz gorączka krwotoczna denga była odnotowana we Włoszech, Francji i Hiszpanii.

Informacji o tym, jak chronić się przed dengą, powinni więc szukać raczej osoby wybierające się do krajów tropikalnych i subtropikalnych, gdyż zagrożenie wirusem w Europie jest naprawdę niewielkie. Podsumowując...

Zważywszy na to, że przeciętny Europejczyk nie ma żadnej odporności na tę chorobę, istnieje większe ryzyko ciężkiego przebiegu i wystąpienia poważnych powikłań, a nawet zgonu w wyniku infekcji. Należy pamiętać, że u osób, u których wcześniej wystąpiła już denga śmiertelność i ryzyko ciężkich powikłań są większe niż w przypadku pierwszej infekcji. Osoby planujące podróż do tzw. krajów endemicznych (czyli tam, gdzie występuje wirus), powinny więc dowiedzieć się jak chronić się przed dengą.

Denga jak leczyć, jak pomaga się osobie chorej?

Jeśli już zdiagnozuje się chorobę, niezbędne jest leczenie, a konkretniej – łagodzenie jej objawów. Nie ma bowiem specyficznego remedium na wirusa dengi. 

Denga leczenie objawowe:

• odpoczynek,
• odpowiednie nawodnienie i odżywienie,
• stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych (najlepiej z paracetamolem),
• unikanie ibuprofenu i aspiryny – wirus dengi wywołuje krwotoki, a substancje te rozrzedzają krew i mogą nasilać problem.

Denga jak leczyć: w zależności od nasilenia objawów, chorzy leczą się w domu lub wymagają pilnej hospitalizacji.

O tym, czy denga jest groźna, bardzo dobrze świadczy wysoka śmiertelność nieleczonej choroby, która może przekraczać nawet 20%. Szybka diagnoza i interwencja lekarska są więc kluczowe dla zachowania zdrowia i życia. W myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, opracowano szereg zasad profilaktyki. Jak chronić się przed dengą w skuteczny sposób?

Gorączka denga profilaktyka – jak można jej zapobiec?

Profilaktyka dengi polega przede wszystkim na unikaniu ukąszeń komarów. Pomagają w tym chemiczne środki odstraszające insekty (repelenty) moskitiery oraz zakrywająca ciało odzież. Gatunek komara, który najczęściej przenosi dengę, najczęściej gryzie w ciągu dnia – szczególnie po wschodzie i przed zachodem słońca. Jeśli to możliwe, zaleca się unikania wychodzenia na zewnątrz w trakcie wzmożonej aktywności owadów. Ważne jest też eliminowanie siedlisk larwalnych komarów – usuwanie zbiorników ze stojącą wodą znajdujących się w pobliżu zakwaterowania.

Denga jak się chronić szczepieniami: wiadomo, że nie da się w 100% zapobiec ukąszeniom komarów. Szczepionka na dengę przed podróżą to kolejny sposób walki z chorobą. Qdenga to preparat dostępny w Polsce, który jak na razie można zdobyć wyłącznie TropicalMed.

Denga szczepienia – Dengvaxia czy Qdenga?

Prace nad preparatem Dengvaxia trwają od wielu lat – to odpowiedź na gwałtowny skok zachorowań. W 2015 roku zatwierdzono ją w pierwszych państwach, m.in. w Meksyku. 3 lata później Komisja Europejska dopuściła szczepionkę do obrotu, jednak w Polsce raczej nie będzie ona dostępna.

Qdenga w Europie ma większą szansę powodzenia, gdyż w przeciwieństwie do preparatu Dengvaxia, jest przeznaczona także dla osób, którym nie zagrażał wcześniej wirus dengi. Qdenga szczepionka została zarejestrowana przez Europejską Agencją Leków. Co warto wiedzieć o nowym preparacie?

Denga szczepionka dostępna w Europie – co warto o niej wiedzieć?

Szczepionka na dengę Qdenga jest dwudawkowa, podawana w schemacie 0-3 miesiące. Podaje się ją podskórnie. Dzięki temu można uzyskać do 4,5 lat odporności na wszystkie cztery szczepy wirusa zagrażające człowiekowi. Więcej informacji na temat preparatu można znaleźć we wpisie denga szczepionka Qdenga.

Qdenga skuteczność

Qdenga w Europie będzie działała na szerszą grupę – bezpieczeństwo i skuteczność potwierdzono badaniami w grupie od 4. do 60. roku życia. Dla porównania, Dengvaxię testowano wyłącznie w grupie wiekowej 6-45 lat. Oznacza to, że rodziny z mniejszymi dziećmi oraz seniorzy nie mogliby liczyć na skuteczną ochronę przed wirusem dengi.

Qdenga przeciwwskazania

Podobnie jak w przypadku wszystkich innych preparatów, Qdenga szczepionka nie jest zalecana osobom nadwrażliwym/uczulonym na składniki preparatu. Ponadto, Qdenga zawiera żywe, ale osłabione (atenuowane) wirusy dengi, co generuje dodatkowe środki ostrożności. Jakie?

Qdenga przeciwwskazania:

• z racji możliwości wertykalnego zakażenia płodu, szczepienia nie zaleca się m.in. kobietom w ciąży i karmiącym piersią;
• osobom z niedoborem odporności (wrodzonym lub nabytym, np. przy AIDS) zagrażać może nawet osłabiony wirus dengi zawarty w szczepionce.

Należy jednak pamiętać, że preparat przeszedł pomyślnie wszystkie trzy fazy badań klinicznych na ludziach. Bezpieczeństwo testowano w I i III etapie, natomiast odpowiedź immunologiczną (Qdenga skuteczność) – podczas II fazy. Nadzór nad preparatem trwa także po rejestracji szczepionki. Szczegóły na temat przebiegu badań można znaleźć na blogu TropicalMed: denga szczepienia.

Qdenga cena

Chcąc poznać całkowity koszt immunizacji, należy wziąć pod uwagę pełny, dwudawkowy cykl szczepienia wraz z niezbędnymi kwalifikacjami lekarskimi na każdej wizycie. Za pojedynczą dawkę preparatu należy zapłacić 1049 zł, natomiast badanie wykluczające przeciwwskazania i zapewniające bezpieczeństwo immunizacji kosztuje w TropicalMed 70 zł.

Jak zapisać się na szczepienie przeciwko dendze w TropicalMed?

Choroba denga zagraża nieuodpornionym turystom. Aby wzmocnić swój organizm i pomóc mu w walce z nieznanymi drobnoustrojami, warto wykonać dostępne szczepienia ochronne.

Denga szczepienia rejestracja: Qdenga w Europie została zarejestrowana pod koniec 2022 roku i jak na razie jest dostępna wyłącznie w TropicalMed (w ograniczonej ilości). Zapisy na wizytę szczepienną odbywają się za pośrednictwem formularza online (tutaj) lub telefonicznie pod numerem  692 75 33 33.

Silniejszy układ immunologiczny to większa szansa na uniknięcie zakażenia wirusem dengi lub znaczne złagodzenie objawów choroby.

Serdecznie zapraszamy na szczepienia przed podróżą! 

FAQ - często zadawane pytania

Czy denga jest groźna?

Szacuje się, że 40-80% infekcji wirusem dengi jest bezobjawowa. Pozostały odsetek chorych jest narażony na ciężką chorobę, której powikłania obejmują m.in. uszkodzenia narządów czy niewydolność oddechowa. Bez interwencji medycznej może dojść nawet do zgonu – śmiertelność nieleczonej może przekraczać 20%.

Jakie są objawy dengi?

Początkowe stadium dengi objawia się wysoką gorączką, dochodzącą nawet do 40°C, silnym bólem głowy, mięśni i stawów oraz nudnościami i wymiotami. Około 5% chorych zapada na ciężką dengę, która obejmuje krwotoki wewnętrzne, wymioty oraz ból brzucha. Może się to skończyć poważnymi powikłaniami, jak np. uszkodzenie narządów.

Jak leczyć dengę?

Nie ma bezpośredniego lekarstwa na wirusa dengi, toteż stosuje się leczenie objawowe (łagodzące). Obejmuje ono m.in. odpoczynek, odpowiednie nawodnienie i odżywianie oraz stosowanie odpowiednich leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych.

Czy jest szczepionka na dengę?

Szczepionka na dengę została zarejestrowana przez Europejską Agencję Leków (EMA) i jako pierwsza w Polsce jest dostępna w ośrodku TropicalMed. Immunizacja preparatem Qdenga jest wskazana przed każdą podróżą do kraju zagrożonego wirusem, bez względu na to, czy w przeszłości chorowało się na dengę, czy też nie.