Czym jest kleszczowe zapalenie mózgu i jak się przenosi?
Jak sama nazwa wskazuje, wirus kleszczowego zapalenia mózgu, groźnej, neurologicznej choroby zakaźnej, jest przenoszony przez zainfekowane pajęczaki. Są one głównym rezerwuarem, czyli organizmem przenoszącym chorobę na człowieka. Do zakażeń wśród ludzi dochodzi więc głównie po ukąszeniach kleszczy. Drugą (dużo rzadszą) drogą transmisji jest wypicie niepasteryzowanego mleka od chorych zwierząt (kóz, krów, owiec).
Kleszczowe zapalenie mózgu mapa – gdzie ryzyko jest największe?
Odkleszczowe zapalenie mózgu występuje endemicznie głównie w Europie Środkowej i Wschodniej, a także w sporej części Azji – m.in. w Rosji, Chinach czy Kazachstanie. Aktualny wykaz krajów zagrożonych transmisją wirusa można znaleźć na tej mapie:
Kleszczowe zapalenie mózgu mapa W poszczególnych rejonach świata drobnoustroje chorobotwórcze rozwijają się i zagrażają ludziom w różny sposób:
- Europejski podtyp wirusa najczęściej ze wszystkich wywołuje charakterystyczny, dwufazowy przebieg choroby. Jest najpowszechniejszy m.in. w Słowenii, Estonii czy na Litwie.
- Dalekowschodni (azjatycki) ma cięższy przebieg i wyższy wskaźnik przypadków śmiertelnych. Występuje w krajach takich jak m.in. Japonia, Chiny (północny wschód) czy Mongolia (północna część).
- Syberyjski podtyp wirusa KZM często wywołuje długotrwałe powikłania.
Ile jest przypadków KZM na świecie?
Według statystyk, co roku odnotowuje się średnio 10 000 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu, z czego kilkaset w Polsce. Należy jednak pamiętać, że dane mogą być mocno niedoszacowane ze względu na błędne diagnozowanie i rzadkie zgłaszanie choroby neurologicznej wywołanej przez kleszcze.
Ryzyko zakażenia jest największe tam, gdzie można natknąć się na kleszcze, czyli na terenach nizinnych (do 750 m n.p.m.) i zielonych (głównie wiejskich). Z racji zmieniającego się klimatu, pajęczaki rozprzestrzeniają się na nowe obszary – obecność wirusa odnotowano nawet na wysokości 1500 m n.p.m! Choroba ma też charakter sezonowy, uzależniony od aktywności kleszczy. Zmiany w środowisku naturalnym mogą wpływać na wydłużenie się tego okresu.
Kiedy pojawiają się kleszcze w Polsce?
Wirus kleszczowego zapalenia mózgu jest przenoszony głównie przez kleszcze, toteż szczyt zachorowań odnotowuje się w sezonie aktywności tych pajęczaków. W Polsce trwa on od marca do końca listopada.
Szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu warto więc zaplanować wcześniej – najlepiej bezpośrednio przed sezonem, czyli w grudniu, styczniu lub lutym. Trzeba bowiem dać sobie czas na pełną immunizację (z uwzględnieniem odstępów pomiędzy dawkami) oraz na nabycie odporności. Oczywiście szczepienie w innym terminie nie jest wykluczone – ochrona zdrowia swojego i swoich bliskich jest ważna bez względu na porę roku.
Kleszczowe zapalenie mózgu kiedy pierwsze objawy?
Drobnoustroje ze śliny kleszcza przedostają się do organizmu człowieka tuż po ukąszeniu, dlatego nawet natychmiastowe usunięcie pajęczaka nie zapobiega infekcji, jeśli był on zainfekowany wirusem. Co dzieje się dalej?
- Ile wirus kleszczowego zapalenia mózgu się rozwija: kiedy patogen dostanie się do organizmu, namnaża się przez maksymalnie 28 dni.
- Kleszczowe zapalenie mózgu kiedy pierwsze objawy: średnio po 8-14 dniach od zakażenia występuje pierwsza faza choroby, która może być bezobjawowa lub objawowa.
W przypadku braku symptomów tylko test na kleszczowe zapalenie mózgu jest w stanie wykryć zakażenie, jednak nawet objawowa infekcja jest trudna do zidentyfikowania. Dlaczego?
Kleszczowe zapalenie mózgu objawy
W najgorszym możliwym wypadku kleszczowe zapalenie mózgu ma dwuetapowy przebieg. Po okresie inkubacji następuje pierwsza faza, która może być bezobjawowa lub obejmować symptomy grypopodobne, takie jak:
- gorączka,
- ból głowy i mięśni,
- zmęczenie/złe samopoczucie.
Według statystyk, aż 2/3 pacjentów kończy chorowanie na tym etapie. Pozostali przechodzą w drugą, poważniejszą fazę choroby. Przechodząc w ten sposób kleszczowe zapalenie mózgu objawy obejmują wówczas:
- brak apetytu,
- apatię, zdezorientowanie,
- wysoką gorączkę (nawet powyżej 40 °C),
- zapalenie rdzenia kręgowego/korzeni nerwowych (paraliż, skurcze mięśni),
- zapalenie opon mózgowych (ból głowy, sztywność karku, nudności/wymioty),
- zapalenie mózgu (zaburzenia czucia i motoryki, senność, nadwrażliwość na bodźce).
Wymienione wyżej objawy to bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia – według najnowszych statystyk PZH, niemal wszystkie przypadki wymagały hospitalizacji. To jednak nie wszystko. U chorych na kleszczowe zapalenie mózgu powikłania mogą być naprawdę poważne, a w skrajnych przypadkach skończyć się śmiercią.
Kleszczowe zapalenie mózgu śmiertelność i powikłania
Kleszczowe zapalenie mózgu powikłania: szacuje się, że 1/3 pacjentów doświadcza najpoważniejszych dolegliwości, tj. zajęcia centralnego układu nerwowego. Infekcja może też skutkować zaburzeniami snu i nastroju czy przewlekłym zmęczeniem.
Kleszczowe zapalenie mózgu śmiertelność: nie warto zaniedbywać profilaktyki, gdyż w skrajnych przypadkach (>2%) infekcja prowadzi do zgonu. Podsumowując...
Kleszczowe zapalenie mózgu – co to za choroba?Kleszczowe zapalenie mózgu to, jak sama nazwa wskazuje, choroba wirusowa przenoszona przez kleszcze w Europie i Azji. Po około 7-14 dni od ukąszenia mogą pojawić się objawy grypopodobne utrzymujące się średnio tydzień lub dwa. Po tym czasie u części zakażonych dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego – zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu czy rdzenia kręgowego. 1 na 100 chorych umiera wskutek KZM.
Kleszczowe zapalenie mózgu leczenie – na czym polega?
Jeśli choroba przejdzie w drugie, zaawansowane stadium, w większości przypadków konieczne jest leczenie szpitalne. Przeprowadza się wówczas test na kleszczowe zapalenie mózgu celem potwierdzenia (i zgłoszenia) zakażenia. Z racji braku specyficznego lekarstwa na wirusa kleszczowego zapalenie mózgu, opieka medyczna polega na utrzymaniu pacjenta przy życiu i łagodzeniu objawów choroby. W jaki sposób?
Kleszczowe zapalenie mózgu leczenie:
- leki przeciwgorączkowe;
- leczenie przeciwwymiotne;
- leki przeciwbólowe na uciążliwy ból głowy;
- nawadnianie (uzupełnianie płynów utraconych w wyniku wymiotów).
Kleszczowe zapalenie mózgu a borelioza
Główną przyczyną obu chorób są ukąszenia zainfekowanych kleszczy, jednak zasadniczą różnicą między nimi są możliwości leczenia – na boreliozę są dostępne skuteczne antybiotyki, a na KZM nie. Więcej szczegółów w artykule:
kleszczowe zapalenie mózgu a borelioza.
Jako że możliwości leczenia są ograniczone, lepiej jest zapobiegać chorobie. Szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu stanowią są najlepszą metodą profilaktyki. Co warto wiedzieć na ich temat?
Kleszczowe zapalenie mózgu szczepionka – jakie są dostępne opcje?
Na polskim rynku farmaceutycznym są dostępne dwie szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu, które występują w wariancie dla dorosłych i dla dzieci. Każdy z ma formę zastrzyku podawanego domięśniowo (najczęściej w ramię). W TropicalMed są dostępne oba rodzaje preparatów dla młodzieży i dorosłych oraz jeden dla dzieci od 3. roku życia (to szczepionka FSME-IMMUN Junior).
Kleszczowe zapalenie mózgu szczepionka ile dawek:
- Encepur Adults – przeznaczony dla osób od 12. roku życia. Podstawowa immunizacja obejmuje trzy zastrzyki podane w następującym schemacie: dzień 0, 14 dni-3 miesiące po pierwszej dawce, 9-12 miesięcy po drugiej dawce; ochronny poziom przeciwciał pojawia się po minimum 14 dniach (licząc od drugiej dawki).
- FSME-IMMUN – szczepienie FSME dla młodzieży i dorosłych od 16. roku życia obejmuje 3 zastrzyki: drugi podje się po 1-3 miesiącach i ostatni po 5-12 miesiącach; odporność pojawia się po około 3 tygodniach, przy czym skuteczność jest wyższa po 3 dawkach (97%) niż po dwóch (90%).
- FSME-IMMUN Junior – szczepionka FSME dla dzieci w wieku 1-15 lat jest podawana według tego samego schematu co wariant dla dorosłych, z tą różnicą, że dawka ma mniejszą pojemność.
Aby dowiedzieć się więcej na temat wybranej szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu, należy kliknąć odpowiadający jej odnośnik. Znajdują się tam najważniejsze informacje o konkretnych preparatach. Poniższy schemat w przejrzysty sposób pokazuje, jak wygląda szczepienie FSME.
Kleszczowe zapalenie mózgu szczepionka ile dawek [schemat] Zarówno w przypadku szczepionki Encepur Adults jak i FSME, możliwe jest zastosowanie schematu przyspieszonego w celu szybszego uzyskania odporności, np. przed zbliżającym się sezonem aktywności kleszczy. Pierwszy z wymienionych preparatów stosuje się w cyklu: dzień 0-7-21, natomiast przy FSME (zarówno dla dzieci, jak i dorosłych) drugi zastrzyk podaje się po 14 dniach, a trzeci w ciągu 5-12 miesięcy od drugiego.
Kleszczowe zapalenie mózgu po jakim czasie dawki przypominające?
Bez względu na wybrany preparat, pierwszą dawkę przypominającą po podstawowej immunizacji podaje się po 3 latach. Następne wystarczy przyjmować co 5 lat, jednak jest tak tylko do pewnego wieku, który różni się w zależności od szczepionki.
Kleszczowe zapalenie mózgu po jakim czasie dawka przypominająca: w przypadku preparatu Encepur Adults dawki przypominające co 5 lat są możliwe do 49. roku życia, natomiast po tym czasie trzeba wrócić do immunizacji co 3 lata. Jeśli chodzi o szczepienie FSME jest podobnie, tyle że różni się wiek (do 60. zamiast 49. roku życia).
Cykliczne szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu zapewnia ciągłość ochrony przed groźną chorobą neurologiczną. Co warto wiedzieć o bezpieczeństwie poszczególnych preparatów?
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu skutki uboczne
Na kleszczowe zapalenie mózgu szczepionka FSME-IMMUN (dla dzieci i dorosłych) lub Encepur Adults jest dostępna w TropicalMed, więc nie trzeba zaprzątać sobie głowy odpowiednim przechowaniem i dostarczeniem wybranego preparatu do punktu. To nie tylko wygodniejsze, ale i bezpieczniejsze rozwiązanie, minimalizujące ryzyko NOP (Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych).
Szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu jest bezpieczne – można stosować je nawet u osób z zaburzeniami odporności. Zawierają zabite (inaktywowane) wirusy i zapewniają średnio 95% skuteczności. Jak każdy tego typu preparat, szczepionki na kleszcze mogą wywołać NOP.
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu skutki uboczne:
- ból, rumień i/lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
- łagodna gorączka (szczególnie u małych dzieci),
- zmniejszony apetyt (częściej u dzieci)
- osłabienie/złe samopoczucie,
- bóle głowy i/lub mięśni.
Wymienione wyżej dolegliwości są zgłaszane częściej przy pierwszej dawce niż przy kolejnych. Trzeba wiedzieć, że objawy te z reguły są łagodne i ustępują samoistnie. Immunizacja daje więc więcej korzyści, niż zagrożeń związanych z NOP. Ile kosztuje szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu?
KZM szczepionka cena – ile kosztuje szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu?
Szczepienie na kleszcze jest w Polsce zalecane, ale nieobowiązkowe, co oznacza konieczność poniesienia kosztów immunizacji. Zazwyczaj jest to uciążliwe, bo trzeba zdobyć receptę, wykupić ją, a następnie ponownie zgłosić się do lekarza celem podania preparatu. W TropicalMed to znacznie prostsze i szybsze, bo odbywa się podczas jednej wizyty. Ile kosztuje szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu?
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu cena:
- FSME-IMMUN – 199 zł/dawka,
- FSME-IMMUN Junior – 199 zł/dawka,
- Encepur Adults – 199 zł/dawka.
Przed podaniem każdego zastrzyku odbywa się kwalifikacja lekarska w cenie 70 zł, która ma na celu zapewnienie maksimum komfortu i bezpieczeństwa pacjentowi. Całkowity koszt immunizacji można więc obliczyć według wzoru KZM szczepionka cena × liczba dawek + kwalifikacja lekarska podczas każdej wizyty. Aby zaoszczędzić na immunizacji, warto skorzystać z pakietu dostępnego w ofercie TropicalMed.
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu cena w zestawie: sprawdź cennik TropicalMed i zobacz, ile możesz zaoszczędzić, wybierając profilowany pakiet dla miłośników wypoczynku na łonie natury.
Skorzystanie z oferty TropicalMed zwalnia z obowiązku samodzielnego zakupu, transportu i dostarczenia preparatu do odpowiedniego punktu. Jest zatem wygodniejsze i bezpieczniejsze, a jak się okazuje, także przystępniejsze cenowo. Dlaczego jeszcze warto rozważyć szczepienie?
Gdzie najlepiej zaszczepić się na kleszczowe zapalenie mózgu?
Profilaktyka kleszczowego zapalenia mózgu obejmuje przede wszystkim ochronę przed ukąszeniami. Pomocne mogą okazać się moskitiery, repelenty oraz odpowiednia odzież, czyli taka zakrywająca ciało. Unikanie kontaktu z roznosicielem wirusa (wektorem) daje dobrą ochronę, jednak nie zawsze da się to osiągnąć – miłośnicy pieszych/rowerowych wędrówek, biwakowania czy wędkowania są bardziej niż inni narażeni na ukąszenie, bez względu na podjęte środki bezpieczeństwa. Podobnie wygląda sytuacja z osobami wykonującymi niektóre zawody – leśnicy, myśliwi czy geodeci to tylko niektóre przykłady.
Aby wspomóc swój organizm w walce z ewentualną infekcją, warto przyjąć szczepionkę na kleszczowe zapalenie mózgu. Pozwala ona całkowicie uniknąć zakażenia lub złagodzić przebieg choroby i zminimalizować ryzyko powikłań. Immunizacja jest zalecana szczególnie przed wyjazdem do obszarów zagrożonych transmisją wirusa kleszczowego zapalenia mózgu.
Szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu to świetny sposób na ochronę zdrowia – swojego i bliskich. Sprawdza się nie tylko w podróży, ale i w kraju, szczególnie w miesiącach letnich. Pozwala cieszyć się beztroskim obcowaniem z naturą, bez obaw o niebezpieczną infekcję.
Po kliknięciu przycisku "Zarejestruj się na szczepienie na KZM" pojawiają się opcje, gdzie się zaszczepić na kleszczowe zapalenie mózgu z TropicalMed, a po wybraniu najbliższej kliniki można przejść do wygodnego systemu rejestracji online.
Serdecznie zapraszamy na wizytę szczepienną TropicalMed!
FAQ - często zadawane pytania
Jak rozpoznać kleszczowe zapalenie mózgu?
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest bardzo trudne w rozpoznaniu – nie ma charakterystycznych objawów (jak np. rumień przy boreliozie), a na początku przypomina infekcję grypopodobną. Gorączka, złe samopoczucie oraz bóle mięśni i głowy to symptomy KZM, przez co łatwo pomylić to z inną chorobą. W późniejszym stadium występuje wysoka gorączka, zdezorientowanie oraz zapalenie: np. mózgu, czy rdzenia kręgowego.
Czy kleszczowe zapalenie mózgu jest śmiertelne?
Kleszczowe zapalenie mózgu może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak m.in. uszkodzenie słuchu czy niedowłady. Rzadko kończy się śmiercią, chociaż dalekowschodni podtyp wirusa jest obarczony większym ryzykiem śmiertelnego przebiegu choroby.
Czy da się wyleczyć kleszczowe zapalenie mózgu?
Nie ma specyficznego lekarstwa na wirusa kleszczowego zapalenia mózgu, dlatego kuracja ma charakter objawowy. Choremu w razie potrzeby podaje się leki przeciwgorączkowe lub przeciwbólowe.
Gdzie i kiedy zaszczepić się na KZM?
Na kleszczowe zapalenie mózgu można zaszczepić się w oddziałach TropicalMed. Do ośrodka najlepiej zgłosić się przed sezonem aktywności kleszczy, czyli w przypadku Polski od grudnia do lutego. Oczywiście nie ma przeciwwskazań do zaszczepienia się wcześniej lub później, jednak chcąc zyskać ochronę przez cały sezon, warto pomyśleć o immunizacji właśnie zimą.