Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu w TropicalMed

Co to jest odkleszczowe zapalenie mózgu i jak się przenosi?

Wirus kleszczowego zapalenia mózgu, jak sama nazwa wskazuje, jest przenoszony przez zainfekowane kleszcze. Są one głównym rezerwuarem, czyli organizmem przenoszącym chorobę na człowieka. Do zakażeń wśród ludzi dochodzi więc głównie po ukąszeniach kleszczy. Drugą (dużo rzadszą) drogą transmisji jest wypicie niepasteryzowanego mleka od chorych zwierząt (kóz, krów, owiec).

KZM mapa – gdzie ryzyko infekcji jest największe?

Odkleszczowe zapalenie mózgu występuje endemicznie głównie w Europie Środkowej i Wschodniej, a także w sporej części Azji – m.in. w Rosji, Chinach czy Kazachstanie. Aktualny wykaz krajów zagrożonych transmisją wirusa można znaleźć na tej mapie:

W poszczególnych rejonach świata drobnoustroje chorobotwórcze rozwijają się i zagrażają ludziom w różny sposób:

• Europejski podtyp wirusa najczęściej ze wszystkich wywołuje charakterystyczny, dwufazowy przebieg choroby. Jest najpowszechniejszy m.in. w Słowenii, Estonii czy na Litwie.
• Dalekowschodni (azjatycki) ma cięższy przebieg i wyższy wskaźnik przypadków śmiertelnych. Występuje w krajach takich jak m.in. Japonia, Chiny (północny wschód) czy Mongolia (północna część). 
• Syberyjski podtyp wirusa KZM często wywołuje długotrwałe powikłania.

Ryzyko zakażenia jest największe tam, gdzie można natknąć się na kleszcze, czyli na terenach nizinnych (do 750 m n.p.m.) i zielonych (głównie wiejskich). Z racji zmieniającego się klimatu, pajęczaki rozprzestrzeniają się na nowe obszary – obecność wirusa odnotowano nawet na wysokości 1500 m n.p.m! Choroba ma też charakter sezonowy, uzależniony od aktywności kleszczy. Zmiany w środowisku naturalnym mogą wpływać na wydłużenie się tego okresu.

Kiedy pojawiają się kleszcze?

Wirus kleszczowego zapalenia mózgu jest przenoszony głównie przez kleszcze, toteż szczyt zachorowań odnotowuje się w sezonie aktywności tych pajęczaków. W Polsce trwa on od marca do końca listopada.

Szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu warto więc zaplanować wcześniej – najlepiej bezpośrednio przed sezonem, czyli w grudniu, styczniu lub lutym. Trzeba bowiem dać sobie czas na pełną immunizację (z uwzględnieniem odstępów pomiędzy dawkami) oraz na nabycie odporności.

Oczywiście szczepienie w innym terminie nie jest wykluczone – ochrona zdrowia swojego i swoich bliskich jest ważna bez względu na porę roku.

Jak wirus kleszczowego zapalenia mózgu atakuje organizm?

Drobnoustroje ze śliny kleszcza przedostają się do organizmu człowieka. Rozwijają się i namnażają do maksymalnie 28 dni. Tzw. okres inkubacji trwa jednak krócej – średnio 8-14 dni. Po tym czasie następuje bezobjawowa faza choroby lub pojawiają się pierwsze dolegliwości. Jakie?

Kleszczowe zapalenie opon mózgowych objawy i przebieg choroby

Kleszczowe zapalenie mózgu ma dwuetapowy przebieg. Po okresie inkubacji następuje pierwsza faza, która może być bezobjawowa lub obejmować symptomy grypopodobne, takie jak:

• gorączka,
• ból głowy i mięśni,
• zmęczenie/złe samopoczucie.

Według statystyk, aż 2/3 pacjentów kończy chorowanie na tym etapie. Pozostali przechodzą w drugą, poważniejszą fazę choroby. Jaki jest jej przebieg?

Kleszczowe zapalenie mózgu objawy: 

• wysoka gorączka (nawet powyżej 40 °C),
• brak apetytu,
• apatia, zdezorientowanie,
• zapalenie opon mózgowych (ból głowy, sztywność karku, nudności/wymioty),
• zapalenie mózgu (zaburzenia czucia i motoryki, senność, nadwrażliwość na bodźce),
• zapalenie rdzenia kręgowego/korzeni nerwowych (paraliż, skurcze mięśni).

Dolegliwości te zagrażają zdrowiu i życiu, dlatego pacjent w takim stanie wymaga hospitalizacji. Z racji braku lekarstwa na kleszczowe zapalenie mózgu, opieka medyczna polega na utrzymaniu pacjenta przy życiu i łagodzeniu objawów choroby.

Kleszczowe zapalenie mózgu powikłania i statystyki

Ile zakażeń KZM – statystyki: co roku odnotowuje się średnio 10 000 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu, z czego 150-250 w Polsce. Choroba ta jest często bezobjawowa lub przebiega łagodnie.

Kleszczowe zapalenie mózgu powikłania: szacuje się, że 1/3 pacjentów doświadcza najpoważniejszych dolegliwości, tj. zajęcia centralnego układu nerwowego. To stan zagrażający zdrowiu i życiu, dlatego nie warto zaniedbywać profilaktyki; w skrajnych przypadkach (>2%) infekcja jest śmiertelna. Infekcja może też skutkować zaburzeniami snu i nastroju czy przewlekłym zmęczeniem.

Podsumowując...

Kleszczowe zapalenie mózgu leczenie – na czym polega?

Niestety, nie udało się jeszcze opracować antidotum na kleszczowe zapalenie mózgu, a leczenie obejmuje jedynie łagodzenie jego objawów. W jaki sposób?

Kleszczowe zapalenie mózgu leczenie:

• leki przeciwbólowe na uciążliwy ból głowy;
• leki przeciwgorączkowe;
• leczenie przeciwwymiotne;
• nawadnianie (uzupełnianie płynów utraconych w wyniku wymiotów).

Kleszczowe zapalenie mózgu a borelioza: główną przyczyną obu chorób są ukąszenia zainfekowanych kleszczy, jednak główną różnicą między nimi są możliwości leczenia – na boreliozę są dostępne skuteczne antybiotyki, a na KZM nie. Więcej szczegółów w artykule: kleszczowe zapalenie mózgu a borelioza.

Jako że możliwości leczenia KZM są ograniczone, lepiej jest zapobiegać chorobie. Szczepienie przeciw kleszczom to najlepsza metoda profilaktyki. W Polsce jest ono „zalecane”, a nie „obowiązkowe”, co oznacza konieczność poniesienia kosztów immunizacji. Do wyboru są dwa preparaty. Każdy z ma formę zastrzyku podawanego domięśniowo (najczęściej w ramię).

Jakie szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu są dostępne w Polsce?

Na polskim rynku farmaceutycznym są dostępne dwie szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu, które występują w wariancie dla dorosłych i dla dzieci:

Encepur – podstawowe szczepienie obejmuje trzy dawki (Adults 0,5 ml oraz K 0,25 ml) w odstępach: 0, 14 dni/3 miesiące, 9-12 miesięcy. Dawki przypominające stosuje się co 3-5 lat.

FSME-IMMUN – szczepienie obejmuje 3 zastrzyki: drugi podje się po 1-3 miesiącach i ostatni po 5-12 miesiącach. Dawki przypominające stosuje się co 3-5 lat. 

Dla kogo szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu?

Poszczególne szczepionki na wirusowe kleszczowe zapalenie mózgu stosuje się w różnych grupach wiekowych. W Polsce są dostępne:

• Encepur Adults – stosowana od 12 roku życia; 
• Encepur K – dla pacjentów powyżej 1 roku życia (do 12 lat); należy pamiętać, że u dzieci częściej odnotowuje się działania niepożądane, takie jak ból głowy, obrzęk w miejscu ukłucia czy gorączka.
• FSME-IMMUN – w dawkach: 0,5 ml dla dorosłych i młodzieży powyżej 16 roku życia oraz 0,25 ml (Junior) dla osób w wieku 1-15 lat

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu skutki uboczne

Szczepienie przeciw kleszczom dla dzieci najlepiej jest wykonać preparatem FSME-IMMUN Junior – jest on najbezpieczniejszy dla najmłodszych pacjentów. Do uodparniania na KZM stosuje się także Encepur K, jednak aby zminimalizować ryzyko NOP (Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych) u rocznych maluchów, lepiej wybrać FSME-IMMUN Junior. 

Szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu jest bezpieczne – można stosować je nawet u osób z zaburzeniami odporności. Preparat zawierają zabite (inaktywowane) wirusy i zapewnia 95% skuteczności. Jak każda szczepionka, może wywołać NOP.

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu skutki uboczne:

• ból, rumień i/lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
• łagodna gorączka (szczególnie u małych dzieci),
• osłabienie/złe samopoczucie,
• zmniejszony apetyt (częściej u dzieci)
• bóle głowy i/lub mięśni.

Wymienione wyżej dolegliwości są zgłaszane częściej przy pierwszej dawce niż przy kolejnych. Trzeba wiedzieć, że objawy te z reguły są łagodne i ustępują samoistnie. Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu daje więc więcej korzyści, niż zagrożeń związanych z NOP.

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu cena – ile trzeba zapłacić za uodpornienie na KZM?

Bezpieczna i skuteczna szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu dla dzieci i dorosłych FSME-IMMUN jest dostępna w TropicalMed. Ile kosztuje?

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu cena:

• FSME-IMMUN – cena w TropicalMed to 199 zł/dawka,
• FSME-IMMUN Junior dla dzieci – 199 zł/dawka.

Przed podaniem każdego zastrzyku odbywa się kwalifikacja lekarska w cenie 60 zł, która ma na celu zapewnienie maksimum komfortu i bezpieczeństwa pacjentowi. Skorzystanie z oferty TropicalMed zwalnia z obowiązku samodzielnego zakupu, transportu i dostarczenia preparatu do odpowiedniego punktu. Jest zatem wygodniejsze i bezpieczniejsze. Dlaczego jeszcze warto rozważyć szczepienie?

KZM szczepienie – dlaczego warto?

Profilaktyka kleszczowego zapalenia mózgu obejmuje przede wszystkim ochronę przed ukąszeniami. Pomocne mogą okazać się moskitiery, repelenty oraz odpowiednia odzież, czyli taka zakrywająca ciało. Unikanie kontaktu z roznosicielem wirusa daje stuprocentową ochronę. Nie zawsze da się jednak to osiągnąć – miłośnicy pieszych/rowerowych wędrówek, biwakowania czy wędkowania są narażeni na ukąszenie, bez względu na podjęte środki bezpieczeństwa.

Aby wspomóc swój organizm w walce z ewentualną infekcją, warto przyjąć szczepionkę na kleszczowe zapalenie mózgu. Pozwala ona całkowicie uniknąć zakażenia lub złagodzić przebieg choroby i zminimalizować ryzyko powikłań. Immunizacja jest zalecana szczególnie przed wyjazdem do obszarów zagrożonych transmisją wirusa kleszczowego zapalenia mózgu.

Szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu to świetny sposób na ochronę zdrowia – swojego i bliskich. Sprawdza się nie tylko w podróży, ale i w kraju, szczególnie w miesiącach letnich. Pozwala cieszyć się beztroskim obcowaniem z naturą, bez obaw o niebezpieczną infekcję. 

Serdecznie zapraszamy na szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu! Można nas znaleźć w trzech oddziałach – w Krakowie, Kielcach i Chorzowie (Śląsk).

FAQ - często zadawane pytania

Jak rozpoznać kleszczowe zapalenie mózgu?

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest bardzo trudne w rozpoznaniu – nie ma charakterystycznych objawów (jak np. rumień przy boreliozie), a na początku przypomina infekcję grypopodobną. Gorączka, złe samopoczucie oraz bóle mięśni i głowy to symptomy KZM, przez co łatwo pomylić to z inną chorobą. W późniejszym stadium występuje wysoka gorączka, zdezorientowanie oraz zapalenie: np. mózgu, czy rdzenia kręgowego.

Czy kleszczowe zapalenie mózgu jest śmiertelne?

Kleszczowe zapalenie mózgu może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak m.in. uszkodzenie słuchu czy niedowłady. Rzadko kończy się śmiercią, chociaż dalekowschodni podtyp wirusa jest obarczony większym ryzykiem śmiertelnego przebiegu choroby.

Czy da się wyleczyć kleszczowe zapalenie mózgu?

Nie ma specyficznego lekarstwa na wirusa kleszczowego zapalenia mózgu, dlatego kuracja ma charakter objawowy. Choremu w razie potrzeby podaje się leki przeciwgorączkowe lub przeciwbólowe.

Gdzie i kiedy zaszczepić się na KZM?

Na kleszczowe zapalenie mózgu można zaszczepić się w oddziałach TropicalMed. Do ośrodka najlepiej zgłosić się przed sezonem aktywności kleszczy, czyli w przypadku Polski od grudnia do lutego. Oczywiście nie ma przeciwwskazań do zaszczepienia się wcześniej lub później, jednak chcąc zyskać ochronę przez cały sezon, warto pomyśleć o immunizacji właśnie zimą.