Dur brzuszny szczepionka – komu i kiedy jest zalecana?

Dur brzuszny co to za choroba i co ją wywołuje?

Dur brzuszny to infekcja bakteryjna, występująca też pod nazwą tyfus lub gorączka jelitowa. Chorobę wywołuje bakteria Salmonella Typhi, czyli pałeczka duru brzusznego. Ludzie są jej jedynym rezerwuarem, co oznacza, że nie występuje w przyrodzie poza organizmem człowieka.

Pałeczka duru brzusznego należy do grupy bakterii wywołujących salmonellozy, występujące pod postacią zapalenia żołądka i jelit, sepsy (posocznicy) albo właśnie gorączki jelitowej^[1]. Co warto wiedzieć o sposobie rozprzestrzeniania się choroby?

Dur brzuszny droga zakażenia – jak można się zarazić?

Jeśli chodzi o dur brzuszny przyczyny zawsze tkwią w nienależytym zachowaniu higieny osobistej i żywienia, stąd potoczna nazwa "choroba brudnych rąk". Nosiciel może przenosić bakterie na wszystko, czego dotyka, a kolejne osoby korzystające z tych rzeczy przenoszą patogeny do swojego organizmu. Do zakażenia dochodzi drogą fekalno-oralną, po spożyciu żywności lub wody skażonych wydalinami nosiciela. 

Po zakażeniu można wydalać pałeczki duru brzusznego nawet przez ponad rok^[2]. Należy więc przykładać szczególną uwagę do zasad higieny, by zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby wśród innych ludzi.

Pałeczki duru brzusznego występują w organizmie człowieka i są wydalane z kałem → zakażają wodę/żywność albo osiadają na przedmiotach, których nosiciel dotyka brudnymi rękami → przedostaje się do organizmu kolejnej osoby → namnaża się przez ok. 2 tygodnie → powoduje infekcję i może wywoływać poważne powikłania.

Czym grozi przeniesienie bakterii do swojego organizmu i rozwój infekcji?

Dur brzuszny objawy – czym grozi zakażenie?

Gdy pałeczki duru brzusznego przedostaną się do organizmu, zaczynają się namnażać – to tzw. okres inkubacji. Jego długość zależy od indywidualnego poziomu odporności oraz od tego, jaką liczbę bakterii się spożyło. Może trwać nawet do 3 tygodni, jednak zwykle od zakażenia do pierwszych symptomów choroby upływa 10-14 dni. Co dalej?

Dur brzuszny objawy początkowe:

• bezsenność;
• utrata apetytu;
• ból głowy i brzucha;
• zmęczenie, osłabienie;
• wzdęcia i zaparcia lub biegunka;
• narastająca gorączka (nawet do 40°C);

Podwyższona temperatura ciała to najbardziej charakterystyczny z objawów duru brzusznego. Jest ona zazwyczaj najniższa rano i wzrasta przez cały dzień – najwyższa gorączka trawi organizm późnym popołudniem i wieczorem. Kiedy pałeczka duru brzusznego na dobre "rozgości się" w organizmie, symptomy się nasilają, a do tego dochodzą dodatkowe dolegliwości. Jakie?

Dur brzuszny objawy zaawansowane:

• powiększenie śledziony i wątroby;
• suchość w ustach i brunatny nalot na języku;
• apatia i dezorientacja utrudniająca kontakt z chorym;
• różyczka durowa – różowa wysypka, z reguły na tułowiu.

Niektórzy mogą odczuwać objawy typowe dla przeziębienia lub grypy, czyli ból mięśni, suchy kaszel i ból gardła. Stopniowy powrót do zdrowia z reguły rozpoczyna się pod koniec trzeciego tygodnia choroby. 

Możliwe powikłania duru brzusznego:

• krwotoki wewnętrzne,
• uszkodzenie wątroby
• uszkodzenie mięśnia sercowego
• owrzodzenia, a w konsekwencji pęknięcie (perforacja) jelita

Powyższe powikłania pojawiają się zazwyczaj po 2-3 tygodniach choroby. Nieleczony dur brzuszny trwa nawet miesiąc i może zagrażać życiu pacjenta. Śmiertelność w takich przypadkach wynosi około 10%^[3].

Według ostatnich szacunków WHO, na dur brzuszny zapada 9 milionów ludzi rocznie, z czego ponad 100 tys. umiera w wyniku infekcji^[4].

Kiedy wiadomo już, co to jest dur brzuszny oraz jak się przenosi, warto zastanowić się nad zasięgiem występowania choroby.  

Dur brzuszny występowanie – które kraje są zagrożone?

O ile dur brzuszny w Polsce nie jest groźny,  o tyle w niektórych zakątkach świata ryzyko zakażenia jest znaczne. Dzieje się tak w regionach, gdzie warunki higieniczno-sanitarne nie są na wystarczającym poziomie. Są to m.in. Afryka, Karaiby, Bliski Wschód czy południowa część Azji. Wszystkie kraje zagrożone transmisją pałeczek duru brzusznego są zaznaczone na poniższej mapie:

Dur brzuszny w Polsce nie stanowi zagrożenia, gdyż dostęp do czystej, bieżącej wody jest na dobrym poziomie. Przypadki zakażeń (kilka rocznie) odnotowuje się u osób, które podróżowały wcześniej za granicę. Ryzyko infekcji wzrasta w przypadku pogorszenia warunków higieniczno-sanitarnych, np. w wyniku kataklizmu czy działań wojennych. Podsumowując...

Dur brzuszny leczenie – jak pomaga się choremu?

Pierwszym krokiem powinno być postawienie poprawnej diagnozy, która opiera się na przesłankach klinicznych (dur brzuszny objawy), epidemiologicznych (podejrzenie kontaktu z S. Typhi, np. w podróży) oraz laboratoryjnych (badania, najczęściej krwi, kału lub moczu).

Jeśli dur brzuszny zostanie zdiagnozowany, to w leczeniu stosuje się antybiotyki takie jak m.in. ceftriakson czy azytromycyna^[5]. Odpowiednio zastosowane, mogą skrócić czas trwania choroby, złagodzić jej przebieg oraz zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań i śmierci w wyniku infekcji. Dodatkowo zaleca się wyrównywanie gospodarki wodno-elektrolitowej oraz kontrolę gorączki.

Leczenie w domu za pomocą antybiotyków przepisanych przez lekarza trwa zazwyczaj 7-14 dni. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń specjalisty – zażywać lek według wskazań, nawet po ustąpieniu objawów.

Nieodpowiedzialne stosowanie antybiotyków sprawiło, że coraz słabiej radzą sobie one z chorobą. Pałeczka duru brzusznego wytwarza przez to coraz skuteczniejszą odporność m.in. na fluorochinolony, cefalosporyny i azytromycynę^[6]. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, obejmująca m.in. szczepionki na dur brzuszny. Co jeszcze?

Dur brzuszny profilaktyka – jak uniknąć zakażenia?

Dur brzuszny rozwija się szczególnie tam, gdzie panują słabe warunki sanitarne i zła higiena. Rozprzestrzenianiu się bakterii sprzyjają też duże skupiska ludzi – prawdopodobieństwo kontaktu z potencjalnym nosicielem zwiększa się. Szczepionka na dur brzuszny i szczególna ostrożność podczas podróży do tzw. regionów endemicznych może uchronić przed zachorowaniem lub znacząco złagodzić przebieg choroby. 

Jeśli chodzi o dur brzuszny profilaktyka opiera się głownie na szczepieniu na tyfus i przestrzeganiu zasad higieny. Oto wskazówki, które pozwalają znacząco zredukować ryzyko zachorowania:

• ograniczanie nawyku dotykania się po twarzy
• dokładne mycie lub obieranie surowych warzyw i owoców;
• spożywanie ugotowanych potraw – wysoka temperatura zabija drobnoustroje wywołujące chorobę;
• jadanie w sprawdzonych miejscach – uliczne stragany/bufety są ogólnodostępne, co zwiększa ryzyko skażenia żywności przez przechodniów (potencjalnych nosicieli choroby);
• picie czystej wody – a więc także unikanie lodu, który może być zrobiony ze skażonej wody oraz wybieranie fabrycznie zamykanych napojów (np. woda butelkowana zamiast z dzbanka);
• utrzymywanie rąk w czystości – częste mycie (w czystej wodzie!) lub używanie płynu dezynfekującego (na bazie alkoholu – min. 60%) ogranicza prawdopodobieństwo wprowadzenia bakterii do swojego organizmu.

Przestrzeganie wymienionych zasad oraz zaszczepienie się przed podróżą zapewnia większą (niemal stuprocentową) ochronę przed chorobą. 

Szczepionka na dur brzuszny nazwy – jakie są warianty?

Preparaty ochronne mogą zawierać zabite (inaktywowane) lub żywe, ale osłabione (atenuowane) drobnoustroje chorobotwórcze. Drugi podział dotyczy sposobu podawania szczepionki – w formie zastrzyku lub doustnej kapsułki. Ostatnie, trzecie rozróżnienie na preparaty pojedyncze i skojarzone odnosi się do ilości chorób, którym zapobiegają. Na polskim rynku farmaceutycznym istnieją cztery szczepionki na dur brzuszny. Jakie?

Szczepionka na dur brzuszny nazwy:

• Ty – inaktywowana, pojedyncza, przeznaczone dla grupy wiekowej 5-60 lat;
• TyT – inaktywowana, durowo-tężcowa (czyli skojarzona), dla osób w wieku 5-60 lat;
• Typhim Vi – inaktywowana, pojedyncza, można ją przyjmować po ukończeniu 2. roku życia;
• Vivotif – pojedyncza, zawierająca żywe, osłabione szczepy bakterii, stosowana u pacjentów od 5. roku życia.

Dur szczepienie dzieci: bezpieczną immunizację wśród najmłodszych umożliwia Typhim Vi, który można stosować już od 2. roku życia. Jego dodatkową zaletą jest wygoda – wystarczy jeden zastrzyk, aby uzyskać odporność. W TropicalMed przyjmujemy pacjentów od 3. roku życia.

W TropicalMed są dostępne zarówno szczepionki doustne, jak i w formie zastrzyku (iniekcyjnej) Typhim Vi. Aby dowiedzieć się więcej o poszczególnych preparatach z naszej oferty, należy kliknąć w odpowiedni odnośnik.

Dur brzuszny szczepionka ile dawek trzeba podać?

Poszczególne preparaty należy stosować według zaleceń lekarza, warto sprawdzić ulotkę. W naszych artkułach wszystko jest opisane dużo prościej i zwięźlej niż w ChPL (Charakterystyce Produktu Leczniczego), co pozwala szybciej zdobyć najważniejsze informacje o wybranej szczepionce. Jedną z nich jest dawkowanie.

Dur brzuszny szczepionka ile dawek:

1. Ty – szczepienie podstawowe składa się z 3 dawek podawanych w schemacie 0-1-12 miesięcy.
2. Typhim Vi – jednodawkowa; popularna ze względu na najszybsze i najwygodniejsze uodpornienie.
3. TyT – dawkowana tak samo, jak preparat Ty; zawiera dodatkowo toksoid tężcowy, uodparniający na tężec.
4. Vivotif – 3 kapsułki przyjmuje się na czczo w ciągu 5-dniowego szczepienia (pierwszego, trzeciego i piątego dnia).

Planując podróż do któregoś z krajów endemicznych, należy uwzględnić szczepienie na dur brzuszny z odpowiednim wyprzedzeniem. Kiedy należy odwiedzić lekarza medycyny podróży?

Szczepienie na dur brzuszny ile przed wyjazdem?

Aby zdążyć przyjąć wszystkie wymagane dawki preparatu oraz nabyć pamięć immunologiczną, nie można pozwolić sobie na zwłokę do ostatniej chwili. Ile zajmuje uodpornienie z wykorzystaniem poszczególnych preparatów?

• Vivotif odporność zyskuje się w około 7-10 dni od przyjęcia ostatniej dawki,
• Typhim Vi zaczyna działać po 1-3 tygodniach.

Szczepienie na dur brzuszny ile przed wyjazdem: uwzględniając schemat immunizacji + czas wytworzenia odporności, na wizytę w TropicalMed najlepiej umówić się 3 tygodnie przed planowaną datą podróży.

Znacznie bardziej skomplikowane i czasochłonne jest szczepienie Ty i TyT – podstawowe trwa ponad rok (0-1-12 miesięcy), do którego należy doliczyć czas na wytworzenie odporności. Z tego względu te preparaty nie znajdują się w naszej ofercie.

Dur brzuszny szczepienie co ile lat?

Wszystkie preparaty przeciw tyfusowi dostępne w TropicalMed dają około 3 lat ochrony. Osobom, które często podróżują lub planują dłuższy pobyt w kraju endemicznym, zaleca się szczepienia przypominające. Pozwalają one utrzymać odpowiednią ilość przeciwciał w organizmie i przedłużyć tzw. pamięć immunologiczną. 

Czy szczepienie na dur brzuszny jest obowiązkowe?

Szczepienie na dur brzuszny nie jest obowiązkowe w Polsce, dlatego osoby stale przebywające w kraju z reguły go nie potrzebują. Wyjątek stanowią osoby, które częściej niż inne mają kontakt z nieczystościami. Są to m.in. pracownicy zakładów wodno-kanalizacyjnych czy personel medyczny. Należy pamiętać, że wykonując zawód obciążony ryzykiem infekcji, można starać się o immunizację na koszt pracodawcy. Więcej szczegółów w: szczepienia pracowników. 

Naszą główną grupą docelową są turyści, którzy zastanawiają się, czy szczepienie na dur brzuszny jest obowiązkowe w podróży. Wybierając się do obszarów endemicznych (takich, w których ryzyko zakażenia jest wysokie), warto się uodpornić ze względów zdrowotnych i finansowych, jednak nie jest to wymagane.

Zważywszy na wysokie koszty leczenia i słaby dostęp do opieki medycznej w niektórych krajach, nie warto narażać zdrowia i portfela – lepiej zgłosić się na wizytę do TropicalMed. Lekarz doradzi, czy immunizacja jest zasadna oraz jakich zasad przestrzegać, by uniknąć infekcji. Gdzie zaszczepić się na dur brzuszny przed podróżą lub rozpoczęciem pracy w zawodzie obciążonym ryzykiem i ile to kosztuje?

Ile kosztuje szczepionka na dur brzuszny w TropicalMed?

Według obowiązującego kalendarza, szczepionka na dur brzuszny nie figuruje jako pozycja obowiązkowa. Oznacza to brak refundacji i konieczność samodzielnego uodparniania się na tyfus przed podróżą. W TropicalMed można przyjąć skuteczne i bezpieczne szczepionki na dur brzuszny (zarówno doustne, jak i iniekcyjne). W jakiej cenie?

Szczepienie na dur brzuszny cena:

• doustna: 299 zł/dawka,
• w formie zastrzyku: 299 zł.

Należy pamiętać, że na to, ile kosztuje szczepionka na dur brzuszny, wpływa liczba dawek. Na każdej kolejnej wizycie odbywa się kwalifikacja lekarska za 70 zł. Jej celem jest zapewnienie bezpieczeństwa (m.in. wykluczenie przeciwwskazań do szczepienia) i komfortu pacjentowi.

Szczepienie na dur brzuszny cena w pakiecie: w ofercie TropicalMed znajdują się atrakcyjne zestawy szczepień dopasowane do specyfiki poszczególnych podróży (np. "Afryka Light" czy "Pakiet Hotelowy"). W większości (poza "Półwysep Indyjski" i "Afryka Centralna i Zachodnia") istnieje możliwość wyboru preparatu w formie kapsułek lub zastrzyku (za dopłatą). Sprawdź: cennik TropicalMed.

Gdzie zaszczepić się na dur brzuszny i dlaczego to ważne?

Zapisy na wizytę w TropicalMEd odbywają się za pośrednictwem wygodnego systemu online – kliknij przycisk "Zarezerwuj termin szczepienia" widoczny na stronie. Dzięki temu nie tracisz czasu na połączenie i możesz bez pośpiechu wybrać dogodny termin i klinikę. Jeśli chodzi o szczepienia dur brzuszny Warszawa, Kraków, Wrocław i wiele innych naszych placówek jest do dyspozycji pacjentów (sprawdź adresy klinik).

Dur brzuszny lub inaczej tyfus to choroba, której można zapobiec dzięki szczepionkom. Profilaktyka to najlepszy sposób na uniknięcie infekcji. Leczenie duru brzusznego staje się bowiem coraz bardziej problematyczne ze względu na rosnącą odporność drobnoustrojów na różne rodzaje antybiotyków. 

Szczepienie na dur brzuszny nie jest obowiązkowe w Polsce, bo choroba praktycznie nie występuje. Oznacza to brak odporności, a co za tym idzie – zwiększone ryzyko infekcji podczas podróży do kraju występowania S. typhi.

Pałeczka duru brzusznego bardzo łatwo przenosi się z człowieka na człowieka. Dodatkowo, jest powszechna niemal na całym świecie – wśród wyjątków znajduje się m.in. Polska. O ile pozostającym w kraju choroba raczej nie zagraża, o tyle podróżujący są na nią szczególnie narażeni. Przyczyną jest brak naturalnej odporności. Aby „nauczyć” swój system immunologiczny identyfikowania i zwalczania tych bakterii, warto rozważyć szczepienie na dur brzuszny przed podróżą.

Serdecznie zapraszamy!

FAQ - często zadawane pytania

Co to jest szczepionka na dur brzuszny?

Szczepionka przeciwko durowi brzusznemu zawiera antygen, czyli substancję pobudzającą układ odpornościowy do reakcji (np. oczyszczony kawałek otoczki bakterii). Dzięki temu po podaniu preparatu nasz organizm uczy się, jak rozpoznać prawdziwą, żywą bakterię i jak ją zwalczyć jeśli kiedyś się nią zarazimy. Odporność pojawia się już po 1-3 tygodniach od przyjęcia szczepienia i utrzymuje się co najmniej 3 lata.

Na jak długo szczepionka daje odporność?

W TropicalMed dostępne są szczepionki, które dają odporność do 3 lat od przyjęcia preparatu. Profilaktyka to najlepszy sposób na uniknięcie infekcji. Leczenie duru brzusznego staje się bowiem coraz bardziej problematyczne ze względu na rosnącą oporność drobnoustrojów na różne rodzaje antybiotyków. Szczepienie chroni przed ciężkim przebiegiem oraz poważnymi powikłaniami,

Kiedy należy się zaszczepić?

Szczepić mogą się osoby w różnym wieku, jednak w zależności od tego będą polecane inne preparaty. Mowa więc o: Typhim Vi – można go przyjmować po ukończeniu 2. roku życia; Ty i TyT – przeznaczone dla grupy wiekowej 5-60 lat; Vivotif – stosowany u pacjentów od 5. roku życia. Aby uzyskać więcej informacji warto skonsultować się z lekarzem medycyny podróży. TropicalMed oferuje preparaty Typhim Vi i Vivotif.

Dlaczego należy szczepić się na dur brzuszny?

Dur brzuszny to poważna choroba układu pokarmowego, która może prowadzić do ciężkich powikłań zdrowotnych, w tym nawet śmierci. Gdy bakterie rozwiną się i zaczynają atakować organizm, najczęściej odczuwa się zmęczenie, utratę apetytu, ból głowy i gorączkę, która może dochodzić nawet do 40°C. Najpoważniejsze powikłania obejmują krwotok wewnętrzny, uszkodzenie wątroby lub pęknięcie jelita.

Czy szczepienie na dur brzuszny jest bezpieczne?

Obie szczepionki na dur brzuszny stosowane w TropicalMed przeszły serię wymaganych testów, zanim zostały wprowadzone na rynek. Do wyboru pacjentów jest preparat w formie zastrzyku lub doustnych kapsułek, dzięki czemu możemy dobrać najbezpieczniejszy wariant. Dodatkowo, szczepionki to jedyny typ produktów leczniczych, przy których każda seria wypuszczana na rynek jest dodatkowo testowana przez GIS.