Szczepienia na WZW B | Jak się chronić przed WZW B?

Wirusowe zapalenie wątroby B – co to takiego?

Wirusowe zapalenie wątroby B (WZW typu B), żółtaczka wszczepienna lub żółtaczka typu B – wszystkie te określenia dotyczą jednego schorzenia, wywołanego przez wirusa HBV. Nazwa potrzebuje dookreślenia (rodzaju oznaczonego literą), ponieważ występuje wiele podobnych infekcji. Według WHO, wyróżnia się 5 głównych wirusów (A-E). Najlepiej rozpoznane i zbadane są jednak WZW B i A – na te typy udało się opracować ogólnodostępne i bezpieczne szczepionki.   

Wszystkie typy żółtaczki zakaźnej atakują wątrobę – jeden z najważniejszych organów w ciele człowieka. Odróżnia je m.in. sposób rozprzestrzeniania się, długość okresu inkubacji, stopień nasilenia objawów oraz ryzyko poważnych powikłań.

WZW B drogi zakażenia – jak rozprzestrzenia się choroba?

Jeśli chodzi o sposób transmisji, WZW typu B przenosi się z chorej matki na dziecko podczas porodu oraz podczas kontaktu z zakażoną krwią i innymi płynami ustrojowymi nosiciela (głównie drogą płciową). Człowiek jest głównym rezerwuarem wirusa, jednak HBV potrafi utrzymać się poza organizmem przez kilka dni i w tym czasie, w sposób pośredni, zainfekować kolejną osobę. 

Wirus zapalenia wątroby typu C (znany także jako wirus HCV) rozprzestrzenia się w podobny sposób. Zapobieganie żółtaczce typu B i C obejmuje więc m.in.:

• ostrożne i higieniczne wykonywanie zastrzyków/tatuaży,
• minimalizowanie liczby partnerów seksualnych,
• poprawne używanie prezerwatyw podczas stosunku,
• unikanie dzielenia się rzeczami osobistymi (głównie maszynkami do golenia).

Dodatkową metodą profilaktyki są szczepienia na WZW B. Niestety, w przypadku WZW typu C nie jest to możliwe – jak dotąd nie opracowano preparatu ochronnego.

WZW B objawy – po czym poznać zakażenie?

Kiedy drobnoustroje przedostają się do organizmu, zaczynają rozwijać się i namnażać – to tzw. okres inkubacji, który trwa do wystąpienia pierwszych objawów (kilka miesięcy, zazwyczaj 2-4). Są to:

• zażółcenie skóry i białek oczu (stąd jedna z nazw choroby),
• ciemny kolor moczu,
• zmęczenie, złe samopoczucie,
• nudności i wymioty,
• ból brzucha.

Szacuje się, że wirus żółtaczki co roku zabija 800-900 tys. osób na świecie. Jak temu zapobiegać?

Jak diagnozowana jest żółtaczka typu B?

Aby sprawdzić, czy jest się nosicielem wirusa zapalenia wątroby (B lub C) wykonuje się badania krwi. Testy wykazują obecność (lub jej brak) przeciwciał anty HCV lub anty HBS (HBV). W diagnostyce obu chorób wykorzystuje się też tzw. próby wątrobowe, czyli biochemiczne badanie krwi. Podwyższony poziom enzymów AST i ALT mogą świadczyć o wirusowym zapaleniu wątroby typu B lub C.

Jeśli chodzi o wirusy HCV, kiedy wynik jest pozytywny, potrzebna jest dalsza analiza – HCV RNA. Cena takiego badania to około 165-200 zł. Szybka diagnoza pozwala na skuteczniejsze leczenie i daje większe szanse na całkowity powrót do zdrowia – zarówno w przypadku żółtaczki typu C, jak i WZW typu B.

WZW B leczenie – jak pomaga się osobie chorej?

Wirusowe zapalenie wątroby B nie zawsze ma aż tak ciężki przebieg – bywa, że choroba przebiega nawet bezobjawowo. Jeśli symptomy jednak wystąpią, leczenie polega na przywracaniu równowagi wodno-elektrolitowej, zachwianej przez zaburzenia układu pokarmowego. Wątroba to organ, któremu szkodzi nadmiar medykamentów, toteż możliwości leczenia HCV czy HCB są ograniczone. 

Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby zwalcza się środkami przeciwwirusowymi, które minimalizują destrukcyjny wpływ tych drobnoustrojów. Są one jednak coraz bardziej odporne na dostępne leki.

Kuracja spowalnia postęp marskości i zmniejsza ryzyko raka wątrobowokomórkowego, lecz możliwe są nawroty choroby. Dodatkowo, leczenie HBV często musi być kontynuowane przez całe życie – lepszym sposobem jest więc zapobieganie chorobie.

Jakie wyglądają szczepienia na WZW B w Polsce?

Na polskim rynku farmaceutycznym istnieje sporo szczepionek na żółtaczkę wszczepienną, które często ratują przed infekcją lub jej najpoważniejszymi powikłaniami. Największą skuteczność preparatów (> 96%) odnotowuje się u noworodków, dzieci i młodzieży. Z tego powodu szczepienia na WZW B są w Polsce obowiązkowe, jednak nie było tak zawsze.

Jakie roczniki były szczepione na WZW B: powszechną immunizację wprowadzono w latach 1994-1996. Od tego momentu odnotowano znaczny spadek zachorowań (sprawdź wykres.

Refundacja szczepionek przysługuje nie tylko noworodkom, ale także reprezentantom tzw. grup ryzyka. Czyli komu?

Szczepienie WZW B dorośli:

• studenci medycyny i uczniowie szkół medycznych,
• personel medyczny,
• nosiciele wirusa HCV (WZW typu C),
• osoby narażone na zakażenie HBV (WZW typu B) przez styczność z nosicielem,
• osoby z zaawansowaną chorobą nerek i dializowane.

Jakie są dostępne preparaty i jak wygląda schemat szczepienia WZW B?

Wśród preparatów chroniących przed wirusowym zapaleniem wątroby B można wyróżnić:

• Engerix B: szczepienie WZW B dorośli (1 ml) i dzieci (0,5 ml) – można je stosować u dorosłych i młodzieży od 16. roku życia. Istnieje też wersja dla niemowląt i dzieci do 15 r.ż. w dawce 0,5 ml. Szczepienie podstawowe składa się z trzech zastrzyków w schemacie miesiąc 0-1-6.
• Euvax B – zapewnia ponad 90-procentową ochronę przed żółtaczką typu B; schemat szczepienia WZW B tym preparatem jest bardzo podobny jak w Engerixie.

Szczepienia na WZW B są zalecane (lecz nierefundowane) m,in. wśród niezaszczepionych dzieci i młodzieży, seniorów, podróżujących, przewlekle chorych czy osób przygotowujących się do operacji.

Przyspieszony schemat szczepienia WZW B: w przypadku szybkiej potrzeby nabycia odporności na wirusa HBV, możliwe jest szczepienie w schemacie przyspieszonym (np. miesiąc 0-1-2 przy Engerix B i Euvax B dla dorosłych).

Jest ono wykorzystywane m.in. przed wycieczkami last-minute lub w nagłych przypadkach (po ekspozycji) – np. po ukłuciu się skażoną igłą. W ten sposób można zapobiec infekcji nawet gdy zostało na to bardzo mało czasu. 

Bez względu na sposób dawkowania ("normalny"/przyspieszony), konieczna jest kwalifikacja do szczepienia. Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem i wykonuje badania mające zwiększyć bezpieczeństwo immunizacji. W ten sposób wykrywa się ewentualne przeciwwskazania i minimalizuje ryzyko wystąpienia NOP (niepożądanych odczynów poszczepiennych).

Szczepienia skojarzone na WZW B i inne choroby

Tzw. szczepionki skojarzone zawierają przeciwciała na wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz inne choroby. Na polskim rynku farmaceutycznym dostępne są:

• Twinrix Adult – szczepionka WZW A i B dla dorosłych i młodzieży od 16. roku życia; trzydawkowy cykl według schematu 0-1-6 miesięcy daje odporność na oba typy infekcji. Jest dostępna w TropicalMed.
• Infanrix Hexa i Hexacima – wysoko skojarzone preparaty dla dzieci i niemowląt, chroniące 6 chorobami: tężcem, błonicą, krztuścem, polio, Hib i WZW B. Niedostępne w TropicalMed.

Więcej informacji na temat preparatów wieloskładnikowych można znaleźć tutaj: "Szczepienia 5w1 i 6w1", natomiast schemat szczepienia na oba typy żółtaczki (Twinrix Adult) zaprezentowano na grafice poniżej:

Szczegółów dotyczących preparatu Twinrix Adult także można szukać na blogu TropicalMed: szczepienie WZW A i B. 

Przeciwwskazania i skutki uboczne szczepienia

Istnieją pewne przeciwwskazania, które wykluczają zastosowanie szczepionki ochronnej u pacjenta. Jest to przede wszystkim nadwrażliwość na którąkolwiek substancję zawartą w preparacie. Należy zachować szczególną ostrożność podczas szczepienia niemowląt o wadze poniżej 2 kg.

Dla kobiet planujących ciążę jest ono natomiast w pełni bezpieczne i bardzo zalecane. Pozwala uniknąć zakażenia malucha drogą wertykalną. Sprawdź szczegóły: szczepienia zalecane w ciąży.

Bezpieczeństwo preparatów ochronnych na wirusowe zapalenie wątroby typu B potwierdzają badania. Wśród najczęściej zgłaszanych skutków ubocznych można wyróżnić łagodne, ustępujące samoistnie dolegliwości takie jak ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu ukłucia oraz niewysoka gorączka.

Szczepienia WZW B cena – ile kosztuje uodpornienie w TropicalMed?

Liczba wymienionych wyżej preparatów pokazuje, jak duży jest wybór szczepionek WZW B. Cena immunizacji może różnić się w zależności składu preparatu, a także ilości dawek do przyjęcia. Szczepienia są wykonywane obowiązkowo (a więc refundowane) dopiero od 1994-96 roku, co oznacza, że spora część populacji nie jest uodporniona na WZW typu B. Dorośli nie są uwzględnieni w obowiązującym kalendarzu, więc jeśli chcą chronić swoje zdrowie, to muszą zapłacić za to z własnej kieszeni.

Wszystkie tego typu produkty lecznicze są wydawane na receptę, toteż niezbędna jest wcześniejsza konsultacja z lekarzem. Następnie trzeba kupić i dostarczyć preparat do wybranego punktu. W TropicalMed nie trzeba martwić się odpowiednimi warunkami transportu i przechowywania – wystarczy umówić się na wybrane szczepienie. Ile to kosztuje?

Szczepienia WZW B koszt:

• Engerix B cena: 139 zł/dawka;
• Euvax B cena: 139 zł/dawka;
  
• Twinrix Adult cena: 339 zł/dawka.*

* szczepionki WZW na oba typy żółtaczki.

Należy pamiętać, że przed każdym zastrzykiem niezbędna jest kwalifikacja lekarska w cenie 60 zł.

Dlaczego warto zaszczepić się na WZW B?

Podstawowym argumentem przemawiającym za immunizacją jest zdrowie i bezpieczeństwo. Przewlekła choroba jest wyniszczająca, a w wielu przypadkach – śmiertelna.

Wysoka skuteczność i tolerancja szczepień to kolejny atut. Tzw. NOP (niepożądany odczyn poszczepienny) jest w tym przypadku niegroźny – obejmuje łagodne objawy, takie jak ból, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu wkłucia czy lekkie podwyższenie temperatury ciała.

To mała „cena” za ochronę, którą można zyskać. Kolejnym czynnikiem, który może skłonić do immunizacji, jest bezpieczeństwo podczas wakacji. Mimo, nie jest ona obowiązkowa, to zaświadczenie o szczepieniu WZW B w niektórych przypadkach może się przydać. Przykładowo, przed operacją może być wymagane szczepienie przeciw żółtaczce. Cena różni się w zależności od preparatu, jednak warto zafundować sobie bezpieczeństwo podczas podróży do obcego kraju.

Umów się na szczepienie WZW B w TropicalMed. Serdecznie zapraszamy!

FAQ - często zadawane pytania

Co to znaczy szczepionka na WZW typu B?

Jest to preparat, który uodparnia nasz organizm przeciwko HBV, czyli wirusowi, który wywołuje WZW typu B- wirusowe zapalenie wątroby typu B. Dzięki szczepionce nasz organizm niejako uczy się, jak rozpoznawać tego wirusa, więc kiedy naprawdę go spotka- będzie potrafił się przed nim bronić. To bardzo ważne, ponieważ na tę chorobę nie ma leku, który w 100% wyeliminowałby wirusa.

Ile razy szczepi się na WZW B?

Szczepienie przeciwko WZW B jest aktualnie obowiązkowe dla wszystkich dzieci oraz dorosłych z grup ryzyka, którzy wcześniej nie zostali zaszczepieni. Odbywa się to w schemacie trzech dawek, które podajemy w 0, 1 oraz 6 miesiącu życia. Odporność zdobywa dzięki szczepieniu przeważnie wystarcza na całe życie i skutecznie chroni przed zachorowaniem.

Kiedy zaszczepić się na WZW B?

Zaszczepić na WZW typu B powinno się wszystkie niemowlęta oraz osoby dorosłe, które są w grupie ryzyka i nie były szczepione w przeszłości. Można sprawdzać poziom swojej odporności, i jeśli przeciwciał będzie stosunkowo mało- wtem iść na szczepienie przypominające. Także osoby, które chorują na cukrzycę lub inne choroby autoimmunologiczne, powinny kontrolować ten poziom.

Które roczniki są szczepione na WZW B?

Obowiązkowe szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B weszły w życie w Polsce w 1994 roku. Od tego momentu zaobserwowano znaczny spadek zachorowań. Jeśli jesteś osobą dorosłą urodzoną wcześniej, prawdopodobnie nie jesteś uodporniony na tę chorobę. WZW B można się stosunkowo łatwo zarazić, dlatego warto być zaszczepionym i spokojnym.