Szczepionka przeciwko HPV | Rak szyjki macicy

HPV – co to jest?

HPV to wirus brodawczaka ludzkiego, który występuje wyłącznie w organizmie człowieka. Do tej pory udało się zidentyfikować około 150 jego rodzajów, a według WHO 13 z nich może wywoływać nowotwory. Najbardziej onkogenne są typy oznaczone numerami 16 i 18 – to one odpowiadają za lwią część przypadków raka szyjki macicy. Mniej niebezpieczne, jednak warte wymienienia, są typy 6 i 11, które powodują charakterystyczne brodawki narządów płciowych (sromu, prącia, pochwy, szyjki macicy), odbytu czy jamy ustnej. 

Jak można zarazić się HPV?

Zakażenie wirusem HPV jest bardzo prawdopodobne – szacuje się, że nawet 80% osób aktywnych seksualnie było lub będzie nosicielami wirusa (często nieświadomie). Brodawczak jest transmitowany drogą płciową, przez intymny kontakt skóra-skóra. Z racji tego, że infekcja bywa bezobjawowa lub przebiega bardzo łagodnie, często nie sposób zidentyfikować chorego. Wpływa to na rozprzestrzenianie się wirusa wśród ludzi. Szczepienia na HPV pomagają eliminować ten problem. Najbardziej zagrożone zakażeniem są osoby aktywne seksualnie od niedawna, czyli zazwyczaj osoby młode.

Bezpośredni lek na HPV nie istnieje, toteż ważna jest profilaktyka:

• szczepienie na brodawczaka – zapobiega infekcji lub minimalizuje ryzyko jej poważnych powikłań (raka);
• badania przesiewowe (cytologia) – pomagają wykrywać zmiany nowotworowe; szybka diagnoza zwiększa szanse na wyleczenie;
• ostrożność i stosowanie prezerwatyw podczas stosunku.

Najskuteczniejszą formą ochrony jest oczywiście szczepienie na HPV. Jest ono korzystne zarówno dla osoby zaszczepionej, jak i jej przyszłych partnerów seksualnych. Badania profilaktyczne, mimo że darmowe, często są zaniedbywane, co zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów.

Czy prezerwatywa chroni przed HPV?

W pewnym stopniu tak, jednak lateks nie pokrywa wszystkich obszarów ciała, na które może przenosić się brodawczak. Nie jest to więc w pełni skuteczne zabezpieczenie przed infekcją. Ponadto, do zakażenia może dojść nie tylko podczas seksu waginalnego, kiedy to najczęściej stosuje się antykoncepcję (prezerwatywy). Ryzyko jest równie duże w przypadku seksu oralnego lub analnego – w tych przypadkach rzadko używa się zabezpieczeń. Wówczas ryzyko transmisji HPV zwiększa się, szczególnie wśród niezaszczepionych.

Rak szyjki macicy – przyczyna

Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy jest wywoływany przez HPV. Szacuje się, że wirus odpowiada za 70-90% tego typu nowotworów. Zmiany te są następstwem przewlekłego, niewykrytego i nieleczonego zakażenia. Biorąc pod uwagę łagodny przebieg infekcji oraz częste zaniedbania profilaktyki, prawdopodobieństwo takiego rozwoju wypadków jest duże. Szczepionka na raka szyjki macicy pozwala minimalizować ryzyko tego nowotworu.

Wirus brodawczaka ludzkiego u mężczyzn

HPV odpowiada także za wiele innych zmian nowotworowych, m.in. odbytu, prącia i jamy ustno-gardłowej. To choroby, które choć w mniejszym stopniu, zagrażają także mężczyznom. Szczepienie na brodawczaka pozwala zapobiegać niebezpiecznym powikłaniom i cieszyć się bezpiecznym pożyciem seksualnym.

Szczepienie na wirusa HPV

Szczepienia przeciwko wirusowi HPV pozwalają zapobiegać głównej przyczynie nowotworów narządów płciowych, odbytu i jamy ustnej. Zmniejszają rozprzestrzenianie się drobnoustrojów chorobotwórczych, co zwiększa bezpieczeństwo osób aktywnych seksualnie.

Szczepionka HPV obowiązkowa w Polsce nie jest, jednak można starać się o:

• 50% refundacji na preparat Cervarix dla pacjentów od 9. roku życia;
• darmową immunizację na HPV szczepionkami Cervarix lub Gardasil 9 (tylko dla dzieci w wieku 12 i 13 lat).

Poszczególne preparaty różnią się składem, a dokładniej rzecz ujmując – liczbą antygenów, czyli substancji pobudzających układ odpornościowy do produkcji przeciwciał. 

Szczepionki na HPV nazwy:

• Cervarix (2-walentny, przeciw HPV 16 i 18),
• Gardasil (4-walentna, na HPV 6, 11, 16 i 18),
• Gardasil 9 (aż 9-walentna, na HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58).

W Internecie można natknąć się na „czwarty typ” – Silgard. W rzeczywistości ta szczepionka na HPV to stara nazwa 4-walentnego Gardasilu. Zmiany dokonano w 2018 roku i coraz rzadziej używa się poprzedniego określenia preparatu.

Wszystkie szczepionki podaje się w podobny sposób. Najczęściej stosuje się schemat dwudawkowy, przy czym drugi zastrzyk wykonywany jest dopiero po 5-13 miesiącach od pierwszego (6-13 w przypadku preparatu 4-walentnego). Jeśli zrobi się to szybciej, konieczne jest podanie trzeciego zastrzyku. Trzydawkowy schemat prezentuje się następująco: 0 – 1 lub 2 – 6 (miesiące).

Powyższy schemat w przejrzysty sposób pokazuje, jak stosuje się szczepionki na HPV.

Szczepienia HPV – opinie ekspertów

Według ekspertów (m.in. dyrektor WHO), szczepionka przeciwko HPV może pomóc wyeliminować raka szyjki macicy. Immunizacja nie postępuje jednak w zadowalającym tempie – do tej pory wyszczepiono około 13% populacji, a celem jest 90%. Za taki stan rzeczy mogą odpowiadać brak refundacji w wielu krajach oraz obawy przed powikłaniami po szczepieniu HPV. 

50% dofinansowania na preparat Cervarix znacząco pomógł w przekonaniu się do immunizacji w Polsce – zainteresowanie wzrosło o tyle, że producent nie nadąża z produkcją i dystrybucją. Oficjalne statystyki, badania kliniczne i system monitorowania bezpieczeństwa preparatów pozwalają łagodzić obawy związane z ryzykiem szczepienia. Potwierdzono wysoką skuteczność (≥ 90%) i tolerancję szczepionek.

Szczepienie HPV – skutki uboczne:

• ból/świąd oraz zaczerwienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
• zmęczenie/złe samopoczucie,
• ból głowy i mięśni,
• gorączka.

Ewentualne działania niepożądane są bardzo łagodne i ustępują samoistnie.

Należy jednak pamiętać o przeciwwskazaniach do stosowania preparatów. Szczepienie na HPV w ciąży odradza się, ponieważ nie przeprowadzono jeszcze odpowiedniej ilości badań nad jego bezpieczeństwem. Uczulenie na którykolwiek ze składników preparatu także wyklucza immunizację.

Szczepionka HPV wiek

Wiek (< 9 lat) jest jednym z przeciwwskazań do szczepienia HPV – kiedy więc zdecydować się na immunizację, aby była ona skuteczna i bezpieczna?

Szczepionka HPV dla dorosłych i dzieci

Według ekspertów, szczepienie HPV dla dorosłych jest wskazane do 26. roku życia, bez względu na płeć. Skuteczność jest wówczas największa, co przekłada się na zasadność zastosowania odpowiedniego preparatu. Ze względu na sposób rozprzestrzeniania, wirus HPV u dzieci raczej nie występuje. Zaleca się jednak szczepienie w wieku 9-14 lat, tj. przed inicjacją seksualną. 

Szczepionka HPV dla chłopców

Wirus brodawczaka ludzkiego jest kojarzony głównie z rakiem szyjki macicy, jednak HPV u mężczyzn także wywołuje zmiany nowotworowe (m.in. prącia, odbytu czy jamy ustnej). Immunizacja jest zalecana już od 9. roku życia. Pozwala zadbać o zdrowie – nie tylko swoje, ale i przyszłej partnerki lub partnera.  

Szczepienia dla dziewczynek 

Szczepionka dla dziewczynek na raka szyjki macicy pozwala zapobiegać tej chorobie w późniejszym czasie, po inicjacji seksualnej. Wirus HPV jest bowiem jednym z najczęściej przenoszonych drogą płciową. Według ekspertów, główną grupą docelową szczepień HPV są dziewczęta w wieku 9-14 lat – to kobiety są najbardziej zagrożone nowotworami wywołanymi przez wirusa. Drobnoustroje mogą zaatakować nie tylko szyjkę macicy, ale także srom i pochwę. Możliwe są też infekcje jamy ustno-gardłowej i odbytu, które mogą przerodzić się w nowotwór.

Szczepienia dla dziewczynek i młodych kobiet w wieku 15-20 lat są także zalecane. Profilaktyka chroni zdrowie nie tylko pojedynczej jednostki, ale także zapobiega rozprzestrzenianiu się wirusa wśród ogółu. 

Ile kosztuje szczepienie na HPV?

Na bezpłatne szczepienie dwuwalentnym preparatem Cervarix mogą liczyć dzieci w wieku 12 i 13 lat, natomiast na dofinansowanie 50% pacjenci od 9. roku życia. Dziewięcioskładnikowy Gardasil 9 jest objęty wyłącznie całościową refundacją dla dwunasto- i trzynastolatków – w pozostałych grupach obowiązuje stuprocentowa cena szczepionki na HPV.

Należy pamiętać, że wszystkie trzy preparaty są wydawane na receptę, toteż w przypadku braku możliwości darmowego szczepienia w wybranych punktach, wcześniej niezbędna jest wizyta u lekarza. Przechowywanie i transport w odpowiednich warunkach mogą być problematyczne i budzić obawy, toteż wygodniej i bezpieczniej jest skorzystać z usług TropicalMed.  

Gardasil 9 w cenie 539 zł (szczepionka HPV 9-walentna) jest najbardziej kompleksowym preparatem dostępnym w Polsce.Jak sama nazwa wskazuje, chroni przed dziewięcioma różnymi typami wirusa, które mogą wywoływać zmiany nowotworowe.

Cervarix koszt: 349 zł*

* HPV – cena szczepionki w TropicalMed (bez refundacji)

Szczepionka HPV – gdzie kupić?

Po wprowadzeniu 50-procentowej refundacji na Cervarix, okazało się, że dostawca nie nadąża z produkcją, a co za tym idzie – dystrybucją preparatów. Wiele osób, które zaszczepiły swoje dzieci pierwszą dawką, nie ma dostępu do drugiej. Oznacza to konieczność kontynuowania immunizacji innym preparatem. Ponadto, szczepionki muszą być przechowywane w chłodniach, co dla wielu aptek jest problematyczne – dostępność pozostawia więc wiele do życzenia.

Całkowicie darmowe szczepienia na HPV można realizować w prawie 3 tysiącach placówek na terenie całej Polski, jednak przysługuje ono wyłącznie pacjentom w wieku 12-13 lat. Ochrona przed groźnym wirusem brodawczaka ludzkiego jest natomiast wskazana nie tylko w tej grupie. 

Aby uniknąć niepotrzebnego stresu oraz w pełni (a więc skutecznie) zaszczepić się na brodawczaka ludzkiego, skorzystaj z usług TropicalMed. Zapewniamy niezbędne preparaty, bezpieczeństwo i wygodę pacjentów. Oferujemy najbardziej kompleksową szczepionkę HPV.

W TropicalMed wykonasz niezbędne szczepienia HPV. Zadbaj o zdrowie swoje i/lub swojego dziecka – umów się na wizytę!

FAQ - często zadawane pytania

Jakie są objawy zakażenia HPV?

HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) jest często nazywany cichym zabójcą, gdyż zakażenie często przebiega bezobjawowo i może prowadzić do raka. W przypadku wystąpienia symptomów są to brodawki narządów płciowych i odbytu.

Jak długo można żyć z HPV?

Objawowa forma choroby (brodawki) utrzymuje się zazwyczaj 6 miesięcy, natomiast bezobjawowa ustępuje w ciągu około 2 lat. W przypadku zakażenia przetrwałego, tj. utrzymującego się długi czas w organizmie, rokowania pacjenta zależą m.in. od tego, czy wykonuje badania przesiewowe i szybko wykryje ewentualne zmiany nowotworowe.

Czy wirus HPV jest uleczalny?

Niestety, nie ma lekarstwa na wirusa brodawczaka ludzkiego. Dlatego ważne są szczepienia ochronne, regularne badania przesiewowe oraz stosowanie środków barierowych podczas stosunków płciowych. Wszystko to zmniejsza ryzyko zakażenia i/lub wystąpienia poważnych powikłań.

Gdzie wykonać szczepienie na HPV w Krakowie?

Szczepienie na HPV nie jest w Polsce obowiązkowe, więc wykonuje się je na własną rękę. TropicalMed zwalnia z konieczności umawiania mnóstwa wizyt związanych z immunizacją oraz samodzielnego zakupu preparatu – konsultacja lekarska i szczepienie odbywa się w jednym miejscu.