Czemu szczepienie HPV chłopców i mężczyzn jest ważne?

Czy szczepienie HPV chłopców ma sens?

W obiegowej opinii funkcjonuje wiele szkodliwych mitów na temat tego, czy szczepić chłopców na HPV. Brodawczak ludzki przenosi się poprzez kontakty seksualne, bez względu na płeć partnerów. Do zakażenia może dojść także w wyniku styczności z błonami śluzowymi czy skórą nosiciela, a więc bardzo łatwo o infekcję.

Wirusy HPV, szczególnie typy 16 i 18 są onkogenne (rakotwórcze), ale mogą też wywołać szereg innych dolegliwości, takich jak brodawki czy tzw. kłykciny kończyste na narządach płciowych. Należy pamiętać, że wirus brodawczaka ludzkiego często wywołuje bezobjawową infekcję, a niewykryte nosicielstwo może prowadzić do raka narządów płciowych – nie tylko szyjki macicy u kobiet, ale także prącia u mężczyzn, a także odbytu, jamy ustnej i gardła u obu płci. Szczepionka HPV dla chłopców mogłaby zapobiec zakażeniu

Więcej na temat przebiegu i możliwych konsekwencji zakażenia pisaliśmy tutaj: HPV objawy i powikłania.

O tym, że wirus brodawczaka ludzkiego wywołuje raka szyjki macicy mówi się bardzo często, natomiast świadomość społeczna na temat innych chorób onkologicznych wywołanych przez HPV jest zdecydowanie mniejsza. Nie ma też kampanii promocyjnych i masowych badań przesiewowych dla mężczyzn na tak dużą skalę, a szybka diagnoza i odpowiednie leczenie poprawiają rokowania pacjentów.

Jako że lepiej zapobiegać niż leczyć, warto rozważyć szczepienie HPV dla chłopców i mężczyzn. Pozwala to nie tylko uchronić jednostkę przed infekcją, ale także ograniczyć zjawisko rozprzestrzeniania się HPV wśród ludzi. Wyszczepienie odpowiednio dużego odsetka populacji pozwala wytworzyć odporność zbiorowiskową (inaczej stadną/populacyjną), chroniącą przedstawicieli obu płci.

Profilaktyka powinna obejmować więc nie tylko dziewczynki i kobiety; szczepienie HPV chłopców i mężczyzn jest równie ważne. W niniejszym artykule obalamy trzy najpopularniejsze mity dotyczące tej kwestii.

Czy wirusy HPV rozprzestrzeniają się tylko wśród kobiet?

Pierwszy mitem jest to, że wirus HPV zagraża wyłącznie kobietom. Przekonanie wzięło się z tego, że brodawczak odpowiada za zdecydowaną większość przypadków raka szyjki macicy, na który umiera mnóstwo kobiet (ponad 2000 rocznie w samej Polsce)^[1].

Mężczyźni z racji swojej budowy anatomicznej, nie są zagrożeni tą chorobą. Wirus HPV wywołuje jednak szereg innych dolegliwości, które mogą nastąpić niezależnie od płci lub tylko u mężczyzn. Są to:

• Rak gardła – według statystyk dostępnych na stronie CDC, częstość występowania onkogennych odmian wirusa HPV w gardle jest większa (o 9 punktów procentowych) u mężczyzn niż u kobiet^[2]. 
• Rak odbytu – badania sugerują, że mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami (szczególnie ci zakażeni HIV) są grupą najbardziej narażoną na raka odbytu^[3].
• Rak prącia – to choroba, na którą narażeni są wyłącznie mężczyźni. Nie jest ona tak częsta jak rak szyjki macicy, dlatego szczepienie HPV chłopców i mężczyzn jest często bagatelizowane.
• Kłykciny kończyste – grudki/brodawki narządów płciowych, które mogą powodować świąd, pieczenie i ból; u mężczyzn występują głównie na penisie, znacznie rzadziej na skórze moszny czy w pachwinach.

Rodzaje HPV: badania potwierdzają, że dominującym typem HPV wywołującym raka męskich narządów płciowych jest 16 i 18, chociaż onkogenne są też typy 51 i 52^[4]. Kłykciny kończyste i brodawki są wywoływane głównie przez HPV 6 i 11^[5].

Rak gardła, odbytu czy prącia u mężczyzn są wprawdzie znacznie rzadsze niż rak szyjki macicy u kobiet, co nie zmienia faktu, że zagrożenie zdrowia, a nawet życia mężczyzn jest realne. To pierwszy argument "za" dla osób zastanawiających się, czy szczepić chłopców na HPV. Jakie są kolejne?

Czy szczepionka HPV dla mężczyzn promuje promiskuityzm?

Na HPV szczepionka dla chłopców chroni nie tylko samego pacjenta, ale także jego przyszłych partnerów i/lub partnerki. Immunizacja przed inicjacją seksualną jest najskuteczniejsza, gdyż do większości zakażeń dochodzi niedługo po rozpoczęciu życia łóżkowego. Nawet poprawne stosowanie prezerwatyw nie zapewnia 100% ochrony przed zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego.

Drugi mit dotyczy „możliwości”, jakie daje szczepienie HPV dla chłopców. Ochrona przed jedną z chorób wenerycznych miałaby rzekomo zachęcać do promiskuityzmu, czyli dążenia do kontaktów seksualnych z przypadkowymi partnerami i/lub partnerkami. Prawda jest taka, że nie wykazano żadnego związku między pomiędzy szczepionkami a promiskuityzmem.

Celem immunizacji jest ochrona jednostki przed zakażeniem oraz populacji przed rozprzestrzenianiem się groźnego wirusa, a nie promocja ryzykownych zachowań seksualnych. Szczepionka HPV dla mężczyzn zachęca do promiskuityzmu w takim samym stopniu jak pasy bezpieczeństwa do brawurowej jazdy samochodem.

Czy HPV szczepionka dla chłopców jest bezpieczna i skuteczna?

Trzeci mit dotyczy skutków ubocznych i braku skuteczności szczepionek na HPV. Na polskim rynku farmaceutycznym są zarejestrowane dwa preparaty, chroniące przed dwoma lub dziewięcioma typami brodawczaka:

• Cervarix (2 typy: 16 i 18),
• Gardasil 9 (9 typów: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58).

Więcej informacji o dziewięciowalentnej szczepionce Gardasil 9 można przeczytać, klikając w odnośnik. Oba preparaty są dostępne w sieci ośrodków TropicalMed.

Bezpieczeństwo

Wprowadzenie szczepionki na rynek to długotrwały proces, poprzedzony badaniami klinicznymi oraz kontrolami efektywności i ryzyka związanego z immunizacją. Skoro każdy z wymienionych wyżej preparatów przeszedł pomyślnie wszystkie próby, to jest to gwarancja skuteczności i bezpieczeństwa.

Każda zarejestrowana w Polsce szczepionka HPV dla chłopców i mężczyzn zawiera zmodyfikowane białka (fragmenty) wirusa, które w przeciwieństwie do całych patogenów, są niezdolne do namnażania i wywołania infekcji.

Najczęściej zgłaszane niepożądane odczyny poszczepienne (NOP) obejmują ból w miejscu wstrzyknięcia oraz rzadziej ból głowy i łagodną gorączkę. Wymienione dolegliwości ustępują samoistnie i nie zagrażają zdrowiu ani życiu – w przeciwieństwie do groźnego wirusa HPV.

Skuteczność

W krajach, które wprowadziły powszechną immunizację, obserwuje się zmniejszenie częstotliwości występowania brodawek i kłykcin kończystych – u mężczyzn poniżej 20. roku życia o 36%^[6].

Szczepienie HPV mężczyźni po zakażeniu: immunizacja jest zalecana nawet osobom, które zaraziły się już wirusem brodawczaka; szczepionka nie leczy już istniejącej infekcji, jednak chroni przed pozostałymi typami HPV, które nadal można złapać.

Kiedy zalety immunizacji są już znane, przychodzi czas na zastanowienie, gdzie można wykonać szczepienie na HPV, zarówno dla dziewczynek/kobiet, jak i chłopców/mężczyzn.

Szczepienie HPV mężczyźni – ile to kosztuje w TropicalMed?

Od września 2024 roku szczepionka HPV dla chłopców i dziewczynek jest w Polsce darmowa dla dzieci w przedziale wiekowym 9-14 lat^[7]. Dla pozostałych osób, które są w takim samym stopniu narażone na zakażenie niebezpiecznym wirusem, nie ma żadnej refundacji. W jakiej cenie można zaszczepić się w TropicalMed?

Szczepienie HPV mężczyźni cennik:
– Cervarix 349 zł/dawka
– Gardasil 9 549 zł/dawka
Pełna immunizacja każdym z preparatówjest dwu- lub trzydawkowa. Na każdej kolejnej wizycie przeprowadzana jest osobna kwalifikacja lekarska, która kosztuje 70 zł.

Do 15. roku życia szczepienie HPV chłopców jest wykonane w schemacie 2-dawkowym (miesiąc 0 i 5-13 lub 6-12) natomiast później stosuje się już cykl trzech dawek (miesiąc 0, 2 i 6 lub 0, 1 i 6). Jako że zakażenie brodawczakiem bywa naprawdę groźne w skutkach, szczepionka HPV dla mężczyzn jest ważna tak samo jak wśród młodszych, niepełnoletnich pacjentów.

Dlaczego warto nas wybrać?

Chcąc zorganizować szczepienie na własną rękę, trzeba samodzielnie zgłosić się po receptę, zakupić i dostarczyć preparat w odpowiednich warunkach oraz umówić kolejne wizyty w celu podania szczepionki. To bardzo czasochłonne, dlatego zalecamy skorzystanie z usług TropicalMed – w ośrodku wszystko odbywa się od ręki i na miejscu, dzięki czemu immunizacja przebiega sprawnie. 

Kwalifikacji lekarskiej oraz podania szczepionki dokonuje wykwalifikowany personel, a więc szczepienia HPV dla chłopców i mężczyzn odbywają się w komfortowych i bezpiecznych warunkach.

Serdecznie zapraszamy na wizytę szczepienną!

FAQ - często zadawane pytania

Czy szczepić chłopców na HPV?

Szczepienie na brodawczaka ludzkiego (HPV) jest zalecane bez względu na płeć. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, potrafi bowiem wywołać raka (m.in. odbytu czy jamy ustno-gardłowej). Zważywszy na to, że świadomość społeczna na ten temat jest niższa niż w przypadku raka szyjki macicy, warto chronić chłopców i mężczyzn przed zakażeniem na równi z dziewczynkami/kobietami.

Czy wirus HPV jest groźny dla mężczyzn?

Wirus HPV bardzo często wywołuje bezobjawową infekcję, a długie i niewykryte nosicielstwo może prowadzić do raka prącia, odbytu, jamy ustnej czy gardła. Mniej groźnym, chociaż bardzo uciążliwym skutkiem zakażenia, są brodawki i tzw. kłykciny kończyste, które w równym stopniu dotykają obie płcie.

Kiedy szczepić chłopca na HPV?

Najlepszy czas na uodpornienie przed HPV jest przed rozpoczęciem aktywności seksualnej (można od ukończenia 9. roku życia); do immunizacji zachęca też program refundacji szczepionek dla dziewczynek i chłopców, szczególnie w wieku 12 i 13 lat. Pomijaną, ale bardzo ważną grupą są dorośli, którzy ze względu na brak szczepionek przed 2006 rokiem, nie mieli szansy się zaszczepić.

Jakie są przeciwwskazania do szczepienia na HPV?

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu Gardasil 9 lub Cervarix wyklucza możliwość jego zaaplikowania. W przypadku ostrej infekcji lub zaostrzenia choroby przewlekłej zazwyczaj przekłada się wizytę szczepienną na inny termin.