Pałeczka ropy błękitnej – skrót:Jak się zarazić: pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) najczęściej wywołuje zakażenia w szpitalach i ambulatoriach, gdyż ma skłonność do wywoływania infekcji u osób osłabionych/z obniżoną odpornością. Może osiadać na sprzęcie medycznym i wywoływać chorobę u osób, które z niego korzystają.
Jakie są objawy: nosiciel pałeczki ropy błękitnej może dostać sepsy lub stanów zapalnych w obrębie różnych części ciała: m.in. płuc, kości czy dróg moczowych. W wyniku zakażenia często dochodzi też do nasilenia istniejącej choroby.
Jak wygląda leczenie: w leczeniu P. aeruginosa wykorzystuje się odpowiednio dopasowane antybiotyki, jednak ze względu na zdolności adaptacyjne bakterii, jest to coraz trudniejsze.
Jak zapobiegać infekcji: stosowanie się do zasad higieny (m.in. dokładna dezynfekcja sprzętu medycznego) oraz szczepienia profilaktyczne (Pseudovac).
Pałeczka ropy błękitnej czy jest zaraźliwa i jak dochodzi do zakażenia?
Co to jest pałeczka ropy błękitnej: Pseudomonas aeruginosa to bakteria tlenowa, która naturalnie występuje w glebie i słodkiej wodzie. Jest niezwykle odporna, bardzo łatwo się adaptuje i wykazuje skłonność do wywoływania infekcji u osób z obniżoną odpornością (patogen oportunistyczny).
Pałeczna ropy błękitnej jak się zarazić: do zakażeń dochodzi głównie w szpitalach. Bakterie osiadają na kranach i umywalkach oraz narzędziach takich jak respiratory, endoskopy czy cewniki, by następnie przeniknąć do organizmu osoby, która korzysta z tych przedmiotów. Najbardziej narażeni na infekcję są:
- ludzie z obniżoną odpornością,
- hospitalizowani (np. w wyniku oparzeń, przy przeszczepach),
- przewlekle chorzy (np. cukrzycy),
- ludzie z urządzeniami inwazyjnymi (np. cewnikami, rurkami dotchawiczymi).
Pałeczka ropy błękitnej czy jest zaraźliwa: w wymienionych wyżej grupach ryzyka – bardzo. Występuje powszechnie i może wnikać do organizmu człowieka na wiele sposobów – zarówno bezpośrednio (przez kontakt z nosicielem) jak i pośrednio, ponieważ osiada na różnych powierzchniach (np. sprzęcie medycznym). Pseudomonas aeruginosa mogą tworzyć tzw. biofilm, który ma funkcję ochronną – przed środkami dezynfekującymi, antybiotykami czy przeciwciałami wytwarzanymi przez organizm. Sprzyja to rozprzestrzenianiu się bakterii, szczególnie w środowisku szpitalnym.
Jak powszechna jest pałeczka ropy błękitnej?
Według danych Europejskigo Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), Pseudomonas aeruginosa to piąta najpowszechniejsza bakteria. Występuje niemal na całym kontynencie, a największe zagrożenie stanowi w krajach takich jak:
- Rumunia,
- Chorwacja,
- Węgry,
- Grecja,
- Bułgaria.
Najwięcej zakażeń pałeczką ropy błękitnej występuje w środowisku szpitalnym i ambulatoryjnym. Patogeny mogą jednak występować na basenach czy w jacuzzi. Jak objawia się zakażenie?
Pałeczka ropy błękitnej objawy – czym grozi zakażenie?
Pałeczka ropy błękitnej często powoduje nasilenie choroby podstawowej pacjenta (np. zaostrzenie mukowiscydozy). W ranach (szczególnie oparzeniowych) zakażonych bakterią często obserwuje się zielono-niebieską, ropną wydzielinę, która może prowadzić do sepsy, a w konsekwencji – śmiertelnego wstrząsu septycznego. P. aeruginosa atakuje różne układy i narządy w ciele człowieka.
Pałeczka ropy błękitnej objawy zakażenia w poszczególnych partiach ciała:
| Narząd/układ, który uległ zakażeniu | Objawy |
| drogi moczowe | uporczywe parcie na pęcherz, częste i bolesne oddawanie moczu, ból podbrzusza; częste głównie u pacjentów cewnikowanych i/lub po przeszczepach nerek |
| płuca | kaszel, duszności i ból w klatce piersiowej, gorączka, bóle mięśni, stawów i głowy; częste u osób ze schorzeniami dróg oddechowych i/lub z osłabioną odpornością |
| ucho | ból i wyciek z ucha; odnotowywany głównie u cukrzyków |
| kości/szpik | tkliwość w miejscu zranienia, ropna wydzielina; do zakażenia dochodzi w wyniku infekcji rany (najczęściej kłutej) |
| skóra i paznokcie | zielonożółty odcień paznokcia i bolesne „odklejanie się” od palca, bolesna i zmieniona (zazwyczaj zaczerwieniona) skóra wokół paznokcia; pałeczka ropy błękitnej występuje w słodkiej wodzie, więc osoby, które często mają wilgotne ręce/nogi, są szczególnie narażone na infekcję
|
Po zaobserwowaniu niepokojących objawów, należy zgłosić się do lekarza, który diagnozuje obecność bakterii w organizmie. Jeśli badanie pobranej próbki potwierdzi infekcję, nosiciel pałeczki ropy błękitnej powinien niezwłocznie zgłosić się na leczenie.
Pałeczka ropy błękitnej a antybiotyki – jak leczy się infekcję?
Pałeczkę ropy błękitnej da się całkowicie wyleczyć, jednak w niektórych przypadkach dochodzi do trwałych powikłań lub zgonu w wyniku choroby. Ważna jest więc szybka diagnoza i kuracja antybiotykami. Niestety, możliwości w tym zakresie są coraz bardziej ograniczone ze względu na zdolności adaptacyjne pałeczki ropy błękitnej.
Według danych ECDC, średnia odporność P. aeruginosa na antybiotyki w Europie utrzymuje się na poziomie 20% (w Polsce: 10-25%). Dzieje się tak w wyniku nadużywania i nieprawidłowego stosowania tego typu medykamentów, co doprowadziło do rozprzestrzenienia się szczepów lekoopornych. Aby wyeliminować pałeczkę ropy błękitnej trzeba więc pobrać jej próbkę i określić, który z dostępnych preparatów jest najskuteczniejszy w jej zwalczaniu.
W przypadku szczepów wielolekoopornych, metoda ta bywa nieskuteczna. Warto więc rozważyć szczepienia ochronne, które zapobiegają infekcji i eliminują problem jej leczenia. Ważne są także pozostałe zasady profilaktyki pałeczki ropy błękitnej – jakie?
Pałeczka ropy błękitnej profilaktyka – jak chronić się przed zakażeniem?
W zapobieganiu zakażeniom ważna jest higiena, szczególnie w środowisku szpitalnym i ambulatoryjnym:
- częste i dokładne sprzątanie w placówkach służby zdrowia,
- odkażanie sprzętu medycznego przed użyciem,
- mycie i dezynfekcja rąk, szczególnie przed opieką nad pacjentem.
Zdarzające się zaniedbania personelu medycznego oraz rosnąca zdolność adaptacji P. aeruginosa sprawiają, że powyższe środki ostrożności nie zawsze się sprawdzają. Najskuteczniejszą ochronę przed pałeczką ropy błękitnej dają szczepienia profilaktyczne.
Czy są szczepienia na pałeczkę ropy błękitnej?
W odpowiedzi na rosnącą odporność P. aeruginosa na antybiotyki, opracowano szczepionkę Pseudovac. Może być ona stosowana u dzieci i dorosłych w pięciodawkowym schemacie. Preparat działa zarówno profilaktycznie, tj. zapobiega infekcjom w przyszłości, jak i leczniczo – po zakażeniu, w celu złagodzenia objawów i zminimalizowania ryzyka niebezpiecznych powikłań (jak np. wstrząs septyczny). Szczepienia nie zaleca się kobietom w ciąży i karmiącym piersią, a także osobom wrażliwym na substancje zawarte w szczepionce.
Pseudovac to preparat nierefundowany w Polsce, toteż za zakup, przechowywanie i dostarczenie leku odpowiada osoba, która chce się zaszczepić. Należy też pamiętać o konsultacji lekarskiej, bowiem niezbędne jest zdobycie recepty na preparat.W TropicalMed można liczyć na najszybszą (bez kolejek) konsultację lekarską, także w soboty.
Serdecznie zapraszamy na szczepienia!
FAQ - często zadawane pytania
Jakie są objawy zakażenia pałeczkami ropy błękitnej?
Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) atakuje organizm człowieka na różne sposoby: może powodować nasilenie choroby podstawowej pacjenta (np. mukowiscydozy), zakazić ranę i doprowadzić do sepsy lub wywoływać stany zapalne różnych narządów i układów – np. dróg moczowych, płuc, kości/szpiku.
Jak wyleczyć pałeczki ropy błękitnej?
Zakażenie pałeczką ropy błękitnej zwalcza się antybiotykami, baterie te są coraz bardziej lekoodporne. Najskuteczniejszą ochronę zapewniają szczepienia stymulujące organizm do produkcji przeciwciał, które „walczą” z drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Jak dochodzi do zakażenia pałeczkami ropy błękitnej?
Do zakażenia pałeczkami ropy błękitnej dochodzi najczęściej w środowisku szpitalnym i ambulatoryjnym, gdyż bakterie wykazują skłonność do wywoływania infekcji u osób z obniżoną odpornością. Patogeny rozprzestrzeniają się z człowieka na człowieka brudnymi rękami lub w sposób pośredni, kiedy osiadają na różnych powierzchniach (np. na sprzęcie medycznym).
Czy są szczepienia na pałeczkę ropy błękitnej?
Pseudovac to szczepionka na pałeczkę ropy błękitnej, która działa zarówno profilaktycznie (chroni przed zachorowaniem) jak i leczniczo, tj. łagodzi objawy zakażenia i minimalizuje ryzyko niebezpiecznych powikłań. To preparat, który można stosować u dzieci i dorosłych w stanach zagrożenia infekcją.
Katarzyna Ślusarz 
Zarezerwuj termin szczepienia