Ghana szczepienia – obowiązkowe czy nie?

Ghana co przed podróżą?

Ghana to państwo zachodniej Afryki, zlokalizowane nad Oceanem Atlantyckim. Cieszy się rosnącym zainteresowaniem wśród podróżnych – m.in. pasjonatów historii, amatorów plażowania czy fanów obcowania z naturą. Jest jednym z bezpieczniejszych krajów w tamtym regionie. Leży w strefie klimatów tropikalnych, co oznacza dobrą pogodę przez większą część roku (szczególnie na północy). Wszystko to niewątpliwie wpływa na popularność Ghany jako destynacji turystycznej. 

Od 4 do 6 tygodni przed podróżą należy zaplanować wizytę u lekarza medycyny tropikalnej. To osoba, która wykona obowiązkowe i zalecane szczepienia oraz doradzi w sprawie profilaktyki chorób zakaźnych w Ghanie. Jakich?

Jakie choroby w Ghanie?

Ghana to kraj typowo tropikalny, toteż występują tam choroby takie jak żółta febra i dur brzuszny, a także malaria i śpiączka afrykańska, na które nie ma dostępnych szczepień ochronnych.

Warunki higieniczno-sanitarne w Ghanie bywają słabe, wzrasta więc ryzyko tzw. chorób brudnych rąk: WZW typu A oraz polio.

Patogeny rozprzestrzeniają się tam też na inne sposoby, np. drogą kropelkową (meningokoki), krwi/płciową/wertykalną (wirusy HIV i HBV) oraz poprzez ugryzienie chorego zwierzęcia (wirus wścieklizny). Przed podróżą zaleca się też odnowienie swojego szczepienia na tężec, błonicę i krztusiec.

Ghana szczepienia obowiązkowe

Szczepienia na żółtą febrę w Ghanie wymaga się od każdego przyjezdnego (od 9. miesiąca życia). To jeden z 20 krajów na świecie, w których obowiązek immunizacji jest bezwzględny i dotyczy wszystkich – nie tylko przybywających z regionów zagrożonych transmisją wirusa. Oznacza to konieczność wyrobienia Międzynarodowego Certyfikatu Szczepień. Jak to zrobić?

1. Zarejestruj się na szczepienie minimum 10 dni przed planowaną datą wyjazdu.
2. Zaszczep się jednodawkowym preparatem Stamaril.
3. Poproś lekarza o wpis do żółtej książeczki.

Należy pamiętać, że zaszczepiona powinna być każda osoba chcąca legalnie przekroczyć granicę Ghany. Za immunizację dzieci i niemowląt odpowiadają rodzice/opiekunowie.

Zasadność szczepień na żółtą febrę potwierdza panująca w Ghanie epidemia. Od października 2021 każde ukąszenie komara stanowi tam wzmożone zagrożenie chorobą. 

Ghana szczepienia zalecane

MSZ przestrzega przed zagrożeniami sanitarno-epidemiologicznymi w Ghanie. Szczepienia ochronne (nie tylko obowiązkowe) są więc ważnym elementem planowania podróży. Warto uodpornić się na:

Dur brzuszny (tyfus)

To choroba bakteryjna, przenosząca się drogą pokarmową – przez skażoną wodę/żywność. Ryzyko infekcji w podróży jest wysokie, gdyż z racji braku tych patogenów w Polsce, przeciętny turysta nie ma na nie żadnej odporności.

Szczepionki na tyfus są dostępne w formie trzech kapsułek oraz zastrzyku (np. jednodawkowy Typhim Vi) i zaczynają działać po 1-3 tygodniach (licząc od ostatniej dawki). 

WZW/żółtaczka

Czyli wirusowe zapalanie wątroby, które może być wywołana przez dwa typy patogenów:

• WZW A przenosi się głównie drogą pokarmową. Z racji gorszych warunków sanitarnych w Ghanie, ryzyko zakażenia jest realne.
• WZW B rozprzestrzenia się drogą krwi, płciową i wertykalną (z matki na płód). Ghana jest jednym z krajów najbardziej obciążonych tą chorobą.

Szczepionki na żółtaczkę typu B są w Polsce obowiązkowe dopiero od 1994 roku. Osoby, które nie zostały uodpornione w ramach programu, mogą rozważyć preparat skojarzony, trzydawkowy Twinrix Adult. Daje on ochronę na oba typy WZW w ciągu 2-4 tygodni od podania ostatniej dawki.

Ghana polio [epidemia]

To choroba wywołana przez wirusy, które mogą zakazić układ nerwowy i doprowadzić do paraliżu. Przenosi się drogą kropelkową i pokarmową, toteż niezwykle łatwo o zakażenie. Ghana jest dodatkowo jednym z państw, w których występuje cVDPV (krążący wirus polio).

Szczepienia na polio są w Polsce obowiązkowe, jednak ze względu na sytuację epidemiologiczną w Ghanie, zaleca się dawkę przypominającą przed podróżą.

Dobrym rozwiązaniem w tym przypadku są preparaty wieloskładnikowe, np. Boostrix/Adacel Polio, które chronią dodatkowo przed tężcem, krztuścem i błonicą.

Ghana meningokoki [pas zapalenia opon mózgowych]

Meningokoki to bakterie, które rozprzestrzeniają się drogą kropelkową i mogą wywoływać inwazyjną chorobę (m.in. sepsę meningokokową). Ghana leży w tzw. pasie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, gdzie ryzyko zakażenia jest szczególnie wysokie. Choroba jest też w tym obszarze obarczona większą śmiertelnością.

Szczepienia na meningokoki ACWY do Ghany to najlepsza metoda profilaktyki. Do uodparniania wykorzystuje się preparaty Nimenrix i Menveo.

Wścieklizna

To śmiertelna, wirusowa choroba układu nerwowego, będąca skutkiem pogryzienia lub (rzadziej) polizania przez zainfekowane zwierzę. W Ghanie spotyka się je powszechnie, gdyż immunizacja pupili i dzikiej zwierzyny jest zaniedbywana. Przed podróżą zaleca się więc szczepienie uodparniające na tę groźną chorobę.

Więcej informacji na temat profilaktyki przedekspozycyjnej można przeczytać tutaj: szczepienia na wściekliznę. 

Ghana informacje o pozostałych chorobach

W niektórych przypadkach niemożliwe jest uodpornienie przed podróżą, gdyż nie ma w Polsce dostępnych szczepionek ochronnych. Bardzo ważne jest wówczas przestrzeganie zasad profilaktyki chorób. Jest to m.in.:

Ochrona przed ukąszeniami owadów

Owady (komary, muchy tse-tse) w Afryce mogą przenosić mnóstwo chorób, na które niestety nie ma jeszcze dostępnych szczepionek. Są to głównie:

• malaria – występuje na terenie całego kraju, stanowi zagrożenie szczególnie w porze deszczowej;
• śpiączka afrykańska – Ghana jest jednym z 36 krajów, gdzie muchy tse-tse przenoszą groźnego wirusa.

W przypadku pierwszej z wymienionych chorób dodatkowe wsparcie dla organizmu stanowią leki przeciwmalaryczne. W obu przypadkach przydają się moskitiery, repelenty i odzież zakrywająca ciało.

Stosowanie środków ochrony

Środki ochrony mniej lub bardziej skutecznie blokują wnikanie drobnoustrojów chorobotwórczych do organizmu człowieka. Są to np. prezerwatywy zapobiegające zakażeniu wirusem HIV, który rozprzestrzenia się m.in. drogą płciową.

Profilaktyka jest o tyle ważna, że w Ghanie żyje dużo więcej nosicieli HIV (ponad 345 tys.) niż w Polsce (~26 tys.). 

Higiena osobista i żywienia

To najlepszy sposób zapobiegania infekcjom przenoszonych drogą pokarmową, kiedy nie można liczyć na szczepienia. Unikając picia wody z kranu, myjąc ręce oraz owoce/warzywa przed spożyciem czy jadając w sprawdzonych restauracjach, można uniknąć biegunek podróżnych, giardiozy czy leptospirozy – chorób powszechnych w Ghanie.

Wizyta w TropicalMed

TropicalMed to miejsce, gdzie można wykonać szczepienia ochronne, a także uzyskać niezbędną dokumentację, recepty oraz zalecenia dotyczące zdrowia w podróży.

Zafunduj sobie bezpieczne wakacje w Ghanie – przyjdź do TropicalMed!