Szczepienia na WZW B | Jak się chronić przed WZW B?

WZW B co to takiego?

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B), żółtaczka wszczepienna lub żółtaczka typu B – wszystkie te określenia dotyczą jednego schorzenia, wywołanego przez wirusa HBV. Nazwa potrzebuje dookreślenia (rodzaju oznaczonego literą), ponieważ występuje wiele podobnych infekcji. Według WHO, wyróżnia się 5 głównych wirusów (A-E). Najlepiej rozpoznane i zbadane są jednak WZW B i A – na te typy udało się opracować ogólnodostępne i bezpieczne szczepionki.   

Wszystkie typy żółtaczki zakaźnej atakują wątrobę – jeden z najważniejszych organów w ciele człowieka. Odróżnia je m.in. sposób rozprzestrzeniania się, długość okresu inkubacji, stopień nasilenia objawów oraz ryzyko poważnych powikłań.

WZW B jak się zarazić oraz jakie są zasady profilaktyki?

Jeśli chodzi o sposób transmisji, WZW typu B przenosi się z chorej matki na dziecko podczas porodu oraz podczas kontaktu z zakażoną krwią i innymi płynami ustrojowymi nosiciela (głównie drogą płciową). Człowiek jest głównym rezerwuarem wirusa, jednak HBV potrafi utrzymać się poza organizmem przez kilka dni i w tym czasie, w sposób pośredni, zainfekować kolejną osobę. 

Zasady profilaktyki WZW B polegają więc na unikaniu kontaktu z płynami ustrojowymi nosiciela, czyli:

• ostrożnym i higienicznym wykonywaniu zastrzyków/tatuaży,
• minimalizowaniu liczby partnerów seksualnych,
• poprawnym używaniu prezerwatyw podczas stosunku,
• unikaniu dzielenia się rzeczami osobistymi (głównie maszynkami do golenia).

Dodatkową metodą profilaktyki są szczepienia na WZW B (o których w dalszej części artykułu). Profilaktyka opiera się na świadomości zagrożeń związanych z daną chorobą, dlatego warto dowiedzieć się, jak przebiega i czym grozi zakażenie wirusem HBV.

WZW B objawy i powikłania – po czym poznać zakażenie?

Kiedy drobnoustroje przedostają się do organizmu, zaczynają rozwijać się i namnażać – to tzw. okres inkubacji, który trwa do wystąpienia pierwszych symptomów choroby (kilka miesięcy, zazwyczaj 2-4). Jak przebiega objawowe zapalenie wątroby wywołane przez HBV?

WZW B objawy:

• zażółcenie skóry i białek oczu (stąd nazwa żółtaczka typu B),
• ciemny kolor moczu,
• zmęczenie, złe samopoczucie,
• nudności i wymioty,
• ból brzucha.

Według statystyk prowadzonych przez Państwowy Zakład Higieny (PZH), ponad 80% pacjentów z wymienionymi wyżej dolegliwościami wymaga hospitalizacji. Wbrew pozorom, ostra, objawowa infekcja to nie najgorsze, co może się stać w wyniku WZW typu B. 

Około połowa osób zakażonych nie ma żadnych symptomów chorobowych – wirus "po cichu" uszkadza tkanki wątroby. U ¼ bezobjawowych nosicieli HBV rozwija się przewlekłe zapalenie (trwające powyżej 6 miesięcy), a następnie w marskość i/lub rak wątroby. Innymi powikłaniami WZW B są: zapalenie stawów, guzkowe zapalenie tętnic czy trombocytopenia (małopłytkowość).

Szacuje się, że wirus żółtaczki co roku zabija 800-900 tys. osób na świecie. Jak rozpoznaje się zakażenie oraz na czym polega pomoc osobie chorej?

Jak diagnozowana jest żółtaczka typu B?

Aby sprawdzić, czy jest się nosicielem wirusa zapalenia wątroby HBV wykonuje się badania krwi. Testy wykazują obecność (lub jej brak) przeciwciał anty HBS. W diagnostyce wykorzystuje się też tzw. próby wątrobowe, czyli biochemiczne badanie krwi. Podwyższony poziom enzymów AST i ALT mogą świadczyć o wirusowym zapaleniu wątroby typu B. Szybka diagnoza pozwala na skuteczniejsze leczenie i daje większe szanse na całkowity powrót do zdrowia.

WZW B leczenie – jak pomaga się osobie chorej?

Wirusowe zapalenie wątroby B nie zawsze ma aż tak ciężki przebieg – bywa, że choroba przebiega nawet bezobjawowo. Jeśli symptomy jednak wystąpią, leczenie polega na przywracaniu równowagi wodno-elektrolitowej, zachwianej przez zaburzenia układu pokarmowego. Wątroba to organ, któremu szkodzi nadmiar medykamentów, toteż możliwości zwalczania HBV są ograniczone. 

Przewlekłe WZW B leczenie: w przypadku przedłużającej się infekcji, stosuje się środki przeciwwirusowe, które minimalizują destrukcyjny wpływ tych drobnoustrojów. Są one jednak coraz bardziej odporne na dostępne leki.

Kuracja spowalnia postęp marskości i zmniejsza ryzyko raka wątrobowokomórkowego, lecz możliwe są nawroty choroby. Dodatkowo, leczenie HBV często musi być kontynuowane przez całe życie – lepszym sposobem jest więc zapobieganie chorobie.

Szczepienia WZW B od kiedy obowiązkowe w Polsce?

Na polskim rynku farmaceutycznym istnieje sporo szczepionek na żółtaczkę wszczepienną, które często ratują przed infekcją lub jej najpoważniejszymi powikłaniami. Największą skuteczność preparatów (> 96%) odnotowuje się u noworodków, dzieci i młodzieży. Z tego powodu szczepienia na WZW B są w Polsce obowiązkowe, jednak nie było tak zawsze.

Jakie roczniki były szczepione na WZW B: powszechną immunizację wprowadzono w latach 1994-1996. Od tego momentu odnotowano znaczny spadek zachorowań.

Poniższy wykres dobitnie pokazuje, że immunizacja jest skutecznym środkiem profilaktyki. Szczepienia WZW B od kiedy obowiązkowe w Polsce, zmniejszyły liczbę zakażeń nawet 10-krotnie.

Refundacja szczepionek przysługuje nie tylko noworodkom od 1994 lub 1996 roku (w zależności od województwa) ale także reprezentantom tzw. grup ryzyka. Są to osoby, które z różnych powodów są bardziej niż inni narażeni na zakażenie, ciężki przebieg WZW B i powikłania pochorobowe. Kto to taki?

Darmowe szczepienie WZW B dorośli:

• studenci medycyny i uczniowie szkół medycznych,
• personel medyczny,
• nosiciele wirusa HCV (WZW typu C),
• osoby narażone na zakażenie HBV (WZW typu B) przez styczność z nosicielem,
• osoby z zaawansowaną chorobą nerek i dializowane.

Należy pamiętać, że nie wszystkie grupy ryzyka mogą liczyć na refundację. Za szczepienie WZW B przed zabiegiem (chirurgicznym/kosmetycznym), dla seniorów, osób przewlekle chorych czy podróżujących trzeba zapłacić z własnej kieszeni. Sytuacja wygląda podobnie, jeśli chodzi o szczepienie WZW B w ciąży – mimo ryzyka zakażenia wertykalnego (podczas porodu), nie ma w Polsce refundacji. 

Szczepionka WZW B, czyli jakie preparaty oferuje TropicalMed?

W ofercie TropicalMed znajdują się pojedyncze i skojarzone szczepienia na WZW B. Czym się różnią i co warto wiedzieć na temat poszczególnych preparatów?

• Engerix B – szczepienie WZW B dorośli (1 ml) i dzieci (0,5 ml); można je stosować u dorosłych i młodzieży od 16. roku życia, istnieje też wersja dla niemowląt i dzieci do 15 r.ż. w dawce 0,5 ml. Zaczyna działać po około miesiącu.
• Euvax B – dawkowanie dla dzieci i dorosłych jest podobne, jak w przypadku preparatu Engerix B i zapewnia ponad 90-procentową ochronę przed WZW typu B. Miano przeciwciał w przypadku tej szczepionki badano po 2 miesiącach od ostatniej dawki.
• Twinrix Adult – to szczepionka WZW B + A dla dorosłych i młodzieży od 16. roku życia. Potrzeba 2-4 tygodni (licząc od ostatniej dawki), aby organizm wytworzył odporność na oba typy żółtaczki.
  

Wszystkie preparaty w TropicalMed są dostępne na miejscu, dzięki czemu nie trzeba martwić się o ich samodzielny zakup i dostarczenie. Chcąc dowiedzieć się więcej na temat wybranego WZW B szczepienia, należy kliknąć w odpowiedni odnośnik.

WZW B szczepienie schemat – jak stosuje się poszczególne preparaty?

Każda szczepionka WZW B (pojedyncza czy skojarzona) jest stosowana według tego samego samego, trzydawkowego schematu klasycznego (miesiąc 0-1-6). Poniższa grafika dokładnie obrazuje, kiedy podawane są poszczególne zastrzyki:

Chcąc szybciej uodpornić się przed żółtaczką typu B (lub WZW A i B), można zastosować cykl przyspieszony, który wymaga jednak podania dawki uzupełniającej i jest nieco inny dla poszczególnych preparatów.

WZW B szczepienie schemat przyspieszony: w przypadku szybkiej potrzeby nabycia odporności na wirusa HBV (np. szczepienie WZW B przed zabiegiem czy podróżą), możliwe jest zastosowanie cyklu przyspieszonego (miesiąc 0-1-2 + 12). Immunizacja z wykorzystaniem Twinrix Adult lub Engerix (w wieku 18+) może odbyć się według schematu: dzień 0-7-21 + dawka uzupełniająca po 12 miesiącach.

Na WZW B szczepienia w schemacie przyspieszonym są też wykorzystywane przed wycieczkami last-minute czy w nagłych przypadkach, po narażeniu na czynnik zakaźny – np. po ukłuciu się skażoną igłą (preparat skojarzony nie jest zalecany do profilaktyki poekspozycyjnej). W ten sposób można zapobiec infekcji nawet gdy zostało na to bardzo mało czasu. 

Bez względu na sposób dawkowania (klasyczny/przyspieszony), konieczna jest kwalifikacja do szczepienia. Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem i wykonuje badania mające zwiększyć bezpieczeństwo immunizacji. W ten sposób wykrywa się ewentualne przeciwwskazania i minimalizuje ryzyko wystąpienia NOP (niepożądanych odczynów poszczepiennych). Jakich?

Szczepienie WZW B przeciwwskazania i skutki uboczne

Wszystkie preparaty dostępne w TropicalMed to tzw. szczepionki "zabite" (inaktywowane), dzięki czemu można liczyć na wytworzenie ochronnych przeciwciał bez ryzyka wywołania infekcji. Bezpieczeństwo szczepionek ochronnych na wirusowe zapalenie wątroby typu B potwierdzają badania, a o wykluczenie przeciwwskazań i zmniejszenie ryzyka skutków ubocznych dba wykwalifikowany lekarz podczas kwalifikacji przed podaniem preparatu. Co warto wiedzieć na ten temat?

• Szczepienie WZW B przeciwwskazania i wskazania: immunizacja jest wykluczona u osób mających nadwrażliwość na którąkolwiek substancję zawartą w preparacie. Należy zachować szczególną ostrożność podczas immunizacji niemowląt o wadze poniżej 2 kg. Szczepienie WZW B w ciąży jest natomiast w pełni bezpieczne i bardzo zalecane. Pozwala uniknąć zakażenia malucha drogą wertykalną.
• Szczepionka WZW B skutki uboczne: wśród najczęściej zgłaszanych NOP (niepożądanych odczynów poszczepiennych) można wyróżnić łagodne, ustępujące samoistnie dolegliwości takie jak ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu ukłucia oraz niewysoka gorączka.

Korzyści z immunizacji znacznie przewyższają ryzyko związane z NOP. Najważniejsza z nich to wieloletnia ochrona przed zakażeniem wirusem HBV. Wieloletnia, czyli jak długa?

Szczepienie WZW B jak długo ważne?

Według ChPL (Charaktersystyki Produktu Leczniczego) poszczególnych preparatów, odporność na wirusa HBV po zastosowaniu szczepionek Engerix i Twinrix Adult trwa przez minimum 5 lat, natomiast po Euvaxie 15 lat. Według szacunków PZH, ochronny poziom przeciwciał w organizmie człowieka poddanego immunizacji utrzymuje się ponad 20 lat, a prawdopodobnie nawet przez całe życie. Szczepienie jest więc wieloletnią i opłacalną inwestycją w swoje zdrowie. Ile kosztuje?

Szczepionka WZW B cena – ile kosztuje uodpornienie w TropicalMed?

Liczba wymienionych wyżej preparatów pokazuje, wiele rodzajów szczepienia na WZW B jest do wyboru w TropicalMed. Wszystkie tego typu produkty lecznicze są wydawane na receptę, toteż niezbędna jest wcześniejsza konsultacja z lekarzem. Następnie trzeba kupić i dostarczyć preparat do wybranego punktu. W TropicalMed nie trzeba martwić się odpowiednimi warunkami transportu i przechowywania – wystarczy umówić się na wybrane szczepienie, a resztą zajmie się nasz personel. Ile to kosztuje?

Szczepionka WZW B cena:

• Twinrix Adult cena: 339 zł/dawka.*
• Euvax B cena: 139 zł/dawka;
  
• Engerix B cena: 139 zł/dawka (dla dzieci 159 zł/dawka);

* szczepionki WZW na oba typy żółtaczki.

Należy pamiętać, że przed każdym zastrzykiem niezbędna jest kwalifikacja lekarska w cenie 70 zł.

Dlaczego warto zaszczepić się na WZW B?

Podstawowym argumentem przemawiającym za immunizacją jest zdrowie i bezpieczeństwo. Przewlekłe nosicielstwo jest wyniszczające, a w wielu przypadkach – śmiertelne. 

Wysoka skuteczność i tolerancja szczepień to kolejny atut. Tzw. NOP (niepożądany odczyn poszczepienny) jest w tym przypadku niegroźny – obejmuje łagodne objawy, takie jak ból, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu wkłucia czy lekkie podwyższenie temperatury ciała. To mała „cena” za ochronę, którą można zyskać.

Kolejnym czynnikiem, który może skłonić do immunizacji, jest bezpieczeństwo podczas wakacji. W krajach europejskich obciążenie WZW B jest niewielkie, jednak w niektórych krajach Afryki czy Azji częstość występowania choroby wynosi nawet 10%. 

Na koniec warto wspomnieć o formalnościach – zaświadczenie o szczepieniu WZW B w niektórych przypadkach może się przydać. Przykładowo, przed operacją może być wymagane szczepienie przeciw żółtaczce.

WZW B szczepienia czekają w TropicalMed. Serdecznie zapraszamy na wizytę!

FAQ - często zadawane pytania

Co to znaczy szczepionka na WZW typu B?

Jest to preparat, który uodparnia nasz organizm przeciwko HBV, czyli wirusowi, który wywołuje WZW typu B- wirusowe zapalenie wątroby typu B. Dzięki szczepionce nasz organizm niejako uczy się, jak rozpoznawać tego wirusa, więc kiedy naprawdę go spotka- będzie potrafił się przed nim bronić. To bardzo ważne, ponieważ na tę chorobę nie ma leku, który w 100% wyeliminowałby wirusa.

Ile razy szczepi się na WZW B?

Szczepienie przeciwko WZW B jest aktualnie obowiązkowe dla wszystkich dzieci oraz dorosłych z grup ryzyka, którzy wcześniej nie zostali zaszczepieni. Odbywa się to w schemacie trzech dawek, które podajemy w 0, 1 oraz 6 miesiącu życia. Odporność zdobywa dzięki szczepieniu przeważnie wystarcza na całe życie i skutecznie chroni przed zachorowaniem.

Kiedy zaszczepić się na WZW B?

Zaszczepić na WZW typu B powinno się wszystkie niemowlęta oraz osoby dorosłe, które są w grupie ryzyka i nie były szczepione w przeszłości. Można sprawdzać poziom swojej odporności, i jeśli przeciwciał będzie stosunkowo mało- wtem iść na szczepienie przypominające. Także osoby, które chorują na cukrzycę lub inne choroby autoimmunologiczne, powinny kontrolować ten poziom.

Które roczniki są szczepione na WZW B?

Obowiązkowe szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B weszły w życie w Polsce w 1994 roku. Od tego momentu zaobserwowano znaczny spadek zachorowań. Jeśli jesteś osobą dorosłą urodzoną wcześniej, prawdopodobnie nie jesteś uodporniony na tę chorobę. WZW B można się stosunkowo łatwo zarazić, dlatego warto być zaszczepionym i spokojnym.