Kalendarz szczepień 2025 zawiera wykaz 12 chorób, przed którymi uodpornienie jest obowiązkowe. Są to gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby (żółtaczka) typu B, rotawirusy, błonica, tężec, krztusiec, polio, Hib (Haemophilus influenzae typ b), pneumokoki oraz odra, świnka i różyczka. Odporność na te wszystkie choroby można uzyskać dzięki zestawowi 8 refundowanych szczepionek albo skorzystać z preparatów 5w1 lub 6w1 (płatnych), które redukują liczbę potrzebnych wkłuć. Kalendarz zawiera też rozpiskę zalecanych szczepień (np. na meningokoki czy HPV), które są równie ważne, jednak w większości przypadków – płatne.
Kalendarz szczepień 2025 – jakie są wytyczne GIS tej sprawie?
Harmonogram szczepień obowiązkowych i zalecanych jest co roku aktualizowany przez Główny Inspektorat Sanitarny (sprawdź szczegóły w szczepienia sanepid). Zalecenia wydane przez tę instytucję dotyczą wszystkich obywateli, toteż rodzice ponoszą odpowiedzialność za immunizację swoich pociech.
Kalendarz szczepień obowiązkowych i zalecanych, zwany także PSO (Programem Szczepień Ochronnych), został przedstawiony na grafice poniżej:
Kalendarz szczepień 2025Według aktualnych wytycznych, jest 12 chorób, którym należy zapobiegać za pomocą immunizacji. Są to:
- polio,
- gruźlica,
- rotawirusy,
- pneumokoki,
- odra, świnka i różyczka (MMR),
- błonica, tężec i krztusiec (DTP),
- Hib (Haemophilus influenzae typ b),
- wirusowe zapalenie wątroby (żółtaczka) typu B.
W zapobieganiu 12 chorobom wykorzystuje się 8 szczepionek, ponieważ dwie z nich (zaznaczone pogrubieniem) są skojarzone. Skojarzone, czyli zawierające w swoim składzie więcej niż jeden antygen – substancję stymulującą układ odpornościowy do walki z daną chorobą.
Harmonogram szczepień obowiązkowych uwzględnia preparaty 3w1: MMR na odrę, świnkę i różyczkę oraz DTP na błonicę, tężec i krztusiec. O ile w przypadku odry, świnki i różyczki obie dawki są takie same, o tyle w błonicy, tężcu i krztuścu da się zauważyć różnicę – do szczepień podstawowych wykorzystuje się DTP (z całokomórkowym składnikiem krztuścowym), a do uzupełniających preparaty z bezkomórkowym antygenem krztuśca lub całkowicie bez niego (ostatnia dawka).
Kalendarz szczepień obowiązkowych 2025 zawiera spis szczepionek, które koniecznie należy podać w wieku niemowlęcym lub dzieciństwie. Są one w 100% refundowane przez NFZ. Chcąc oszczędzić dziecku stresu związanego z zastrzykami, można zdecydować się na zastąpienie darmowych szczepionek innymi, tzw. wysoko skojarzonymi 5w1 lub 6w1. Chronią one przed więcej niż jedną chorobą, co oznacza mniej wizyt u lekarza i szybsze nabycie odporności na cały zestaw chorób, które wskazuje obowiązujący kalendarz szczepień.
Kalendarz szczepień 5w1 – jaki schemat się stosuje?
Preparaty wysoko skojarzone 5w1 mają dużo bardziej rozbudowany skład, dzięki czemu uodparniają na więcej niż jedną chorobę – na błonicę, tężec, krztusiec, polio i Hib. Można wśród nich wyróżnić Infanrix-IPV+Hib oraz Pentaxim. Obie są stosowane w schemacie czterodawkowym, który można zobaczyć na grafice poniżej:
Kalendarz szczepień 5w1Aby dowiedzieć się więcej na temat tego typu preparatów: ich skuteczności, zalet oraz cen, należy kliknąć tutaj: szczepienia 5w1.
Kalendarz szczepień 2025 6w1 – ile wkłuć potrzeba?
Preparaty uodparniające na 5 chorób to wcale nie rekord! Infanrix Hexa i Hexacima, poza antygenami chorób wymienionych wyżej, zawierają dodatkowo składnik uodparniający na wirusa żółtaczki typu B. Dają więc odporność łącznie na sześć różnych dolegliwości. Obowiązujący kalendarz szczepień wskazuje, że immunizacja na każdą z nich jest obowiązkowa.
W przypadku preparatów Infanrix Hexa i Hexacima wystarczą dwa lub trzy wkłucia (zazwyczaj 3), a schemat szczepienia można zobaczyć na grafice poniżej:
Kalendarz szczepień 2025 6w1Szczegółów na temat tego typu preparatów można szukać w naszym artykule: szczepienia 6w1.
Kalendarz szczepień obowiązkowych 2025 nie przewiduje stosowania preparatów 5w1 ani 6w1, a więc nie są one refundowane. Chcąc mniej wkłuć dla swojego dziecka, trzeba ponieść całkowity koszt immunizacji.
Szczepienia obowiązkowe 2025 – czy wytyczne zawsze były takie same?
Obowiązkowe szczepienia na WZW B wprowadzono dopiero w 1994-96 roku, na pneumokoki w 2017 roku, natomiast na odrę – w 1975 roku (bez antygenu świnki i różyczki). Osoby urodzone przed wprowadzeniem powszechnej immunizacji muszą zapłacić, chcąc uodpornić się na te choroby. Skuteczne szczepienia oferuje TropicalMed.
Należy pamiętać, że kalendarz szczepień obowiązkowych i zalecanych nie zawsze wyglądał tak samo – to spis wytycznych aktualizowanych co roku. Z tego względu nie każdy jest w pełni chroniony przed odrą, świnką i różyczką, a niektórzy w ogóle nie przeszli immunizacji na WZW B (więcej informacji w szczepienia dla dorosłych).
Szczepienia na odrę, świnkę i różyczkę
Zmiany w zaleceniach są wprowadzane na bieżąco – jedną z nich jest szczepienie w 6. roku życia na odrę, świnkę i różyczkę (MMR). Modyfikacja weszła w życie w 2019 roku – pierwsze roczniki, których dotyczyła to 2013 i 2014*.
* w tamtym czasie były to obowiązkowe szczepienia w wieku 5 lat
Szczepienia na pneumokoki
Drugą modyfikacją, o której warto wspomnieć, są szczepienia na pneumokoki – zostały one wprowadzone dopiero w 2017 roku, a więc tak naprawdę mało kto jest na nie uodporniony. Są zalecane szczególnie seniorom, palaczom i osobom cierpiącym na współistniejące choroby układu oddechowego, chociaż inwazyjna choroba z zapaleniem płuc czy posocznicą może dotknąć każdego zakażonego.
Szczepienia na WZW (żółtaczkę) typu B
Trzecim przykładem jest obowiązkowe szczepienie na WZW typu B, które stopniowo wprowadzano od 1994 roku; cała populacja Polski jest uodparniana dopiero od 1996 roku. Osobom zainteresowanym dodatkowym szczepieniem na WZW A, które urodziły się powszechną immunizacją na żółtaczkę typu B, zaleca się preparat skojarzony – dzięki niemu można uzyskać odporność na oba typy WZW. Jest to szczepionka nierefundowana.
Gdzie uzupełnić szczepienia obowiązkowe i/lub wykonać zalecane?
Z informacji przedstawionych w artykule wynika, że dzieci i młodzież są najbardziej uodpornioną częścią populacji w Polsce. U dorosłych ta odporność jest niepełna – sprawdź kalendarz szczepień ochronnych 2025 i uzupełnij ewentualne braki w swojej książeczce.
Warto wiedzieć, że figurujące w PSO pozycje zalecane (nieobowiązkowe) mogą być bezpłatne. Przykładowo, szczepienia na meningokoki przydatne m.in. przed zakwaterowaniem w obiekcie zamieszkania zbiorowego są zawsze płatne, natomiast na HPV można za darmo uodparniać dzieci w wieku 12 i 13 lat (pozostali płacą normalnie).
Szczepienia zalecane są inwestycją w swoje zdrowie i naprawdę warto je wykonać – szczególnie w grupach ryzyka. Przykładowo, myśliwi, wędkarze i inne osoby spędzające dużo czasu na łonie natury, są szczególnie narażeni na kleszczowe zapalenie mózgu. Po wszystkie potrzebne szczepionki zgłoś się do TropicalMed. To miejsce, gdzie wygodnie i bez kolejek uodpornisz się na choroby zakaźne oraz uzyskasz profesjonalną poradę lekarską w sprawie immunizacji.
Serdecznie zapraszamy!
Zarezerwuj termin szczepienia