Szczepienia a oddawanie krwi – co warto wiedzieć przed donacją?

Szczepienia a oddawanie krwi: kto może, a kto nie może być krwiodawcą?

Krwiodawstwo to szlachetna i bardzo potrzebna inicjatywa – pojedyncza donacja może uratować życie aż 3 osób, a regularne oddawanie krwi (tj. 4-6 razy w roku) pomaga nawet 24 osobom!^[1] Aby wziąć udział w tej akcji, trzeba spełniać trzy główne kryteria: być osobą zdrową, mieć od 18 do 65 lat i ważyć powyżej 50 kg.

Istnieje kilka przeciwwskazań do krwiodawstwa, a kwestia szczepienia a oddawanie krwi odgrywa istotną rolę zarówno w kontekście czasowej, jak i stałej dyskwalifikacji. Jaką dokładnie?

Co dyskwalifikuje do krwiodawstwa czasowo?

Szczepienie a oddanie krwi należy jedynie odroczyć w czasie, a nie rezygnować z niego całkowicie. Dawcy są wręcz zachęcani do immunizacji. Są wówczas chronieni przed różnego rodzaju chorobami mogącymi wpływać na ich stan zdrowia, a co za tym idzie – możliwość krwiodawstwa.

W zależności od rodzaju preparatu, zaleca się zachowanie dłuższej lub krótszej przerwy dzielącej szczepienie a oddawanie krwi. Jakiej dokładnie?

Szczepionka a oddawanie krwi:

• Inaktywowana (zabita), np. na meningokoki, grypę czy HPV, musi być podana minimum 48 godzin przed krwiodawstwem.
• Atenuowana (żywa), np. na ospę wietrzną, żółtą febrę czy rotawirusy, musi być podana minimum 28 dni przed datą oddawania krwi.
• Nowej generacji na COVID-19, musi być podana z 14-dniową przerwą, jeśli jest wektorowa lub z 48-godzinnym odstępem, jeśli jest mRNA.
• Nieswoista, np. na nawracające infekcje dróg oddechowych, może być podana z zachowaniem 6 godzin dzielących szczepienie a oddanie krwi.

Od każdej reguły istnieje wyjątek, dlatego szczególną ostrożność należy zachować przed szczepieniami na:

• odrę, świnkę i różyczkę (MMR) – potrzeba 2 miesięcy, a nie 28 dni przerwy;
• WZW typu A i/lub B – potrzeba 14 dni, a nie 48 godzin przerwy (pod warunkiem braku kontaktu z chorobą);

Na odstęp czasowy dzielący szczepienie a oddawanie krwi trzeba zwrócić szczególną uwagę przy uodparnianiu się na dur brzuszny i/lub grypę. W przypadku obu chorób do wyboru są szczepionki zabite (w formie zastrzyku) lub żywe (doustne na dur i donosowe na grypę)^[2].

Więcej informacji na temat różnic pomiędzy poszczególnymi typami preparatów ochronnych można znaleźć we wpisie: rodzaje szczepionek.

Wśród czasowych ograniczeń do oddawania krwi można wyróżnić też m.in. zabieg usuwania zęba (7 dni), ciążę (6 miesięcy po porodzie) czy zakażenie zarodźcami malarii (3 lata)^[3]. Jak widać, nie tylko szczepionka a oddawanie krwi powinno zostać odroczone w czasie. Co całkowicie uniemożliwia krwiodawstwo?

Co dyskwalifikuje do krwiodawstwa na stałe?

Niektóre schorzenia i podejmowane działania całkowicie dyskwalifikują krwiodawcę. Niektórym można zapobiegać, na inne nie ma się zupełnie żadnego wpływu. Oto pięć najpoważniejszych przeciwwskazań do oddawania krwi^[4]:

1. Podejmowanie ryzykownych praktyk seksualnych (np. przygodne stosunki płciowe bez środków barierowych).
2. Łuszczyca, cukrzyca, sklerodermia, nowotwory złośliwe (rak in-situ nie jest przeciwwskazaniem pod warunkiem całkowitego wyleczenia).
3. Zażywanie środków psychoaktywnych, np. narkotyków, nielegalnych środków dopingujących w sporcie, leków psychotropowych.
4. Ciężka choroba układu krążenia, nerwowego czy immunologicznego. 
5. Niektóre choroby zakaźne, głównie HIV, WZW typu B i C oraz kiła.

WZW B szczepionka a oddawanie krwi: nie chcąc narażać się na wirusowe zapalenie wątroby typu B, a tym samym na stałe wykluczenie z krwiodawstwa, warto wykonać szczepienie ochronne dostępne w TropicalMed.

Jakie inne działania można podjąć w ośrodku medycyny podróży i punkcie szczepień TropicalMed, by zminimalizować ryzyko uzyskania stałej dyskwalifikacji z oddawania krwi?

Jak ma się wizyta w TropicalMed do krwiodawstwa?

Szczepienie na WZW B to tylko jeden ze sposobów chronienia swoich predyspozycji do oddawania krwi. Jak już wspomniano, 3-letnią dyskwalifikację można dostać po zakażeniu malarią, a w TropicalMed można liczyć na spersonalizowane zalecenia w zakresie medycyny tropikalnej oraz recepty na odpowiednie leki przeciwmalaryczne. Szczegóły w: profilaktyka malarii.

Wiadomo, ile ma wynosić przerwa dzieląca konkretne szczepienie a oddawanie krwi, jednak warto dowiedzieć się, ile czasu musi upłynąć od donacji, by móc bezpiecznie poddać się immunizacji. Krótko mówiąc: nie ma konieczności odraczania szczepienia po oddaniu krwi, jeśli dawca czuje się dobrze. Wszelkie zmiany samopoczucia warto zgłaszać podczas kwalifikacji poprzedzającej podanie preparatu/ów.

Przebycie poważnej choroby ośrodkowego układu nerwowego także wyklucza krwiodawstwo. Warto więc chronić się przed tropikalnym, japońskim zapaleniem mózgu, albo występującym w Polsce kleszczowym zapaleniem mózgu. W ośrodku można uzyskać szczepienia ochronne oraz poradę dotyczącą tego, które repelenty najlepiej odstraszają kleszcze i komary przenoszące te choroby.

Aktywne, przewlekłe czy nawracające zapalenie oskrzeli nie pozwala na krwiodawstwo, a jest najczęściej spowodowane przez infekcje wirusowe, np. grypę sezonową. TropicalMed oferuje skuteczne preparaty ochronne, a nasi doświadczeni lekarze doradzą, jaki odstęp powinien dzielić poszczególne szczepienia a oddawanie krwi.

Ile kosztują szczepienia w TropicalMed?

Kwalifikacja lekarska, która jest niezbędna na początku każdej wizyty szczepiennej, kosztuje z reguły 70 zł. Z reguły, bo korzystając z profilowanych pakietów, można obniżyć koszt tego badania oraz wybranych preparatów ochronnych.

Aby sprawdzić ceny poszczególnych szczepionek (za dawkę) oraz pakietów oferowanych w TropicalMed, wystarczy kliknąć tutaj: cennik.

Do rejestracji służy natomiast wygodny system online, w którym za pomocą kilku kliknięć można wybrać datę, godzinę i lokalizację szczepienia. Kliknij przycisk „Umów się na szczepienie” widniejący na stronie, by zapisać się przez Internet.

Serdecznie zapraszamy!

FAQ - często zadawane pytania

Co dyskwalifikuje do oddania krwi?

Niektóre choroby przewlekłe (np. łuszczyca, cukrzyca) i zakaźne (np. WZW B), a także podejmowane aktywności, takie jak zażywanie narkotyków czy ryzykowne zachowania seksualne, są przeciwwskazaniem do oddania krwi.

Dlaczego dostałem list z krwiodawstwa?

Przed oddaniem krwi należy ją przebadać pod kątem serologicznym, wirusologicznym i molekularnym. Jeśli wyniki testów okażą się wątpliwe, dawca jest o tym informowany, by móc złożyć wyjaśnienia i poddać się ewentualnej powtórce badań.

Jakie są wymagania do oddania krwi?

Dawca musi być zdrowy, mieścić się w przedziale wiekowym 18-65 lat oraz ważyć co najmniej 50 kilogramów.

Co się sprawdza podczas oddawania krwi?

Oddanie krwi składa się z trzech etapów. Pierwszy to wypełnienie specjalnego formularza, drugi to badania laboratoryjne i lekarskie (np. poziom hemoglobiny, ciśnienie krwi), a trzeci to oddanie krwi.