Jak przygotować się do wyprawy góry? [poradnik]

Praktyczny poradnik: jak przygotować się do wyprawy w góry?

Wyprawa w góry może być niezapomnianą przygodą, pełną zapierających dech w piersiach widoków, ciszy i spokoju. Aby w pełni korzystać z tych uroków, dobrze zaplanuj wyprawę w góry. Lekkomyślność, niekompletny bagaż i brak racjonalnej oceny swoich możliwości to najczęstsze powody wypadków w górach. Bywają one zdradliwe i nieprzewidywalne, dlatego warto spróbować przewidzieć, co może pójść nie tak jeszcze przed podróżą. Pozwoli to opracować przemyślany plan zaradczy – bez paniki i pośpiechu, które mogą towarzyszyć podczas nieszczęścia.

Przygotowanie wycieczki w góry powinno uwzględniać umiejętności i możliwości fizyczne jej uczestników. Chcąc pokonywać trudniejsze trasy, należy zadbać o kondycję. Informację o podróży i jej przebiegu, a także przewidywanym czasie powrotu, należy przekazać komuś z zewnątrz. Gdyby coś poszło nie tak, osoba ta powiadomi służby ratownicze. O czym jeszcze pamiętać?

1. Jak przygotować się kondycyjnie do wyprawy w góry?

Wycieczka w wysokie góry to nie lada wyzwanie dla organizmu, a dla początkujących, "wyrwanych zza biurka" wyprawa bez żadnego przygotowania fizycznego to naprawdę nienajlepszy pomysł. Dlatego pierwszym krokiem, podjętym minimum 4 tygodnie wcześniej, powinny być ćwiczenia polepszające kondycję, wytrzymałość i równowagę. To cechy przydające się na szlaku, ułatwiające pokonywanie kolejnych odcinków pomimo narastającego zmęczenia oraz uniknięcie kontuzji na trudnym terenie.

Zatem jak przygotować się kondycyjnie do wyprawy w góry? Aerobik, jazda na rowerze czy pływanie to tylko niektóre przykłady aktywności, które można podjąć w celu poprawienia swojej wydolności. Dla wzmocnienia kluczowych mięśni nóg i pleców warto wykonywać ćwiczenia siłowe, takie jak przysiady czy martwy ciąg. Aby polepszyć stabilizację, można wykorzystać platformę równoważną czy specjalne piłki/półpiłki. 

Jeśli zbliża się wyprawa w wysokie góry, warto poprzedzić ją jedną lub kilkoma mniej wymagającymi wycieczkami, żeby stopniowo zwiększać poziom trudności i przyzwyczajać organizm do wzmożonej aktywności fizycznej.

2. Pogoda góry wysokie – gdzie szukać informacji?

Pierwszym czynnikiem wpływającym na bezpieczeństwo w górach jest pogoda. Prognozy można znaleźć wszędzie, od specjalnych serwisów w telewizji po internetowe portale informacyjne. Przewidywanie pogody, szczególnie długoterminowe, jest naprawdę trudne, toteż warto korzystać z kilku sprawdzonych źródeł (np. meteo czy monitoring pogody TOPR). Im bliżej terminu wyjazdu, tym dokładniejsze prognozy – należy więc sprawdzić je bezpośrednio przed wyjściem.

Pora roku ma duże znaczenie, jak przygotować się do wyprawy w góry. Latem pogoda jest nieco bardziej przewidywalna, a dni dłuższe. Zaplanowanie dłuższej trasy zimą i jesienią jest trudniejsze, gdyż dni są znacznie krótsze. Na szlak trzeba wychodzić wcześniej, żeby zdążyć wrócić przed zachodem słońca.

3. Dlaczego warto wcześniej zaplanować trasę? 

Bardzo ważne jest też przygotowanie trasy (w obie strony!), która musi uwzględniać przygotowanie kondycyjne w góry oraz warunki pogodowe. Ważny jest nie tylko dystans, ale i przewyższenia, które bardziej wpływają na trudność wędrówki – te powyżej 1000 metrów są uznawane za duże. 

Trudniejsze (strome, wysokie) podejścia należy przemyśleć dwa razy – problem stanowi bowiem nie tylko wspinaczka, ale także zejście. Bezpieczny i sprawny powrót musi być możliwy w razie wystąpienia objawów choroby wysokościowej. Często należy wówczas bezzwłocznie opuścić dany pułap. Podczas schodzenia należy zachować wzmożoną ostrożność – ryzyko wypadku wzmaga zmęczenie, skupienie na powrocie do noclegu zamiast na kolejnym kroku, a jeśli jest to wycieczka w wysokie góry: możliwe objawy AMS (ostrej choroby górskiej).

W oznaczaniu szlaków wykorzystuje się różne kolory, które są błędnie interpretowane jako poziom trudności. Poniższa tabela "podpowie" jak przygotować się w góry pod kątem planowania trasy różnymi rodzajami ścieżek:

Warto znać nie tylko określoną trasę, ale także alternatywy – w razie konieczności zmiany kierunku lub awaryjnego skrócenia wycieczki, pozwoli to bezpiecznie dostać się do celu. Mając już gotowy plan, należy bezwzględnie przedstawić go najbliższym i poinformować ich o godzinie rozpoczęcia i planowanego zakończenia wędrówki. Będą oni mogli wezwać pomoc w razie przedłużającego się czasu bez wieści od osoby pozostającej na szlaku.

4. Co zabrać w góry latem, jesienią i zimą?

Odpowiedni bagaż to kolejny element, bez którego wyprawa w wysokie góry nie może się udać. Co zabrać do jedzenia w góry oraz jaki sprzęt i ekwipunek może się przydać bez względu na porę roku?

• dokumenty i pieniądze;
• liny i czekany: w razie trudniejszej wyprawy w góry;
• urządzenie ułatwiające łączność: naładowany telefon i powerbank;
  
• środki higieniczne: suche i mokre chusteczki, preparat antybakteryjny;
• urządzenia ułatwiające pokonywanie/znalezienie trasy: np. zestaw asekuracyjny, GPS, kompas, kilki do odciążania kolan;
  
• co zabrać do jedzenia w góry: woda, kanapki, owoce, orzechy, ewentualnie słodycze (zaplanuj wyprawę w góry tak, by zjeść ciepły posiłek w schronisku);
• apteczka w góry co zabrać: różne opatrunki, środek dezynfekujący, folię termoizolacyjną, rękawiczki, maseczkę do sztucznego oddychania, leki na wyprawę w góry.

O tym, jak przygotować się w góry pod kątem ekwipunku, zależy też termin wyprawy. Zawartość plecaka będzie się różniła w zależności od pory roku ze względu na zmienne warunki pogodowe, a co za tym idzie – potrzeby. Co zabrać w góry zimą, jesienią czy latem?

To tylko sugerowane elementy bagażu w góry. Pełna lista potrzebnych rzeczy jest kwestią indywidualną – może być dłuższa lub krótsza, w zależności od potrzeb. Należy jednak pamiętać, aby w miarę możliwości ograniczać zawartość plecaka – to dodatkowe obciążenie, które wpływa na komfort i bezpieczeństwo podczas wędrówki.

Należy pamiętać, że w plecaku prawdopodobnie znajdą się dodatkowe elementy odzieży, gdyż trzeba być zawsze przygotowanym na zmieniające się warunki pogodowe. Co zabrać w góry jesienią, zimą i latem, żeby nie przegrzać/wyziębić organizmu i chronić się przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi?

5. Wyprawa w góry a ubiór – co należy wiedzieć?

Tzw. ubiór na cebulkę pozwala na wygodne i bezpieczne przemierzanie gór bez względu na porę roku. Kilka warstw odzieży pozwala łatwo regulować temperaturę ciała, zapobiegając wyziębieniu/przegrzaniu.

Aby zapobiegać kontuzjom, należy wybrać odpowiednie obuwie. Wysoka cholewka stabilizująca staw skokowy, gruba podeszwa chroniąca przed ostrymi skałami oraz membrana – izolująca skrajne temperatury i chroniąca przed deszczem. Wygodne buty trekkingowe w odpowiednim rozmiarze to jeden z podstawowych elementów bezpiecznej podróży w góry.

Jakie elementy odzieży mogą się przydać w poszczególnych porach roku?

Ochrona przed słońcem jest niezwykle ważna, szczególnie zimą i latem. Okrycie głowy i oddychające ubranie zakrywające ciało latem oraz stosowanie kremu z filtrem na odkryte części ciała zimą pozwalają chronić się przed promieniowaniem UV, którego w górach dociera więcej ze względu na rozrzedzone powietrze.

Wyprawa w góry jak się przygotować? [4 popularne góry]

Wycieczka w wysokie góry, takie jak Kilimandżaro, Himalaje, Andy czy Alpy wymaga już solidniejszego przygotowania ze względu na możliwość wystąpienia choroby wysokościowej. Jej objawy mogą pojawić się na wysokości 2500 m n.p.m., a każda z wymienionych gór ma szczyty powyżej tego pułapu. O tym, jak przygotować się kondycyjnie do wyprawy w góry i na czym polega aklimatyzacja, powinna wiedzieć każda osoba planująca wspinaczkę wysokogórską. Więcej informacji w: choroba wysokościowa profilaktyka. Jakie są dodatkowe wskazówki dla osób wybierających się w Himalaje, Alpy, Andy i Kilimandżaro?

Wyprawa na Kilimandżaro – jak się przygotować?

Zlokalizowany w Tanzanii nieopodal granicy z Kenią Kilimandżaro to najwyższy szczyt Afryki. Nie należy do żadnego łańcucha górskiego, a jego wysokość sięga 5895 m n.p.m. Planujący wyprawę na Kilimandżaro powinni się do tego odpowiednio przygotować począwszy od przyjęcia zalecanych i obowiązkowych szczepień czy skompletowania apteczki.

Szczególnie ważna jest immunizacja – przyjeżdżający mogą być zobowiązani do posiadania żółtej książeczki potwierdzającej szczepienie na żółtą febrę. Ponadto, ze względu na gorsze warunki higieniczno-sanitarne, w Kenii i Tanzanii występują ogniska cholery, polio i WZW typu A. Nie jest też trudno spotkać zwierzęta zarażone wścieklizną (w tym psy). Także owady przenoszą tam groźne choroby: dengę, malarię czy śpiączkę afrykańską. Na wiele z tych chorób można zaszczepić się w TropicalMed; na inne, jak malaria, istnieją skuteczne lekarstwa.

Kilimandżaro, w porównaniu choćby do szczytów Himalajów, nie jest tak trudny do zdobycia; trasa na szczyt jest długa, lecz nie wymaga posiadania żadnego sprzętu technicznego, poza butami trekkingowymi dobrze trzymającymi kostkę i kijkami. Główną trudnością, z którą zmaga się większość wędrujących, jest aklimatyzacja i możliwa choroba wysokościowa. Trzeba też zwrócić uwagę na często zmieniającą się pogodę.

Wyprawa na Kilimandżaro zwykle trwa od 5 do 8 dni, jeśli codzienny marsz trwa od 5 do 7 godzin. Podejmując takie tempo, można zaaklimatyzować się na dużych wysokościach. Wybierając się na Kilimandżaro, warto mieć ze sobą apteczkę wyposażoną dodatkowo balsam nawilżający do ust oraz pastylki do ssania na gardło ze względu na suche powietrze, kurz oraz silny wiatr.

Jak przygotować się do wyprawy w Himalaje?

Himalaje to aktualnie największa atrakcja i jednocześnie największe wyzwanie dla zdecydowanej większości górskich wędrowców. Wyprawa w Himalaje wymaga bardzo starannego przygotowania. Czas jej trwania zaczyna się od kilkunastu dni. Jak przygotować się w góry będące najwyższym łańcuchem górskim na Ziemi? 

Niezwykle ważne jest zabranie odpowiednich, ciepłych ubrań, butów i kijków trekkingowych oraz przygotowanie medyczne. Najlepiej na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą udać się do lekarza medycyny podróży w celu oceny swojego stanu zdrowia. Wysokości szczytów himalajskich sięgają znacznie ponad 8000 m n.p.m., dlatego tak ważne jest wykluczenie chorób układu krążenia czy układu oddechowego.

Apteczka w góry co zabrać: w apteczce powinny dodatkowo znaleźć się leki obkurczające błonę śluzową nosa. Wyprawa w Himalaje wymaga ostrożności – trzeba bowiem wziąć pod uwagę duże wysokości, na których nie zawsze jest wskazane zażywanie niektórych środków. Lekarz medycyny podróży podpowie również zasady leczenia choroby wysokościowej, aby nie dopuścić do wysokościowego obrzęku mózgu lub płuc. 

Ponadto, zalecane są szczepienia na choroby panujące w tej części Azji, m.in. na dur brzuszny czy japońskie zapalenie mózgu (w niskich partiach gór). Do pewnego pułapu, wynoszącym zazwyczaj 2000 m n.p.m. zagraża też malaria, dlatego trzeba zabrać repelenty i odpowiednie leki. Jako że Nepal to najpopularniejszy kraj wśród osób planujących zdobyć ten łańcuch górski, warto zapoznać się z artykułem: szczepienia do Nepalu. To cenna wskazówka na temat tego, jak przygotować się do wyprawy w Himalaje pod kątem zdrowia.

Wyprawa w Andy – o czym należy pamiętać?

Andy są najdłuższym łańcuchem górskim na Ziemi. Ciągną się wzdłuż Oceanu Spokojnego przebiegając przez kilka państw Ameryki Południowej. Decydujący się podjąć wyzwanie, jakim jest wyprawa w Andy, powinni uczciwie ocenić stopień swoich możliwości i kondycję. Poziom trudności wędrówek w tych górach waha się od stosunkowo prostych jednodniowych wycieczek po kilkudniowe wyprawy wymagające technicznych umiejętności alpinistycznych. 

Jednym z największych wyzwań w Andach są duże wysokości: najwyższe szczyty mierzą sporo ponad 6000 m n.p.m. Podobnie jak w Himalajach, trzeba mieć na uwadze zasady profilaktyki choroby wysokościowej.

Przed wyjazdem do krajów Ameryki Południowej należy przyjąć szczepienia ochronne – m.in. na panującą tam dengę, dur brzuszny czy żółtą gorączkę. W Wenezueli, Peru czy Kolumbii wskazane jest dodatkowo zażywanie leków przeciw malarii do wysokości 1700 m n.p.m. (<2,5 tys. w Peru). Istotną kwestią jest posiadanie apteczki wyposażonej w środki owadobójcze – w krajach Ameryki Południowej nietrudno o ukąszenia komarów przenoszących m.in. wirusa Zika. 

Co zrobić, by wyprawa w Alpy była bezpieczna?

Miano najwyższego pasma górskiego w Europie przypada Alpom przebiegającym m.in. przez Włochy, Francję i Szwajcarię. Najwyższy szczyt, Mont Blanc, mierzy ok. 4809 m n.p.m.

Czym wyprawa w Alpy różni się od wspinaczki w Himalajach i Andach? Tym czynnikiem jest geograficzna bliskość gór od Polski. W Alpy można dotrzeć w kilkanaście godzin nawet własnym samochodem. Dodatkowo, ryzyko zarażenia się chorobami tropikalnymi jest bardzo niewielkie. Trzeba jednak uważać na kleszcze przenoszące boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu. Przed podróżą warto udać się do lekarza medycyny podróży, który doradzi odpowiedni repelent na kleszcze oraz wykona szczepienie na KZM.

Wybierając Alpy, także zaplanuj wyprawę w góry pod kątem odpowiedniego ubioru, wcześniejszego zaplanowania trasy i monitorowania pogody. Mimo że choroba wysokościowa zagraża tam w mniejszym stopniu niż w Himalajach czy Andach, niebezpieczne objawy mogą pojawiać się już po przekroczeniu 2500 m n.p.m.

Dlaczego przygotowanie wycieczki w góry z TropicalMed jest ważne?

Bezpieczeństwo i komfort to najważniejsze czynniki, które pozwalają w pełni skorzystać z uroków gór. Jak widać, wyprawa wymaga przygotowań na wielu płaszczyznach. Bardzo ważne jest zabezpieczenie medyczne.

W przychodniach TropicalMed wyspecjalizowani lekarze medycyny podróży doradzą, jak przygotować się do wyprawy w góry – u nas uzyskasz receptę na lekarstwa potrzebne w podróży oraz wykonasz szczepienia przydatne w poszczególnych zakątkach świata.

Serdecznie zapraszamy!