Jak nie złapać zemsty faraona na wakacjach?

Jak nie złapać zemsty faraona – 10 zasad

zdjęcie Katarzyna Ślusarz, lek na zemstę faraona Katarzyna Ślusarz | 2023-02-23 (ostatnia aktualizacja: 2024-03-12)
Zemsta faraona, klątwa Montezumy... wszystkie te określenia odnoszą się do zespołu przykrych dolegliwości ze strony układu pokarmowego, które dotykają szczególnie turystów. Higiena osobista i żywienia oraz szczepienia ochronne skutecznie zapobiegają infekcjom.

Zemsta faraona co to jest i gdzie występuje?

Biegunki podróżnych mogą skutecznie zrujnować wyjazd, a niestety – są bardzo częste wśród turystów. Szacuje się, że co roku cierpi z tego powodu od 30% do nawet 70% osób wyjeżdżających za granicę.[1]Oto kilka przydatnych informacji na ten temat:

  • Zemsta faraona co to: osoby, które rozpoczynają swoją przygodę z podróżowaniem, zapewne zetknęli się z wyrażeniem zemsta faraona lub klątwa Montezumy. To dość barwne określenia na zespół dolegliwości ze strony układu pokarmowego, których można nabawić się drogą pokarmową i/lub brudnymi rękami.
  • Zemsta faraona objawy: ból brzucha, biegunka lub wzdęcia, nudności, wymioty. Utrata płynów wywołuje ból głowy i brzucha, a naturalną reakcją organizmu na zatrucie pokarmowe jest gorączka.
  • Ile trwa zemsta faraona: wymienione wyżej dolegliwości z reguły pojawiają się 2-3 dni po przyjeździe w nowe miejsce i utrzymują się do tygodnia (średnio 3-4 dni). U osób z zemstą faraona objawy zazwyczaj ustępują samoistnie, chociaż w skrajnych przypadkach (szczególnie u dzieci) niezbędna jest interwencja lekarska.
  • Zemsta faraona gdzie występuje: chociaż nazwa kojarzy się przede wszystkim z Egiptem, to dolegliwość czyha na turystów w różnych zakątkach świata, głównie w Afryce, Ameryce Łacińskiej, Azji Południowo-Wschodniej i na Bliskim Wschodzie.[2] Zemsta faraona jest też dość częsta podczas wyjazdów typu all inclusive; zagraża wszędzie tam, gdzie panują gorsze standardy higieniczne, a żywność jest przygotowywana/przechowywana w nieodpowiednich warunkach.

Świadomość zagrożenia to pierwszy krok w skutecznej profilaktyce. Kiedy wiadomo już, gdzie występuje, jak się objawia i ile trwa zemsta faraona, warto zapoznać się ze sposobami jej zapobiegania.

Zemsta faraona jak zapobiec? [10 sprawdzonych sposobów]

Przyczyną zemsty faraona może być nawet zmiana nawyków żywieniowych – nieregularne godziny posiłków czy nowe, egzotyczne potrawy. Najczęściej są to jednak infekcje wywołane przez drobnoustroje chorobotwórcze. Uważa się, że za najwięcej tego typu zakażeń odpowiada bakteria E. coli.[3]

Zemsta faraona jak zapobiegać?

  1. posiłki o stałych porach + stopniowe wprowadzanie nowych potraw,
  2. stosowanie probiotyków,
  3. uzdatnianie wody lub picie butelkowanych napojów,
  4. spożywanie świeżych produktów,
  5. unikanie niehigienicznych lokali gastronomicznych,
  6. spożywanie gorących posiłków/napojów,
  7. unikanie lodu w napojach,
  8. higiena osobista,
  9. unikanie niektórych produktów,
  10. szczepienia przed podróżą.

1. Daj sobie czas na adaptację

Układ pokarmowy „lubi” rutynę i działa najlepiej, kiedy dostarcza się mu znanych potraw o stałych porach dnia. Wyjazd na wakacje to często zmiana o 180 stopni, co kończy się przykrymi dolegliwościami. Wprowadzając nowe smaki stopniowo, można tego uniknąć.

2. Dobrze wyposaż swoją apteczkę

W jelitach ludzi żyją mikroorganizmy, które regulują pracę układu pokarmowego i wzmacniają odporność (m.in. na zatrucia pokarmowe). Są środki zawierające takie „dobre” bakterie i drożdże – odpowiedni probiotyk to najlepszy lek na zemstę faraona

Zemsta faraona jak zapobiec: około 7 dni przed wyjazdem warto zacząć przyjmować probiotyk i kontynuować kurację do czasu wskazanego przez producenta. O wyborze najlepszego preparatu pisaliśmy tutaj: jakie probiotyki na zemstę faraona?

Chcesz cieszyć się zdrowiem w podróży?

Zaszczep się na choroby brudnych rąk

Dzieci i młodzież to grupy szczególnie narażone na biegunki podróżnych.
Nawet połowa przypadków zemsty faraona jest wywołana przez skażoną żywność lub wodę.
Według badań, nawet 2/3 turystów źle ocenia ryzyko związane z zatruciami pokarmowymi.
Skuteczne szczepionki. Duża dostępność terminów. Wygodna rejestracja online.
kobieta po szczepieniu. zemsta faraona po powrocie z egiptu Zarejestruj się na szczepienie

Oprócz środków zapobiegawczych, czyli probiotyków wzmacniających florę bakteryjną, warto wyposażyć się w elektrolity oraz leki przeciwwymiotne, przeciwbiegunkowe i przeciwgorączkowe. Kiedy już dojdzie do infekcji, odpowiedni lek na zemstę faraona warto mieć pod ręką i nie tracić czasu na wycieczki do aptek (w wielu krajach słabo zaopatrzonych). Więcej szczegółów można znaleźć w: apteczka podróżna co zabrać?

Przyczyna zemsty faraona jest zazwyczaj poważniejsza niż sama zmiana nawyków żywieniowych i niedostosowana mikroflora jelitowa – to infekcja bakteryjna, wirusowa lub pasożytnicza. Oczywiście warto wiedzieć, jakie probiotyki na zemstę faraona stosować oraz jak wprowadzać nowe smaki do jadłospisu. Kluczowe jest jednak przestrzeganie kilku uniwersalnych zasad, które wymieniono w dalszej części artykułu.

3. Uzdatniaj wodę

Woda bezpośrednio z kranu zazwyczaj nie nadaje się do picia, a nawet do mycia zębów. Lepiej wybrać butelkowaną lub przegotowaną. Można też zastosować chemiczny środek do uzdatniania wody lub dobrej jakości, mechaniczny filtr turystyczny.

Egipt zemsta faraona
Bardzo częsta jest zemsta faraona po powrocie z Egiptu; dzieje się tak m.in. przez nieodpowiednią jakość wody. Drobnoustroje chorobotwórcze wnikają bowiem do organizmu nie tylko z pokarmem, ale także z wodą – spożywaną, a czasami nawet używaną do mycia zębów. Sprawdź: gdzie nie pić wody z kranu?

4. Spożywaj świeże posiłki

Potrawy przygotowane na zapas i przechowywane w nieodpowiednich warunkach, np. na ulicznym bazarze, stanowią realne zagrożenie zatruciem pokarmowym. 

Chociaż odpowiedź na pytanie, czy zemsta faraona jest zaraźliwa, w wielu internetowych źródłach jest przecząca, to nie jest to do końca prawda. Dolegliwości wywołane przez drobnoustroje chorobotwórcze mogą przenosić się między ludźmi przy nienależytym zachowaniu higieny. Osoba chora roznosi wirusy, bakterie i pasożyty brudnymi rękami na wszystko, czego dotknie. Spożycie skażonych w ten sposób produktów spożywczych skutkuje infekcją. Warto o tym pamiętać, planując wakacje z najbliższymi.

5. Sprawdzaj lokale, w których jadasz

To zasada, która wiąże się z poprzednią. W lokalu warto zwrócić uwagę na czystość naczyń i sposób przygotowywania i serwowania potraw (np. w rękawiczkach). Słabe warunki higieniczne wpływają na rozprzestrzenianie się drobnoustrojów chorobotwórczych.

Pozory mogą jednak mylić, a drobnoustroje chorobotwórcze są niewidoczne gołym okiem. Z tego względu zawsze warto mieć pod ręką chusteczki do dezynfekcji i przecierać nimi sztućce i/lub szklanki. Dzięki temu można dodatkowo obniżyć ryzyko wystąpienia dokuczliwych dolegliwości podczas wakacji. 

6. Jedz i pij na gorąco

Należy uważać na surowe lub niedogotowane potrawy i napoje, takie jak sałatki, sushi czy świeżo wyciskane soki. Gorące potrawy i napoje są bezpieczniejsze, bo temperatura zabija drobnoustroje chorobotwórcze.

7. Unikaj lodu

Napoje schłodzone w ten sposób są kuszące szczególnie na gorących, egzotycznych wakacjach, jednak lód może być zrobiony z zanieczyszczonej wody (patrz punkt 3). U odwiedzających Turcję, Tajlandię czy Egipt zemsta faraona złapana w ten sposób jest szczególnie powszechna. Przed wyjazdem warto sprawdzić warunki higieniczno-sanitarne w miejscu docelowym, bo są to tylko przykłady krajów, w których woda nie nadaje się do picia, a nawet mycia zębów.

8. Dbaj o higienę

Częste i dokładne mycie i/lub dezynfekowanie rąk środkiem o wysokim stężeniu alkoholu minimalizuje ryzyko wprowadzenia patogenów do swojego organizmu brudnymi rękami. To ważne szczególnie przed posiłkami i po skorzystaniu z toalety.

Należy pamiętać, że niektóre patogeny są bardzo odporne i mogą pozostać na różnych powierzchniach przez naprawdę długi czas. Dlatego higiena jest ważna nawet wtedy, kiedy ręce nie wydają się brudne.

9. Uważaj na niektóre produkty

Aby zemsta faraona po powrocie z Egiptu, Dominikany, Filipin czy Tanzanii (lub w trakcie pobytu) nie zepsuła wrażeń z wycieczki, trzeba wystrzegać się niektórych produktów, których spożycie w niektórych krajach może być ryzykowne. Z jakich przysmaków lepiej zrezygnować, szczególnie mając "słaby żołądek"?

Zemsta faraona gdzie występuje [przykłady produktów]:[4]

  • ciasta z kremem lub śmietaną,
  • owoce morza,
  • lody,
  • niepasteryzowane mleko.

W krajach obciążonych tzw. klątwą Montezumy spożycie powyższych produktów może być ryzykowne, dlatego lepiej z nich zrezygnować. Trzeba bowiem pamiętać, że o ile wysokie temperatury zabijają drobnoustroje chorobotwórcze, o tyle niskie (np. w lodach) tylko w pewnym stopniu hamują ich rozmnażanie.

10. Wykonaj szczepienia przed podróżą

Immunizacja chroni przed niektórymi drobnoustrojami wywołującymi tzw. choroby brudnych rąk. Są to pałeczki duru brzusznego, wirus zapalenia wątroby (żółtaczki) typu A oraz przecinkowiec cholery. Szczepienia są zalecane szczególnie dzieciom, młodym dorosłym i seniorom oraz w przypadku dłuższych podróży do regionów o niskim standardzie higieniczno-sanitarnym – m.in. w Afryce, Azji Południowo-Wschodniej czy Ameryce Łacińskiej.

To zasady, które wydają się proste do zrealizowania, jednak czasami trudno jest oprzeć się pokusie spróbowania ulicznych przysmaków lub pamiętać o myciu zębów wodą butelkowaną. Co robić, kiedy już dojdzie do zakażenia?

Zemsta faraona leczenie – co robić, kiedy profilaktyka zawiedzie?

Co pić podczas choroby: kluczowe podczas zmagania się z zemstą faraona jest odpowiednie nawodnienie. To odpowiedź na utratę płynów spowodowaną nie tylko biegunką i/lub wymiotami, ale często także gorętszym klimatem, który stymuluje termoregulację organizmu (wypacanie elektrolitów). Najbardziej zalecana jest butelkowana woda i niesłodzona herbata.

Co jeść podczas choroby: dla chorego bardzo ważna jest też lekkostrawna dieta, pozbawiona cukru, alkoholu, ostrych przypraw i surowizny, a bogata w suchary, ryż i gotowane warzywa. W miarę ustępowania dokuczliwych dolegliwości można próbować rozszerzać swoje menu o nieco ostrzejsze potrawy, owoce, a na końcu – produkty mleczne.

Jak się leczyć: w łagodzeniu dokuczliwych dolegliwości pomagają spakowane do apteczki leki przeciwwymiotne, przeciwbiegunkowe, przeciwbólowe czy przeciwgorączkowe. Jeśli objawy są nasilone (szczególnie u dzieci), może być konieczna wizyta w szpitalu celem podania płynów dożylnie lub podania antybiotyków.[5]

Zemsta faraona leczenie
Usługi medyczne za granicą bywają naprawdę drogie, dlatego zaleca się wyrobienie karty EKUZ (na terenie UE) i/lub wykupienie odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej, która zwróci poniesione koszty leczenia.

Jak TropicalMed może pomóc w profilaktyce zemsty faraona?

TropicalMed to punkt szczepień, w którym możesz uodpornić się na częste wśród turystów choroby brudnych rąk. Sprawdź:

W TropicalMed czeka na Ciebie nie tylko możliwość zaszczepienia się, ale i profesjonalna porada medyczna. Od lekarza dowiesz się, co to jest zemsta faraona i jak jej zapobiegać. Stosując się do zaleceń oraz pamiętając o immunizacji, dajesz sobie szansę na udane wakacje, bez obaw o zdrowie.

Serdecznie zapraszamy na wizytę!

FAQ - często zadawane pytania

Czy zemsta faraona jest zaraźliwa?

Biegunka podróżnych (zwana zemstą faraona) może być zaraźliwa, jeśli jest spowodowana zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym. Patogeny mogą być przenoszone drogą fekalno-oralną, czyli poprzez kontakt z powierzchniami lub wodą/żywnością zanieczyszczonymi wydalinami nosiciela.

Jak się objawia zemsta faraona?

Tzw. zemsta faraona najczęściej objawia się bólem brzucha, biegunką (czasami z krwią) i/lub wymiotami. To prowadzi do utraty płynów skutkującej bólami głowy i osłabieniem. Częstą dolegliwością jest też wówczas gorączka.

Ile trwa zemsta faraona?

Zemsta faraona trwa do tygodnia (średnio 3-4 dni) i zazwyczaj ustępuje samoistnie. W skrajnych przypadkach niezbędna jest jednak wizyta u lekarza.

Co zrobić żeby nie dostać zemsty faraona?

W profilaktyce zemsty faraona konieczne jest zachowanie higieny osobistej (tj. częste mycie/dezynfekowanie rąk) oraz żywienia – czyli jedzenie żywności przygotowanej, przechowywanej i serwowanej w odpowiednich warunkach, unikanie wody kranowej (także w postaci lodu) czy dokładne mycie owoców i warzyw przed zjedzeniem.