Szczepionka na malarię PfSPZ-LARC2 po

Jak nazywa się nowa szczepionka na malarię?

3 czerwca 2025 roku przedstawiona w lutym szczepionka na malarię PfSPZ-LARC2 przeszła wstępne testy bezpieczeństwa w ramach pierwszej fazy badań klinicznych^[1]. W jej tajemniczej nazwie znajduje się dużo ważnych informacji, dokładnie określających ten preparat:

• „Pf” w nazwie to skrót od Plasmodium falciparum, czyli jednego z gatunków zarodźca, odpowiadającego za najcięższą formę choroby.
• "SPZ" to skrót od słowa „sporozoit”, czyli inwazyjnego stadium pasożyta, który bytuje w śliniankach komarów i jest przenoszony na ludzi wskutek ukąszeń.
• "LARC" (Late liver stage-Arresting and Replication-Competent) oznacza, że szczepionka została zmodyfikowana tak, by zatrzymać rozwój pasożyta na etapie wątroby, zanim zdąży przedostać się do krwiobiegu i wywołać ciężką, objawową infekcję^[2]
• 2 wskazuje, że to druga wersja tej konkretnej technologii szczepionkowej.

Co ważne, poprzednia wersja wykazała umiarkowaną i krótkoterminową skuteczność, a obecna spełnia kryteria WHO dotyczące co najmniej 90% ochrony przed malarią. Jak wyglądały badania dotyczące najnowszej edycji szczepionki na malarię?

Co wiemy o badaniach klinicznych nad PfSPZ-LARC2?

Zgodnie z komunikatem prasowym z lutego, badania kliniczne zaplanowano w 2025 roku w USA, Niemczech i Burkina Faso. Miało to umożliwić immunizację w różnych populacjach i środowiskach. 

Wyniki pierwszych testów przeprowadzonych na osobach dorosłych w Burkina Faso potwierdziły skuteczność i bezpieczeństwo szczepionki na malarię PfSPZ-LARC2. Preparat zawiera atenuowane (w pełni osłabione) pasożyty, dzięki czemu nie wywołuje zakażeń. Ponadto, już pojedyncza dawka zapewnia wysoki poziom ochrony przed malarią.

Satysfakcjonujące wyniki dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa pozwoliły rozszerzyć grupę badanych o dzieci i młodzież w przedziałach wiekowych 6-10 lat i 11-19 lat. Dlaczego trwające prace nad PfSPZ-LARC2 mają duże znaczenie? 

Dlaczego wynalezienie szczepionki na malarię jest ważne?

Nie bez powodu malaria wraz z gruźlicą i HIV/AIDS należy do „Wielkiej Trójki” chorób zakaźnych^[3]. Co roku dotyka bowiem setek milionów osób (szczególnie w Afryce Subsaharyjskiej), a kilkaset tysięcy zakażeń kończy się zgonem. To nie tylko zagrożenie dla zdrowia publicznego, ale także ogromne obciążenie finansowe dla lokalnych systemów opieki zdrowotnej.

Nowa szczepionka na malarię, dzięki swojej wysokiej skuteczności już po jednej dawce, ma szanse znacząco zmniejszyć liczbę zachorowań, a co za tym idzie – cierpienia, zgonów i ogromnych wydatków w służbie zdrowia. 

Jakie są obecne zasady zapobiegania malarii w podróży?

Dopóki skuteczna szczepionka na malarię nie pojawi się na globalnym rynku farmaceutycznym, musi wystarczyć profilaktyka streszczona w słynnej zasadzie ABCD:

• A (be Aware of the risk) czyli świadomość zagrożenia, którą można zyskać podczas konsultacji w specjalistycznej klinice medycyny podróży. Wizyta w takim ośrodku jest niezbędna szczególnie przed wyjazdem do Afryki, na południe Azji czy do Ameryki Łacińskiej.
• B (avoid being Bitten by mosquitoes) czyli zapobieganie ukąszeniom za pomocą moskitier, repelentów (środków odstraszających owady) i eliminowania/unikania miejsc ze stojącą wodą, gdzie rozmnażają się komary.
• C (Chemoprophylaxis) to chemioprofilaktyka, czyli przyjmowanie odpowiednio dobranych leków antymalarycznych. 
• D (Diagnosis and treatment) czyli diagnostyka i leczenie w razie wystąpienia objawów malarii, o których piszemy w ostatniej części niniejszego artykułu.

Więcej informacji na temat przebiegu i zapobiegania chorobie można znaleźć we wpisie: profilaktyka malarii.

Jeśli kolejne etapy badań klinicznych nad PfSPZ-LARC2 przebiegną równie pomyślnie, będzie można dodać literkę E. Effective vaccines, czyli skuteczne szczepionki na malarię mogą znacząco pomóc w zapobieganiu chorobie wywołanej przez najgroźniejszy szczep pasożyta – zarodźca sierpowatego.

Jak TropicalMed pomaga przygotować się do wyjazdu?

Wizyta w TropicalMed przed zbliżającą się podróżą to obowiązkowy punkt programu. W naszym ośrodku można liczyć na konsultację lekarską, podczas której uzyskasz:

• spersonalizowaną listę zaleceń profilaktyki malarii (m.in. dobór repelentu),
• receptę na leki dopasowane do indywidualnych potrzeb i kierunku swojej podróży,
• szczepienia pozostałe choroby, które najbardziej zagrażają w miejscu, do którego się wybierasz.

Szczepionki w TropicalMed są dostępne zarówno pojedynczo, jak i w atrakcyjnych pakietach skomponowanych w oparciu o najczęstsze choroby w poszczególnych zakątkach świata. Sprawdź cennik TropicalMed i przekonaj się sam/a!

Dzięki wsparciu wykwalifikowanego lekarza medycyny podróży w TropicalMed, można znacznie zminimalizować ryzyko wszystkich chorób zakaźnych – nie tylko malarii.