Szczepionka na HIV zaakceptowana przez Komisję Europejską

Jak działa zatwierdzona w Europie szczepionka na HIV?

26 sierpnia 2025 roku firma Gilead Sciences ogłosiła uzyskanie pozwolenia od Komisji Europejskiej na obrót preparatem Yeytuo^[1]. To "szczepionka na HIV" na bazie lenakapawiru o działaniu antyretrowirusowym. Składnik ten zakłóca cykl życia HIV, blokując w ten sposób jego namnażanie się. 

Yeytuo to innowacyjna profilaktyka przedekspozycyjna HIV, która wyróżnia się niezwykłą wygodą. Dotychczasowe metody zakładają regularne przyjmowanie tabletek, będących często przyczyną nudności, utraty apetytu czy bólu głowy utrzymujących się nawet przez miesiąc^[2].

Yeytuo jest dostępny dla dorosłych i młodzieży ważących co najmniej 35 kilogramów^[3]. Ma być podawany w formie podskórnych wstrzyknięć w brzuch raz na 6 miesięcy. Jedynie na początku kuracji niezbędne jest przyjmowanie leków doustnych przez 2 dni (2 tabletki w dniu pierwszym i 1 w drugim). Czy tego typu profilaktyka zakażeń wirusem HIV jest bezpieczna i skuteczna?

Jak lenakapawir wypadł w badaniach klinicznych?

Szczepionka na HIV przeszła wszystkie badania kliniczne, będące najlepszą gwarancją jakości i bezpieczeństwa preparatu. Jak prezentują się wyniki?

Skuteczność

• W badaniu PURPOSE 1 preparat Yeytuo wykazał 100-procentową skuteczność w ochronie 2134 uczestników.
• W badaniu PURPOSE 2 wystąpiły dwa zakażenia na 2179 osób, co daje skuteczność na poziomie 99,9%.

Dla porównania, doustna profilaktyka wirusa HIV zmniejsza ryzyko zakażenia o 96%, ale tylko przy regularnym stosowaniu tabletek według wskazań producenta^[4]. Każde pominięcie dawki zmniejsza efektywność kuracji. Stawienie się na szczepienie raz na pół roku jest zdecydowanie wygodniejsze i łatwiejsze do zrealizowania.

Bezpieczeństwo

Badania potwierdziły, że nowa profilaktyka zakażeń HIV jest bezpieczna i na ogół dobrze tolerowana. Wśród działań niepożądanych najczęściej zgłaszano reakcje w miejscu wstrzyknięcia, ból głowy czy nudności^[5]. 

U 64% osób, którym podano szczepionkę w badaniu pierwszym, pojawił się guzek w warstwie tłuszczu jamy brzusznej. To zapas leku, który tworzy się coraz rzadziej wraz z podawaniem kolejnych dawek preparatu Yeytuo.

Dlaczego profilaktyka HIV i AIDS jest tak ważna?

Profilaktyka wirusa HIV, prowadzącego do zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS) jest kluczowa. Każdego roku na świecie dochodzi bowiem do ponad miliona zakażeń HIV i kilkuset tysięcy zgonów w wyniku AIDS^[6]. Jak widać, to naprawdę poważny problem zdrowia publicznego.

Nosiciele wirusa są znacznie bardziej narażeni na choroby zakaźne, takie jak m.in. gruźlica, zapalenie płuc, opryszczka czy grzybica. U nieleczonych osób dochodzi do rozwinięcia AIDS, które zawsze kończy się zgonem. Szczegóły na temat choroby można znaleźć we wpisie: HIV i AIDS.

Warto pamiętać, że profilaktyka zakażeń HIV opiera się nie tylko o szczepienia ochronne czy przyjmowanie tabletek o działaniu zapobiegawczym. Istnieją jeszcze inne sposoby na uniknięcie zakażenia. Jakie?

Na czym polega profilaktyka przedekspozycyjna HIV?

Skuteczna profilaktyka HIV i AIDS powinna bazować nie tylko na farmokologii, ale także na podejmowaniu działań takich jak:

• stosowanie prezerwatyw,
• regularne badania profilaktyczne,
• rozważne dobieranie partnerów seksualnych,
• ostrożność podczas udzielania pierwszej pomocy osobie krwawiącej,
• wykonywanie tatuaży czy piercingu tylko w sprawdzonych salonach kosmetycznych,
• unikanie współdzielenia przedmiotów osobistych (np. strzykawki, szczoteczki do zębów).

Rejestracja Yeytuo na terenie Unii Europejskiej otwiera drogę do dodatkowego zabezpieczenia w postaci wygodnej, skutecznej i bezpiecznej szczepionki. Warto bowiem pamiętać, że solidna profilaktyka zakażeń wirusem HIV nie może opierać się na jednym środku ochrony. 

Nawet innowacyjna szczepionka na HIV daje 99,9%, a nie 100% skuteczności. Nie warto ryzykować, kiedy na szali leży Twoje zdrowie, a nawet życie.