Szczepienia dla speleologów i grotołazów

Szczepienia speleologów – co warto o nich wiedzieć?

Speleolog to naukowiec badający wszystko, co związane z jaskiniami – m.in. ich strukturę, geologię, klimat, a także występującą tam faunę i florę. Taka osoba może zarówno samodzielnie pobierać próbki do badania, jak i działać wyłącznie w laboratorium. Praca ta może więc polegać na analizie materiału biologicznego, gleby czy skał.

Jeśli speleolog jest jednocześnie grotołazem, czyli (jak sama nazwa wskazuje) osobą eksplorującą jaskinie, ma także do czynienia z żywymi organizmami zamieszkującymi podziemne korytarze. Jakie szczepienia dla speleologów warto rozważyć, chcąc minimalizować ryzyko związane z czynnościami wykonywanymi w zawodzie?

Dlaczego speleolodzy są narażeni na wściekliznę?

Największym zagrożeniem dla grotołazów jest ekspozycja na wirusa wścieklizny. Głównym rezerwuarem patogenu w jaskiniach są nietoperze. Do infekcji może dojść w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem. Skażona ślina może przedostać się do krwiobiegu człowieka w wyniku pogryzienia lub polizania zranionego miejsca, a także przez błony śluzowe (usta, nos, oczy). Niektóre źródła podają dodatkową drogę transmisji patogenów: wdychanie aerozolu odchodów nietoperzy – to jednak hipoteza niezweryfikowana w stu procentach. 

Szczepienia speleologów przed potencjalną ekspozycją na wirusa mogą uratować życie – wścieklizna jest bowiem śmiertelną chorobą, która bez interwencji lekarza niemal w 100% kończy się śmiercią (nawet w ciągu kilku dni). Więcej na temat profilaktyki tej choroby można znaleźć a artykule TropicalMed: szczepionka na wściekliznę.

Dlaczego speleolodzy są narażeni na tężec?

Pracując pod ziemią lub badając próbki gleby czy odchodów zwierząt zamieszkujących jaskinie, można zarazić się bakteriami Clostridium tetani, które wywołują tężec. Patogeny przedostają się do organizmu przez zanieczyszczenie rany. Ryzyko skaleczenia się i wniknięcia tam brudu jest zdecydowanie większe u grotołazów, jednak speleolodzy zajmujący się wyłącznie pracą w laboratorium także są narażeni na infekcję.

Clostridium tetani występuje w glebie i układzie pokarmowym, a co za tym idzie – odchodach zwierząt. Jest powszechna na całym świecie, toteż ryzyko zakażenia jest wysokie bez względu na lokalizację badanej jaskini. 

Szczepienia na tężec są w Polsce obowiązkowe – seria składa się z 4 dawek podstawowych i 3 przypominających (ostatnia w wieku 19 lat). Niemniej jednak, uzyskana w ten sposób pamięć immunologiczna nie jest wieczna – trwa około 10 lat, po czym niezbędne jest odświeżenie szczepienia (szczegóły w artykule).

Nie w każdym kraju schemat szczepień wygląda tak samo – przykładowo, na Ukrainie składa się nie z 7, a z 6 dawek i kończy się nie w wieku 19, a 16 lat. Oznacza to, że odporność na tężec uzyskana w ramach immunizacji wygasa szybciej.

Gdzie wykonać szczepienia grotołazów i ile to kosztuje?

Szczepienie na wściekliznę oraz przypominające dawki na tężec (po 19. roku życia) nie są objęte refundacją. Oznacza to, że obowiązek zakupu, przechowywania i dostarczenia preparatu do wybranego punktu spoczywa na osobie zainteresowanej.

Jeśli zagrożenie chorobami zakaźnymi (takimi jak tężec i wścieklizna) wynikają z obowiązków zawodowych, koszt szczepienia pokrywa pracodawca. Oto jak prezentuje się oferta TropicalMed:

• szczepienie na wściekliznę: 399 zł/dawka;
• szczepienie na tężec: od 119 zł/dawka.

Należy pamiętać, że na każdej wizycie odbywa się kwalifikacja lekarska, której koszt to 70 zł. Serdecznie zachęcamy do skorzystania z oferty TropicalMed. To miejsce, gdzie wygodnie (na miejscu) otrzymasz receptę i poradę dotyczącą immunizacji, a także wykonasz niezbędne szczepienia speleologów (pracowników).