Szczepienia przypominające tężec – kiedy je wykonywać?
Według obowiązującego w Polsce Kalendarza Szczepień Ochronnych, pełny, refundowany cykl uodparniania na tężec składa się z dawek podstawowych (głównie w wieku niemowlęcym) oraz przypominających dla dzieci i młodzieży w wieku 6-19 lat.
Analizując schemat szczepienia sporządzony przez GIS, można dojść do błędnego wniosku, że pełna, przeprowadzona według oficjalnych zaleceń immunizacja wystarcza na całe życie. Okazuje się jednak, że uzyskana w ten sposób odporność utrzymuje się tylko 10 lat. Po tym czasie antygeny zawarte w szczepionkach (m.in. toksoid tężcowy) przestają działać.
Regularna immunizacja pozwala utrzymać pożądany poziom przeciwciał w organizmie człowieka. Doraźna, tj. wykonywana po potencjalnej ekspozycji na bakterię Clostridium tetani, pozwala minimalizować ryzyko niebezpiecznej infekcji związanej z zanieczyszczeniem ran.
Co dają regularne szczepienia przypominające na tężec?
Zdecydowaną większość zachorowań na tężec odnotowuje się u dorosłych – szczególnie niezaszczepionych, urodzonych przed wprowadzeniem powszechnych szczepień w 1961 r. Mimo wysokiego poziomu współczesnej medycyny i ogólnodostępnych środków ratujących życie w przypadku zakażenia (jak immunoglobulina przeciwtężcowa), choroba nadal może być śmiertelna.
Dzieje się tak, gdyż szkodliwe substancje wytwarzane przez laseczki tężca są niezwykle toksyczne – 80 mln razy bardziej niż cyjanek i 10 mln razy bardziej niż jad kobry! Ponadto, nie zawsze możliwa jest natychmiastowa interwencja lekarska. Każda chwila zwłoki oznacza większe ryzyko zgonu w wyniku zakażenia tężcem. Więcej na temat przebiegu choroby pisaliśmy w tym artykule: szczepienia przeciw tężcowi.
Bakterie Clostridium tetani występują w glebie, popiele i w odchodach zwierząt. Jeśli substancje te wnikną do organizmu człowieka przez uszkodzoną tkankę skóry (np. poparzenie, ranę czy złamanie otwarte), dochodzi do groźnego zakażenia. Szczepienia dla dorosłych są ważne szczególnie w określonych zawodach – leśniczy, weterynarz, żołnierz czy speleolog to tylko niektóre z nich. Chcąc zapewnić sobie bezpieczeństwo w miejscu pracy, warto zadbać o regularną immunizację.
Szczepienia przypominające dla dorosłych powinno się najlepiej jest wykonywać co 10 lat, jednak nie częściej niż raz na pół dekady. Wyjątek od tej reguły stanowi wyłącznie realne zagrożenie (np. epidemiczne), jednak decyzję o zmniejszeniu odstępów pomiędzy poszczególnymi dawkami podejmuje lekarz.