Co to jest Leptospiroza i gdzie występuje?
Leptospiroza to choroba bakteryjna, która może przenosić się ze zwierzęcia na człowieka – to najczęstsza droga transmisji. Zarażenie się od człowieka jest dużo mniej prawdopodobne.
Patogeny najlepiej rozwijają się w ciepłym i wilgotnym środowisku, toteż sprzyja im klimat tropikalny i subtropikalny. Najpowszechniej występują więc m.in. na Karaibach, w południowej części Azji oraz w Afryce Subsaharyjskiej. Zagrożenie transmisją Leptospirozy występuje jednak na całym świecie.
Leptospiry, tj. drobnoustroje wywołujące chorobę, nie są jednorodną grupą. Wyróżnia się różne serotypy bakterii, które są mniej lub bardziej zakaźne dla określonych gatunków zwierząt. Poszczególne patogeny mają też różne rezerwuary, czyli swoich „ulubionych roznosicieli” – są to m.in.:
- Leptospira Australis – rozprzestrzeniają je głównie gryzonie (szczury, myszy);
- Leptospira Canicola – są transmitowane szczególnie przez psy;
- Leptospira Bratislava – rozpowszechniane przez świnie.
Leptospira Canicola i Leptospira Bratislava znajdują się w zdecydowanej mniejszości, gdyż wiele pozostałych serogrup bakterii rozprzestrzenia się głównie dzięki zainfekowanym gryzoniom. Pozostałe, mniej powszechne rezerwuary to bydło, owce, lisy, konie i koty.
Kiedy jest już jasne, od których zwierząt można się zarazić, warto dowiedzieć się, jak dochodzi do zakażenia.
Leptospiroza drogi zakażenia – jak można się zarazić?
Krętki z rodzaju Leptospira występują głównie w moczu i krwi zakażonych zwierząt i mogą dostać się do organizmu człowieka na wiele sposobów. Najskuteczniejszą drogą transmisji są uszkodzone tkanki skóry lub błony śluzowe (np. oczy, nos). Drobnoustroje mogą też wniknąć przez układ pokarmowy – np. po wypiciu skażonej wody czy po przeniesieniu bakterii brudnymi rękami do ust.
Kiedy już dojdzie do zakażenia, krętki rozwijają się w organizmie człowieka przez 2-30 dni (średnio 10). Po tzw. czasie inkubacji można zaobserwować pierwsze objawy leptospirozy – jakie?
Pracujesz ze zwierzętami mogącymi zarażać leptospirozą?
Skonsultuj się z lekarzem i uzyskaj zalecenia!
Przedstawiciele niektórych grup zawodowych są szczególnie narażeni na zakażenie leptospirozą.
Krętki z rodzaju Leptospira mogą atakować najważniejsze narządy w ciele człowieka (serce, mózg, płuca, nerki).
Ryzyko zakażenia leptospirozą wzrasta podczas podróży w tropiki i/lub do regionów subtripikalnych.
Wykwalifikowany personel. Brak kolejek. Wygodna rejestracja online.
Zarejestruj się na wizytę!
Jakie są objawy leptospirozy u człowieka?
Leptospiroza u człowieka może mieć bezobjawowy lub wręcz przeciwnie – ciężki przebieg. Do początkowych symptomów należą m.in.:
- nagła, wysoka gorączka,
- ból głowy i mięśni,
- wysypka na skórze,
- problemy gastryczne (wymioty, biegunka, ból brzucha),
Brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do rozwinięcia się drugiego stadium choroby. Bakterie są bowiem bardzo ruchliwe i inwazyjne – atakują różne narządy w ciele człowieka. Są to najczęściej nerki, płuca i serce, rzadziej mózg. Groźne objawy i powikłania obejmują wówczas:
- niedowłady, paraliże,
- kaszel z krwistą wydzieliną,
- krwotoki,
- niewydolność nerek,
- żółtaczkę,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Leptospiroza ma wiele różnych, nietypowych objawów, co utrudnia prawidłową diagnozę i podjęcie odpowiedniego leczenia. Jak wykrywa się obecność bakterii w organizmie człowieka?
Jakie są metody wykrywania leptospirozy?
W zależności od stopnia zaawansowania infekcji, stosuje się dwie metody wykrywania bakterii w organizmie człowieka:
- Leptospira PCR – do 5 dni od zaobserwowania objawów,
- ELISA – w późniejszych fazach choroby (wykrywanie przeciwciał).
Jeśli badania potwierdzą zakażenie Leptospirozą, niezbędne jest jej leczenie. Na czym ono polega?
Leptospiroza leczenie i profilaktyka – jak się chronić?
W przypadku stwierdzenia Leptospirozy, niezbędna jest antybiotykoterapia. Bakterie zwalcza się lekami zawierającymi doksycyklinę lub penicylinę. Szczepienia ochronne jak na razie nie są zarejestrowane na terenie Polski. W myśl zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”, warto więc stosować się do zasad profilaktyki:
- Unikaj kontaktu z krwią i moczem zwierząt.
- Jeśli nie da się tego uniknąć (bo np. jesteś weterynarzem), stosuj środki ochrony osobistej – rękawiczki, specjalną odzież.
- Myj i dezynfekuj ręce po sprzątaniu nieczystości zwierząt (np. po psie) oraz przed posiłkiem.
- Unikaj wody z niesprawdzonych źródeł/nieuzdatnionej do picia.
- Myj i/lub obieraj warzywa i owoce przed zjedzeniem.
- Pamiętaj o odpowiednim opatrywaniu ran (szczegóły w: zranienia – pierwsza pomoc) https://tropicalmed.pl/szczepienia/jak-postepowac-przy-zranieniu
- Zaszczep swoje zwierzę, szczególnie psa (leptospirosis canicola).
- Jeśli pupil zachoruje, jak najszybciej skontaktuj się z weterynarzem i zachowaj środki ostrożności.
- Zwalczaj gryzonie, które są głównym rezerwuarem Leptospira Australis i wielu innych bakterii tego rodzaju.
Powyższe zasady znacznie zmniejszają ryzyko zachorowania na Leptospirozę. Warto o nich pamiętać, szczególnie w niektórych zawodach (jak rolnik, leśnik, weterynarz, pracownik kanalizacji) oraz w przypadku częstego kontaktu ze zwierzętami (domowymi i/lub dzikimi).
Zachowanie zasad profilaktyki jest też niezmiernie ważne podczas podróży, szczególnie do regionów tropikalnych i subtropikalnych – tam występują bowiem korzystne warunki rozwoju krętki z rodzaju Leptospira.
Zarezerwuj konsultację z lekarzem