Profilaktyka udaru, poparzeń i odwodnienia: jak radzić sobie z upałem?
Lato to czas wakacji, słońca i radości, ale także spore wyzwanie dla organizmu – wysokie (w niektórych miejscach wręcz ekstremalne) temperatury i duże nasłonecznienie narażają człowieka na wiele groźnych dolegliwości. Jak dbać o siebie w upały, by nie tylko zabezpieczyć się przed udarem, odwodnieniem i/lub poparzeniem słonecznym, ale także zapewnić sobie komfort podczas najgorętszych dni w roku? Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady bezpieczeństwa w czasie upałów.
Jakie ubrania na upały?
Gdy żar leje się z nieba, pod uwagę trzeba wziąć nie tylko to, co trzeba założyć, ale też jakie musi spełniać wymagania, tj. kolor, krój i materiał, z którego wykonane są poszczególne części garderoby.
1. Odpowiedni dobór ubrań
W lecie sprawdzają się luźne i lekkie ubrania w jasnych kolorach, które odbijają promienie słoneczne. Aby pozwolić skórze oddychać, dobrze jest zakładać naturalne, przewiewne tkaniny, takie jak bawełna czy len. Jedwab może zbytnio lepić się do ciała oraz jest podatny na zniszczenia przez promieniowanie słoneczne. Ubrania na upały z wiskozy (materiału sztucznego) także mają wielu zwolenników – są lekkie i przewiewne, ale łatwo się mną.
2. Nakrycie głowy na upały
Jest ono ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, chroni przed przegrzaniem najważniejszego organu w ciele człowieka, czyli mózgu – nadmierna ekspozycja skóry głowy na słońce prowadzi bowiem do udaru. Drugą funkcją, jaką spełnia nakrycie głowy na upały, jest ochrona przed promieniowaniem UV, a co za tym idzie – poparzeniami. Czapki z daszkiem na twarz/kark albo kapelusze z dużym rondem zakrywają największą powierzchnię skóry.
Co na upały do jedzenia i picia?
Podaż energii oraz nawodnienie to podstawa. Należy zadbać o wzmocnienie organizmu w ekstremalnych warunkach, jedząc i pijąc określone produkty w odpowiednich ilościach.
3. Jakie elektrolity na upały
Naturalną reakcją obronną organizmu na wysokie temperatury jest wzmożona potliwość. To z jednej strony schładza ciało, a z drugiej – prowadzi do utraty wody i cennych minerałów. Jakie elektrolity na upały wybrać, żeby uzupełnić te braki? Ważnymi składnikami, które powinny znaleźć się w preparacie są m.in. magnez, potas, sód czy wapń (+ często glukoza).
4. Odpowiednie jedzenie
Źródłem minerałów są także wybrane produkty spożywcze. Co na upały do jedzenia dostarcza cennych składników? Orzechy i nasiona roślin strączkowych oraz jogurty, a przede wszystkim owoce i warzywa (m.in. banany, kiwi, cytrusy, arbuzy, ogórki), które dodatkowo
5. Co pić na upały
O tym, jak dbać o siebie w upały, powinni pamiętać przede wszystkim seniorzy, dzieci i osoby chore, czyli grupy szczególnie narażone na odwodnienie. Zadaniem najbliższych jest dopilnowanie, by w gorące dni spożywali oni odpowiednią ilość płynów (głównie wody) tj. 2-3 litrów dziennie – nawet jeśli nie czują pragnienia. Wskazane są też soki owocowo-warzywne i niezbyt mocna herbata, natomiast z kawy, słodzonych napojów i alkoholu lepiej całkowicie zrezygnować w gorące dni.
Jakie są pozostałe zasady bezpieczeństwa w czasie upałów?
To, jak zadbać o siebie w upały nie ogranicza się tylko do jedzenia, picia i ubioru. Jakie są pozostałe zasady profilaktyki udaru i poparzeń słonecznych?
6. Bezpieczne pory dnia
W południe, tj. od 12:00 do 13:00 jest największe nasłonecznienie, natomiast po południu, od 15:00 do 17:00/18:00 panują największe temperatury. Dlatego wychodzenie na zewnątrz w tych godzinach należy ograniczyć do niezbędnego minimum. Ten czas można spędzić, odpoczywając w cieniu lub pracując w odpowiednio schłodzonym pomieszczeniu.
7. Rolety chroniące przed upałem i inne metody chłodzenia pomieszczeń
Klimatyzatory, wentylatory, wilgotne zasłony na okna czy rolety chroniące przed słońcem to skuteczne narzędzia i metody chłodzenia pomieszczeń. Należy jednak pamiętać, aby robić to z głową, szczególnie w przypadku obsługi dwóch pierwszych urządzeń. Ekspozycja na skrajne temperatury może skutkować przeziębieniem, infekcją dróg oddechowych, nerwobólami czy szokiem termicznym. Dobrym sposobem jest zamykanie okien i zasuwanie rolet w dzień i otwieranie/odsuwanie nocą.
8. Ograniczona aktywność fizyczna
Forsowne ćwiczenia czy ciężka praca na słońcu przyspieszają utratę wody i minerałów z organizmu oraz podwyższają tętno i temperaturę ciała, a w konsekwencji – zwiększają ryzyko odwodnienia i/lub wystąpienia udaru cieplnego. Osoby zastanawiające się, jak radzić sobie z upałem i jednocześnie dbać o figurę/zrealizować obowiązki, powinny zmodyfikować swój harmonogram dnia tak, by aktywności wymagające wysiłku fizycznego zaplanować na godziny poranne lub wieczorne.
Uwaga! Prowadzenie pojazdów bez klimatyzacji, mimo że wykonywane na siedząco, także stanowi duże obciążenie dla organizmu. W takich przypadkach należy częściej robić postoje, by złagodzić wpływ upału na koncentrację i zminimalizować ryzyko wypadku.
9. Stopniowe wchodzenie do wody
Chłodne kąpiele w morzu, rzece, jeziorze czy na basenie to idealny sposób na upalny dzień. Wypoczywając w ten sposób należy jednak pamiętać o zagrożeniu szokiem termicznym – kiedy organizm jest rozgrzany, gwałtowne wchodzenie lub skakanie do wody nie jest najlepszym pomysłem. By niepotrzebnie się nie narażać, trzeba zrobić to stopniowo.
10. Ochrona przed promieniowaniem UV
Wspomniane wcześniej nakrycie głowy to jeden ze sposobów ochrony przed nadmiernym promieniowaniem UV, a w konsekwencji – poparzeniem. Sprawdź: jak chronić się przed słońcem.
Niestety, ludzie często albo całkowicie zapominają o profilaktyce oparzeń, albo niedostatecznie się zabezpieczają. Co robić, kiedy już dojdzie do uszkodzenia skóry przez promieniowanie UV? Sprawdź: jak złagodzić oparzenia słoneczne?
Pamiętając o powyższych zasadach, można skutecznie radzić sobie z upałem i cieszyć się zdrowiem i komfortem w najgorętsze dni.
Jak pomóc przy udarze i odwodnieniu?
Kiedy ktoś skarży się na ból i zawroty głowy, jest niespokojny, a jego skóra jest zaczerwieniona i gorąca, należy podejrzewać udar. W takim przypadku należy jak najszybciej przenieść poszkodowanego do chłodnego miejsca, zastosować chłodne okłady i w razie możliwości – podać coś do picia. Konieczne jest też wezwanie pomocy medycznej.
Przy odwodnieniu niezbędne jest szybkie przywrócenie równowagi wodno-elektrolitowej poprzez podanie napoju, najlepiej z preparatem zawierającym niezbędne minerały.
Umów się na konsultację online