Epidemia polio 2022 – powrót

Czy polio stanowi zagrożenie w 2022 roku?

Aby ocenić, czy polio może zagrażać ludziom w 2022 roku, należy dowiedzieć się, co to za choroba, jak przebiega, co ją wywołuje oraz jakie może mieć konsekwencje.

Polio, choroba Heinego-Medina czy paraliż dziecięcy to określenia dotyczące jednej, wirusowej infekcji, rozprzestrzeniającej się drogą pokarmową i kropelkową. Oznacza to, że do zakażenia może dojść w wyniku:

• kontaktu z przedmiotami, zjedzeniu pożywienia lub wypiciu wody skażonych nawet mikroskopijną ilością odchodów nosiciela (często bezobjawowego),
• kontaktu z wydzielinami dróg oddechowych osoby chorej lub nosiciela (np. podczas kaszlu, rozmowy, pocałunku).

Zakażenie wirusem polio grozi trwałymi uszkodzeniami układu nerwowego prowadzącymi do paraliżu, a nawet śmierci.

Więcej na temat przebiegu choroby oraz powikłaniach można przeczytać tutaj: Jak chronić się przed polio?

Wirus ten jest niezwykle zaraźliwy, dlatego nawet jeden potwierdzony przypadek stanowi realne ryzyko epidemii. Przed wprowadzeniem masowych szczepień powodował mnóstwo zakażeń o dużej śmiertelności. Dzięki działaniom GPEI (Światowej Inicjatywy na rzecz Eradykacji Polio) udało się powstrzymać rozwój choroby i zapobiec wielu tragediom. Jak sytuacja wygląda dzisiaj, po ponad 100 latach?

Epidemia polio w Nowym Jorku 2022

Dzięki masowym szczepieniom, polio w USA zostało wyeliminowane w 1979 roku i od tamtego momentu nie odnotowywano żadnych przypadków, z wyjątkiem sporadycznych infekcji zawleczonych z podróży. 

Pod koniec lipca 2022 roku w hrabstwie Rockland w stanie Nowy Jork odnotowano jednak pierwszy od dziesięcioleci przypadek polio w Stanach Zjednoczonych. Natychmiast rozpoczęto nadzór nad ściekami w tym regionie – wirus polio rozprzestrzenia się bowiem głównie przez odchody. Badania potwierdziły obecność patogenów w pobranych próbkach.

Gubernatorka Nowego Jorku Kathy Hochul ogłosiła stan zagrożenia zdrowia publicznego, aby skuteczniej przeciwdziałać epidemii polio. Wzmożono zaniedbane do tej pory szczepienia dzieci i wezwano dorosłych z tzw. grup ryzyka do przyjmowania dawek przypominających.

Polio w Londynie 2022

Poziom wyszczepienia dzieci w Londynie jest zdecydowanie wyższy (86,6%) niż w hrabstwie Rockland (60%) czy innych w pobliżu Nowego Jorku. Mimo to w próbkach środowiskowych pobieranych w Londynie od lutego 2022 izoluje się wirusa polio typu 2 (VDPV2). Na szczęście od tamtej pory nie zgłoszono jeszcze żadnego przypadku wśród ludzi.

Czy polio może powrócić?

Sama obecność patogenów w krajach wysokorozwiniętych jest alarmująca i powinna zachęcać do szczepienia dzieci przeciwko polio według obowiązującego harmonogramu. Zaniedbania w tym zakresie mogą doprowadzić do wzmożonej transmisji wirusa, a co za tym idzie – groźnych epidemii.

Za immunizacją przeciwko polio przemawia fakt, że jest ona ogólnodostępna, bezpieczna i darmowa.

Istnieją także preparaty wysokoskojarzone (szczepionki 5w1 i 6w1), które pozwalają dziecku nabyć odporność na 5 lub 6 chorób już po jednym cyklu. To mniej stresujące i wygodniejsze rozwiązanie, za które trzeba jednak zapłacić.

Szczepienia są także ważne przed podróżą do regionów szczególnie zagrożonych transmisją wirusa polio. Są to m.in. kraje:

Endemiczne (Afganistan i Pakistan).

Stosujące OPV to immunizacji – przy pogorszeniu warunków sanitarnych grożą bowiem wybuchem epidemii; najbliższym przykładem państwa, w którym stosuje się szczepionki doustne jest Ukraina.

Dotknięte epidemią – do tej pory głównie w Afryce i na Bliskim Wschodzie, obecnie także w USA (Nowy Jork) czy Wielkiej Brytanii (Londyn). 

FAQ - często zadawane pytania

Czy osoba zaszczepiona może zachorować na polio?

Prawdopodobieństwo zachorowania na polio w Polsce jest bliskie zeru właśnie dzięki szczepieniom. Od 40 lat nie odnotowano żadnego przypadku, co świadczy o wysokiej skuteczności preparatów.

Czy polio może powrócić?

Jak pokazuje przykład z Nowego Jorku, polio może powrócić nawet w krajach wysokorozwiniętych. Szczepienia są konieczne dopóki na świecie krąży wirus.

Jak długo trwa ochrona przed polio po szczepieniu?

Szczepienia na polio w większości przypadków dają dożywotnią ochronę. Dawki przypominające są zalecane bardzo rzadko, głównie wśród reprezentantów tzw. grup wysokiego ryzyka.

Gdzie występuje polio na świecie?

Dziki wirus polio występuje wyłącznie w Afganistanie i Pakistanie. W krajach, gdzie panują słabe warunki higieniczno-sanitarne oraz stosuje się szczepionki doustne (zawierające żywego wirusa) wybuchają epidemie polio VDPV2. Są to głównie kraje afrykańskie (m.in. Algieria, Madagaskar, Mozambik, Senegal), ale także Bliski Wschód (np. Jemen).