Szczepienia dla podróżujących | Kompendium wiedzy

Szczepienia dla podróżujących – dlaczego warto je wykonać?

Szczepienia przed podróżą, szczególnie długą i wyczerpującą, są ważnym elementem profilaktyki chorób zakaźnych. Odciążają organizm w walce z drobnoustrojami (często nieznanymi) i minimalizują ryzyko infekcji. To ważne szczególnie w krajach, gdzie poziom i dostęp do opieki medycznej odbiegają od europejskich standardów.

Nagła zmiana klimatu i strefy czasowej (jet lag) oraz wyczerpująca podróż (choroba lokomocyjna) obciążają organizm, który staje się bardziej podatny na infekcje. Wykonując odpowiednio dobrane szczepienia dla podróżujących, można choroby, a co za tym idzie, uniknąć:

• konieczności leczenia w złych warunkach, 
• straty czasu na chorowanie za granicą,
• sporych kosztów związanych z leczeniem/transportem medycznym,
• długiego leczenia i trwałych powikłań.

Niektóre szczepienia turystyczne są nie tylko zalecane, ale i obowiązkowe. Wówczas można zetknąć się z odmową wjazdu, przymusową kwarantanną/szczepieniem (na koszt podróżnego), a niekiedy – z próbą wymuszenia łapówki. Jak przygotować się do wyjazdu krok po kroku, aby uniknąć wszelkich nieprzyjemnych konsekwencji braku immunizacji?

Jak zorganizować szczepienia turystyczne i przygotować się do wyjazdu?

Szczepienia dla podróżników to ważny, ale nie pierwszy krok w przygotowaniu się do zagranicznej wycieczki. Co robić, chcąc cieszyć się zdrowiem na wakacjach? Poniżej można znaleźć instrukcję krok po kroku:

Krok 1: Dlaczego trzeba mieć plan wycieczki?

Pierwszym krokiem powinno być opracowanie planu wycieczki. Miejsce/a docelowe, termin i specyfika wyjazdu to ważne czynniki, wpływające na zagrożenie chorobami zakaźnymi!

Miejsce docelowe

Sytuacja epidemiologiczna na świecie jest naprawdę różna. Na rozprzestrzenianie się drobnoustrojów chorobotwórczych mogą wpływać: klimat, warunki higieniczno-sanitarne i podejmowane działania profilaktyczne w danym kraju. Szczepienia dla turystów pozwalają minimalizować prawdopodobieństwo infekcji nawet w regionach, gdzie ryzyko transmisji patogenów jest wzmożone. 

Warunki klimatyczne mogą wpływać na rozwój wektorów, czyli organizmów przenoszących różne choroby zakaźne. Są to przede wszystkim komary (np. tygrysie, egipskie, domowe) przenoszące choroby takie jak żółta febra, denga czy japońskie zapalenie mózgu. Mogą to być także pajęczaki przenoszące kleszczowe zapalenie mózgu w Europie i Azji. Wszystkim czterem chorobom można skutecznie zapobiegać, wykonując szczepienia turystyczne. Na malarię, zikę, chikungunyę czy choroby przenoszone przez inne pajęczaki i owady (np. śpiączka afrykańska od muchy tse-tse) nie ma preparatów ochronnych.

Warunki higieniczno-sanitarne wpływają na rozprzestrzenianie się chorób drogą pokarmową i brudnymi rękami. Przykładowo, dur brzuszny występuje powszechnie niemal na całym świecie, jednak Polska znajduje się wśród krajów niedotkniętych tą chorobą. Oznacza to brak naturalnej odporności na pałeczki duru brzusznego, a co za tym idzie – większe ryzyko infekcji. Szczepienia przed podróżą do Afryki, Ameryki Łacińskiej czy na południe Azji są w tym przypadku ważnym elementem planowania podróży. W podobny sposób przenoszą się cholera, wirusowe zapalenie wątroby typu A czy polio, którym można zapobiegać dzięki immunizacji.

Działania profilaktyczne pozwalają zapobiegać rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów chorobotwórczych. W poszczególnych krajach są one zwalczane mniej lub bardziej efektywnie. Przykładowo, dzięki szczepieniom psów i dzikich zwierząt przeciw wściekliźnie, udało się wyeliminować śmiertelne przypadki choroby wśród ludzi. Ostatni miał miejsce w 2002 roku. W innych regionach (głównie w Afryce i na południu Azji) wirus stanowi poważne zagrożenie dla człowieka, toteż zaleca się szczepienia dla podróżników.

Termin wyjazdu

Wiele chorób ma charakter sezonowy, dlatego termin wyjazdu to kolejna rzecz, o którą pyta lekarz medycyny podróży podczas konsultacji. Przykładowo, podróż do afrykańskiego pasa zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych w porze suchej jest obciążona wzmożonym ryzykiem choroby meningokokowej, której zapobiegają szczepienia dla turystów. Grypa, zakażenie pneumokokowe, kleszczowe zapalenie mózgu czy ospa wietrzna to inne przykłady chorób o charakterze sezonowym.

Specyfika wyjazdu/aktywności

W zależności od specyfiki pobytu i aktywności podejmowanych podczas wakacji, szczepienia przed podróżą są mniej lub bardziej potrzebne.

Przykładowo, miłośnicy odpoczynku na łonie natury, wybierający się do Azji Południowo-Wschodniej, powinni rozważyć szczepienie na japońskie zapalenie mózgu. Ci sami ludzie, planując letni wyjazd do Litwy, Estonii czy Słowenii, powinni uodpornić się na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Podróżując do krajów tropikalnych i chcąc wypocząć w mieście, należy mieć na uwadze profilaktykę dengi – jest ona bowiem szczególnym zagrożeniem w obszarach miejskich i podmiejskich.

Wiele patogenów wnika do organizmu człowieka drogą fekalno-oralną. Amatorzy ulicznego jedzenia są więc narażeni na infekcje pokarmowe (np. dur brzuszny).

Rodzaj zakwaterowania także ma znaczenie. Nocleg w obiekcie zamieszkania zbiorowego (np. hotelu) naraża na wzmożony kontakt z ludźmi, a drogą kropelkową (podczas rozmowy, kaszlu, kichania) przenosi się wiele patogenów, m.in. meningokoki, pneumokoki wirus grypy czy koronawirus.

W artykule omówiono tylko przykładowe zagrożenia zdrowotne związane z miejscem docelowym, terminem i specyfiką wyjazdu. Po indywidualne wytyczne należy zgłosić się do lekarza medycyny podróży. Podczas wizyty specjalista pyta nie tylko o te trzy kwestie, ale także o stan zdrowia (choroby, alergie) oraz historię szczepień.

Krok 2: Kiedy i w jakim celu iść do lekarza medycyny podróży?

Mając plan wycieczki i niezbędne informacje, o które może zapytać lekarz podczas konsultacji, należy odwiedzić ośrodek medycyny podróży. Najlepszy czas na wizyty to 6-8 tygodni przed podróżą, chociaż można przyjść z mniejszym zapasem czasu, jeśli do wyjazdu zostało mniej czasu (np. przy wycieczkach last minute).

Co daje konsultacja z lekarzem medycyny podróży?

• poznanie zagrożeń zdrowotnych w podróży,
• wykaz szczepień dla podróżujących (obowiązkowych i zalecanych),
• możliwość wykonania szczepień,
• zalecenia dotyczące pozostałych zasad profilaktyki,
• wytyczne w sprawie wyposażenia apteczki,
• recepty na leki (np. przeciwmalaryczne).

Znając zasady wjazdu do kraju docelowego oraz posiadając wykaz szczepień dla podróżujących, przychodzi czas na krok trzeci, czyli immunizację.

Krok 3: Jakie są szczepienia dla podróżników i zasady wjazdu?

Czasami szczepienia dla podróżujących nie są jedynie zalecane – mają charakter obligatoryjny. W tzw. żółtej książeczce należy mieć wówczas odpowiedni wpis, który umożliwi swobodne przekroczenie granicy takiego kraju. Aby wyrobić Międzynarodową Książeczkę Szczepień, należy:

1. Zgłosić się do lekarza medycyny podróży z odpowiednim wyprzedzeniem (dla żółtej febry minimum 10 dni).
2. Wykonać obowiązkowe szczepienie – najczęściej na żółtą febrę, ale także na meningokoki do Arabii Saudyjskiej, na COVID-19 (m.in. w Fidżi, Turkmenistanie) czy na polio dla opuszczających zagrożone kraje.
3. Poprosić lekarza o wystawienie żółtej książeczki z odpowiednim wpisem.

Więcej informacji na temat obowiązkowej immunizacji dla podróżnych można znaleźć we wpisie Międzynarodową Książeczkę Szczepień.

Należy pamiętać, że brak obowiązku szczepień w danym kraju nie jest równoznaczne z brakiem zagrożeń dla zdrowia podróżnych. Trzy najczęstsze choroby wśród turystów, którym można zapobiegać za pomocą szczepionek, to grypa, denga i dur brzuszny, na które w żadnym kraju nie trzeba się szczepić (ale warto!). To właśnie zalecane szczepienia odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu chorobom w podróży.

Należy pamiętać, że zasady wjazdu dotyczą nie tylko żółtej książeczki czy certyfikateu/testu COVID-19, ale także ubezpieczenia podróżnego. Przykładowo, jest ono niezbędne do legalnego podróżowania do Rosji, Iranu czy Nigerii.

Krok 4: Jak często powtarzać szczepienia dla turystów i jak się zapisać?

Szczepienia dla podróżujących mogą dawać dłuższą lub krótszą ochronę przed poszczególnymi chorobami, dlatego warto wiedzieć, co jaki czas potrzebne są dawki przypominające. Poniższy wykaz szczepień dla podróżujących wraz z terminem ochrony jest przydatną wskazówką dla osób, które wyjeżdżają często i zależy im na zachowaniu ciągłości odporności.

Tropikalne szczepienia dla turystów

Pozostałe szczepienia dla podróżników

Należy pamiętać, że szczepienia przed podróżą można znacznie skrócić, stosując preparaty skojarzone, czyli zapobiegające więcej niż jednej chorobie. Są to Twinrix Adult na WZW A+B czy przypominające szczepionki 4w1 na błonicę, tężec, krztusiec + polio.

Drugą ważną kwestią jest wiek podróżnika. U najmłodszych może być problem z zastosowaniem niektórych preparatów, np. na dur brzuszny można szczepić dzieci, które ukończyły 2. rok życia , natomiast na dengę – dopiero w wieku 4 lat.

Wszelkimi informacjami dotyczącymi immunizacji dysponuje wykwalifikowany lekarz medycyny podróży. Aby umówić się na wizytę w TropicalMed, wystarczy kliknąć przycisk "Zarezerwuj termin szczepienia", wybrać dogodny termin i klinikę, a na koniec wypełnić krótki formularz. Rejestracja online to naprawdę duża wygoda i spora oszczędność czasu. TropicalMed punkty szczepień dla podróżujących znajdują się w Krakowie, Kielcach i Chorzowie. Dlaczego warto nas odwiedzić?

Dlaczego TropicalMed to najlepsze punkty szczepień dla podróżujących?

Szczepienia turystyczne pomaga wybrać personel TropicalMed specjalizujący się w medycynie tropikalnej/podróży. Podczas wnikliwej kwalifikacji lekarskiej dopasujemy immunizację do zagrożeń dla zdrowia czyhających w regionie docelowym, dzięki czemu Twój organizm będzie odpowiednio chroniony, ale nie obciążony niepotrzebnymi szczepieniami. 

Wygodna rejestracja online to tylko jeden z naszych atutów. Pozostałe to m.in. brak kolejek, bogata oferta preparatów ochronnych i szybkie terminy wizyt. TropicalMed to miejsce, gdzie nie tylko uzyskasz profesjonalną poradę lekarską przed wyjazdem, ale także na miejscu wykonasz wszystkie niezbędne szczepienia.

W naszej ofercie znajdują się preparaty pojedyncze i skojarzone, a także profilowane pakiety (np. Hotelowy, Ameryka Łacińska), dzięki którym można zaoszczędzić na immunizacji przed podróżą. Sprawdź cennik! 

Serdecznie zapraszamy na wizytę!