Szczepienia na grypę w Polsce: jak wyglądają statystyki?

Czy szczepienia na grypę w Polsce i na świecie są popularne?

Grypa to jedna z tych chorób, które od zawsze towarzyszyły człowiekowi ze względu na jej dużą zakaźność. Sezon jesienno-zimowy i wczesnowiosenny okazuje się szczytem zachorowań. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, corocznie na grypę choruje od 330 milionów do ponad 1,57 miliarda ludności. Średnio 4 miliony osób cierpi z powodu jej ostrych objawów. Szacuje się, że grypa jest przyczyną zgonu u od 500 tysięcy do miliona osób rocznie.

Obecnie za najskuteczniejszą ochronę przed ciężkim przebiegiem grypy i powikłaniami pochorobowymi uznaje się szczepionki. Według GOV, zapobiegają one zachorowaniom w grupie 70-90% zdrowych osób poniżej 65. roku życia. 

Statystyki szczepień na grypę na świecie wskazują, że w 2021 roku ponad połowa obywateli Unii Europejskiej w wieku powyżej 65 lat została zaszczepiona. Najwięcej zaszczepionych z tej grupy wiekowej to mieszkańcy Norwegii, Hiszpanii, Holandii, Danii i Irlandii.  

Pomimo szerokiego promowania i zachęcania do poddania się szczepieniu, Polska pozostaje w jednej z najmniej licznych grup zaszczepionych przeciw grypie seniorów 65+, według danych Eurostatu z 2021 r. Przy ok. 10% polskiej populacji poddanej szczepieniu, mniejszość stanowi jedynie Bułgaria (ok. 9%), Łotwa (ok. 7%) i Turcja (ok. 6%).

Statystyki szczepienia Polska a Europa

Jak i kiedy podaje się szczepionkę na grypę?

Szczepienie przeciw grypie podaje się domięśniowo lub podskórnie, zgodnie z zaleceniami producenta preparatu. Przyjęcie szczepienie szczególnie zaleca się:

• osobom po transplantacji narządów,
• osobom po ukończeniu 55. roku życia,
  
• kobietom w ciąży lub planującym ciążę,
• uczniom i studentom szkół medycznych,
• przewlekle chorym i pozostającym w stanach obniżonej odporności,
• dzieciom (szczególnie z grupy ryzyka lub z wrodzonymi wadami serca) od 6. miesiąca życia.

Preparat dla dzieci, młodzieży i dorosłych w cenie 99 zł lub szczepionka o zwiększonej skuteczności dla seniorów w wieku 60+ za 199 zł są dostępne w TropicalMed.

Warto pamiętać, że przez wzgląd na każdosezonowe zmiany składu według zaleceń WHO, szczepionki są ważne tylko przez jeden sezon epidemiczny. Dlatego ten preparat ochronny należy przyjmować raz w roku.

Ile Polaków choruje na grypę? 

W Polsce corocznie odnotowuje się od kilkuset tysięcy do kilku milionów podejrzeń zachorowań na grypę. Najprawdopodobniej dane i tak są zaniżone, m.in. dlatego że nie każdy z objawami grypy udaje się do lekarza. Najwięcej zachorowań ma miejsce w okresie od stycznia do marca, choć sporo osób choruje również późną jesienią.

Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, w sezonie 2022/23 szczyt zachorowań na grypę miał miejsce na przełomie grudnia i stycznia. Choć nieznacznie, to przekroczył wówczas wskaźnik zachorowalności na 100 osób. Jednocześnie był to najwyższy wynik zachorowalności od sezonu 2018/19 włącznie.

Jak wyglądają statystyki szczepień na grypę w Polsce?

Jak wspomniano, szczepieniu przeciw grypie mogą zostać poddane już niemowlęta od 6. miesiąca życia. Jednak dzieci to najmniej liczna grupa osób zaszczepionych przeciw grypie w Polsce. Według „Statystyki szczepienia Polska” opublikowanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, w 2022 roku przeciw grypie na 1000 ludności w wieku 5-14 lat zaszczepiono jedynie 12 dzieci. 15 na 1000 stanowiły niemowlęta i dzieci do 4. roku życia. Osoby z najszerszego przedziału wiekowego, bo od 15 do 64 lat, przyjęły szczepienia na grypę w Polsce w ok. 18 na 1000 populacji.  

Do szczepień przeciw grypie najbardziej zachęcani są seniorzy 65+, gdyż właśnie u nich ryzyko wystąpienia powikłań pochorobowych zagrażających powrotowi do pełnego zdrowia jest największe. Najliczniej szczepienia na grypę w Polce przyjmują osoby właśnie z tego przedziału wiekowego. Jak podają statystyki Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, na 1000 ludności immunizacji przeciw grypie poddało się 85 osób w wieku 65+.

Statystyki szczepień na grypę według wieku

W sumie w 2022 roku szczepienia na grypę w Polsce przyjęło 1 107 351 osób, co stanowi ok. 3% wszystkich mieszkańców kraju. Co więcej, w roku 2021 r. zaszczepiło się 1 293 653 osób, a więc o ponad 186 tys. więcej.

Szczepienia na grypę w Polsce ogółem

Jak prezentują się statystyki szczepień na grypę według województw?

Opublikowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego statystyki szczepienia Polska 2022 r. szczegółowo uwzględniają liczbę zaszczepionych przeciw grypie w każdym z województw. Zgodnie z tymi danymi, najwięcej osób, które poddały się immunizacji, zamieszkuje województwo mazowieckie (208 686). Zaraz za nim plasują się województwa śląskie (117 495) i wielkopolskie (100 520). Jak wskazują statystyki szczepień na grypę w polskich województwach, najmniej zaszczepionych zamieszkuje województwa lubuskie (23 847) i opolskie (24 251).

W porównaniu z rokiem 2021, szczepienia na grypę w Polsce w 2022 uległy zmniejszeniu o ponad 186 tysięcy. Tylko w jednym województwie liczba szczepień na grypę zwiększyła się w 2022 r. w porównaniu z 2021 – jest to województwo zachodniopomorskie, gdzie w 2021 roku szczepienie przyjęło 51 024 mieszkańców, a rok później – już 51 910.

Największą różnicę w spadku liczby podanych szczepień w porównaniu lat 2021:2022 obserwuje się m.in. w województwach śląskim (z 142 889 do 117 495), mazowieckim (z 251 893 do 208 686) czy małopolskim (z 100 913 do 88 437). 

Szczegółowe statystyki szczepienia Polska i województwa zawiera poniższy wykres. 

Statystyki szczepienia Polska z podziałem na województwa

Czy szczepienia na grypę są skuteczne?

Jak pokazują przytoczone statystyki szczepienia Polska, immunizacji przeciw grypie poddaje się ok. 3% Polaków, a w porównaniu z ubiegłym rokiem tendencja ma charakter spadkowy. Rezygnacja z przyjęcia preparatu może wynikać z wielu przyczyn: braku refundacji szczepionki dla wszystkich, konieczności powtarzania szczepienia co sezon, a także braku zaufania co do zawartości preparatu. 

Jednak, jak podaje Centres for Disease Control and Prevention na podstawie własnych badań, szczepienie przeciw grypie zmniejsza ryzyko zachorowania o od 40% do 60% w całej populacji w szczycie zarażeń. Z kolei badania z 2021 r. wykazały, że ryzyko przyjęcia na Oddział Intensywnej Opieki Medycznej z ciężkim przebiegiem grypy u osób dorosłych było o 26% niższe, jeśli pacjent był zaszczepiony. Natomiast ryzyko zgonu z powodu grypy wynosiło 31% mniej, niż w przypadku osób niezaszczepionych.

Badania wskazują również, że podanie szczepionki dzieciom zmniejsza ryzyko wystąpienia ciężkiej grypy z poważnymi powikłaniami nawet o 75%. Natomiast przyjęcie szczepionki przez kobiety w ciąży chroni nie tylko przyszłe mamy, ale również noworodki i niemowlęta nawet do kilku miesięcy po urodzeniu.