Sezon grypowy na świecie: kiedy wykonać szczepienie?

Od kiedy do kiedy trwa sezon grypowy w Polsce?

Grypę, wirusową chorobę układu oddechowego, zna raczej każdy. Trwające średnio przez tydzień objawy takie jak gorączka i dreszcze, kaszel (najczęściej suchy), zmęczenie oraz ból gardła, głowy, mięśni i stawów dotkliwie dają się we znaki. Zdarza się, że grypa pozostawia po sobie groźne powikłania, takie jak zapalenie płuc, oskrzeli czy mięśnia sercowego.

Choroba rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową oraz przez kontakt z nosicielem i powierzchnie skażone wydzielinami jego dróg oddechowych. Jej sezonowość jest zróżnicowana geograficznie, w zależności od klimatu i pory roku w danym miejscu. 

Sezon grypowy w Polsce trwa od października do września następnego roku, jednak szczyt zachorowań przypada między styczniem a marcem, a w miesiącach letnich infekcje są sporadyczne^[1].

Kiedy jest sezon grypowy w poszczególnych zakątkach świata?

W dużym uproszczeniu, kraje zlokalizowane w klimacie umiarkowanym (czyli m.in. Polska) odnotowują najwięcej zakażeń wirusem grypy w chłodniejszych miesiącach roku^[2]. Jako że jesień i zima występuje naprzemiennie na antypodach, kiedy kończy się sezon grypowy na północy, na południu właśnie się zaczyna. Owe chłodniejsze miesiące w Europie to październik-marzec, a po przeciwnej stronie kuli ziemskiej, np. w Australii – kwiecień-wrzesień.

W tropikach i klimacie subtropikalnym trudniej jest określić, od kiedy do kiedy trwa sezon grypowy, bo jest on zdecydowanie mniej wyraźny – zachorowania odnotowuje się na podobnym poziomie przez cały rok.

Europa

Chociaż w poszczególnych krajach europejskich roczne amplitudy temperatur i opadów są większe lub mniejsze, a klimat chłodniejszy (np. w Skandynawii) lub cieplejszy (np. nad Morzem Śródziemnym), to w każdym zakątku Europy da się wyróżnić cztery pory roku.

Sezon grypowy w Europie zazwyczaj rozpoczyna się na przełomie jesieni i zimy, a szczyt zachorowań przypada od grudnia do lutego. Czynniki takie jak niska temperatura i suche powietrze sprzyjają transmisji wirusów^[3], podobnie jak skupiska ludzi tworzące się z okazji się świąt Bożego Narodzenia. 

Azja

Azja to największy kontynent świata – rozciąga się od klimatu subpolarnego na północy do tropikalnego na południu, przez co jest nazywana kontynentem kontrastów. 

Na Syberii, gdzie roczne amplitudy temperatur są najwyższe^[4], łatwiej określić, kiedy jest sezon grypowy. Nieco mniej, ale równie wyraźnie, da się go zauważyć w krajach takich jak Mongolia czy Kazachstan. 

Według najnowszych statystyk rosyjskiego Ministerstwa Zdrowia, w sezonie 2023/2024 najwięcej zakażeń odnotowano od drugiej połowy grudnia do pierwszych dni lutego, jednak zachorowania zaczęto odnotowywać już w 44 tygodniu 2023 roku^[5]. Podobne wzorce obserwuje się we wszystkich zakątkach Azji o podobnym klimacie.

W południowej, tropikalnej części kontynentu, nie ma aż tak wyraźnej sezonowości, jednak da się zauważyć znacznie większy udział zakażeń wirusem grypy typu B^[6]. Zachorowania utrzymują się przez cały rok na stałym, niskim poziomie.

Afryka

Północna część Afryki, podobnie jak Półwysep Arabski w Azji Południowo-Zachodniej, odznacza się suchym, pustynnym klimatem. Chociaż niska wilgotność powietrza sprzyja wirusom grypy, to w wysokiej temperaturze (około 30°C) jego transmisja jest nieefektywna. Najwięcej zachorowań odnotowuje się na przełomie roku, kiedy jest tam najchłodniej. 

Północ Afryki, czyli m.in. Tunezja, Algieria czy Marokoto region, w którym najdokładniej widać, kiedy kończy się sezon grypowy, a kiedy się zaczyna. Chociaż mniej wyraźne, to pewne wahnięcia w wykresach przedstawiających zachorowania w ciągu roku, można też zauważyć na południu kontynentu, m.in. w RPA, Eswanti czy Lesotho. Najwyższe wskaźniki zakażeń odnotowuje się w od drugiej połowy maja do końca sierpnia^[7].

W pozostałych zakątkach kontynentu te różnice są zdecydowanie mniej wyraźnie, jednak śmiertelność z powodu grypy jest duża^[8]. Może być to spowodowane niższym poziomem i słabszym dostępem do opieki medycznej, a nie wolno zapominać, że grypa to naprawdę niebezpieczna choroba.

Ameryka Północna i Południowa

Kanada i północna część Stanów Zjednoczonych to miejsca, gdzie amplituda temperatur w ciągu roku, a co za tym idzie, sezon grypowy, są najwyraźniejsze. Wzorce zachorowań są tam podobne jak w Europie ze względu na analogię klimatów. 

Ameryka Środkowa leży na północnej półkuli, więc w krajach, które nie leżą w całości w klimacie tropikalnym (jak Meksyk) sezon grypowy z reguły występuje na przełomie roku^[9].

Podobnie, tyle że na odwrót, jest w Ameryce Południowej. Sezon grypowy kiedy zaczyna się na północy, to w nietropikalnych krajach, takich jak Argentyna, Chile czy Urugwaj, właśnie się kończy. Planując tam wyjechać w miesiącach letnich, warto skonsultować się w sprawie szczepienia z lekarzem medycyny podróży.

Australia

W Australii sezon grypowy zazwyczaj zaczyna się wiosną i trwa do jesieni, osiągając szczyt zachorowań w okolicach czerwca-lipca^[10]. 

Chłodniejsze temperatury, suchy klimat i ludzie gromadzący się w szkołach czy centrach handlowych to czynniki sprzyjające transmisji wirusów grypy. Podróżując do Australii, kiedy kończy się sezon grypowy w Polsce, nadal trzeba pamiętać o profilaktyce tej choroby. 

Sezon grypowy kiedy zgłosić się na szczepienie i ile to kosztuje?

Po zalecenia profilaktyczne i szczepienia dopasowane do celu podróży warto zgłosić się do TropicalMed. Zapobieganie grypie jest ważne nie tylko wśród turystów, ale także wśród osób nie planujących wyjeżdżać z kraju. Warto wiedzieć więc, jaki jest najlepszy czas na wizytę szczepienną w zależności od tego, kiedy jest sezon grypowy w Polsce lub za granicą.

Preparat ochronny stosowany w TropicalMed dla dzieci w wieku 3-9 lat podaje się w dwóch dawkach z zachowaniem 4 tygodni odstępu (tylko jeśli szczepienie jest po raz pierwszy). Dorośli przyjmują jeden zastrzyk, bez względu na to, czy to pierwsza, czy kolejna wizyta szczepienna.

Aby zachować ciągłość ochrony, zaleca się coroczną immunizację, najlepiej 2-4 tygodnie przed sezonem, który w Polsce rozpoczyna się w październiku. Tyle czasu potrzebuje organizm, żeby wytworzyć ochronną ilość przeciwciał^[11].

Aby przeżyć sezon grypowy bez zamartwiania się o zakażenie, warto przyjść do TropicalMed i wykonać szczepienie standardowe w cenie 99 zł lub wysokodawkowe dla osób 60+ za 299 zł (+ kwalifikacja lekarska za 70 zł.

Serdecznie zapraszamy na wizytę! efluelda