Dlaczego 6-letni chłopiec zachorował na błonicę, zapomnianą chorobę?

Błonica Wrocław 2025 – czy zapomniana choroba powraca?

Klaudia Gierlicka | 2025-03-17 (ostatnia aktualizacja: 2025-04-15)
Szczepienie błonica tężec krztusiec jest w obowiązkowe, dzięki czemu od 2001 roku choroba praktycznie nie stanowi zagrożenia w Polsce. Sytuacja może ulec zmianie, jeśli utrzyma się tendencja do zaniedbywania obowiązku immunizacji dzieci.

Błonica Wrocław – jak doszło do powrotu dawnej choroby?

14 marca 2025 roku we Wrocławiu potwierdzono zakażenie maczugowcem błonicy u 6-letniego chłopca, który wrócił z pobytu w Afryce. Dziecko walczy o życie w Centrum Pediatrycznym im. Janusza Korczaka. Błonica w Polsce została praktycznie wyeliminowana dzięki masowej immunizacji, jednak choroba pozostaje dużym problemem zdrowia publicznego w wielu zakątkach świata, m.in. w Azji Południowo-Wschodniej, na Bliskim Wschodzie oraz we wspomnianej Afryce.

Błonica Wrocław 2025
Od 2001 roku Polska była całkowicie wolna od błonicy dzięki odporności zbiorowiskowej uzyskanej dzięki szczepieniom. Szkodliwy trend na rezygnację ze szczepień doprowadził do tego, że w 2023 roku mieliśmy pierwszy od ponad 20 lat przypadek, a obecnie (w marcu 2025) sytuacja powtórzyła się.

Niezaszczepiony chłopiec w kraju endemicznego występowania błonicy to prosta recepta na tragedię. Bakterie przenoszone drogą kropelkową, tj. wskutek kaszlu, kichania, rozmowy lub nawet samego przebywania z nosicielem, bez problemu wniknęły do nieuodpornionego organizmu. 

Układ immunologiczny dziecka nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, a z racji tego, że błonica w Polsce nie występuje, nie można też liczyć na wykształcenie naturalnej odporności. Poskutkowało to chorobą o ciężkim przebiegu, z błonami na gardle i krtani, utrudniających przepływ powietrza (oddychanie).

Maczugowce błonicy w organizmie ludzkim nie tylko wywołują powstawanie narośli zatykających drogi oddechowe, ale także wytwarzają silne toksyny. Może to doprowadzić do porażenia mięśni oraz uszkodzenia czy nawet zatrzymania akcji serca. 

Więcej informacji o przebiegu zakażenia można znaleźć we wpisie: błonica.

Kiedy wykonuje się szczepienie błonica tężec krztusiec?

Jak już wspomniano, zakażenie jest skutkiem zaniedbania rodziców, którzy uchylili się od obowiązku zaszczepienia swojego dziecka. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi GIS, chłopiec powinien mieć za sobą cały, czterodawkowy cykl podstawowy, podawany kolejno: 

Błonica to naprawdę niebezpieczna choroba

Zapobiegaj jej dzięki cyklicznym szczepieniom

Błonica powoduje powstawanie martwiczych narośli, zatykających drogi oddechowe.
Maczugowce błonicy wytwarzają silne toksyny, które mogą nawet zatrzymać akcję serca.
Chociaż błonica w Polsce jest (jak na razie) opanowana, to w wielu krajach choroba zagraża turystom.
Skuteczne i bezpieczne szczepionki. Brak kolejek. Doświadczony personel.
kobieta po szczepieniu. szczepionka błonica tężec krztusiec Zapisz się na szczepienie
  • w 7-8 tygodniu życia,
  • w 3-4 miesiącu życia,
  • w 5-6 miesiącu życia,
  • w 16-18 miesiącu życia

W dalszym ciągu szczepienie błonica tężec krztusiec jest kontynuowane w trzydawkowym schemacie przypominającym. Pojedyncze wstrzyknięcia odbywają się w wieku 6 i 14 lat, a w 19. roku życia podaje się ostatnią obowiązkową dawkę, tym razem bez składnika krztuścowego[1].

Cena szczepienia
Szczepionka błonica tężec krztusiec (lub błonica + tężec w 19. roku życia) jest obowiązkowa, a więc darmowa. Za niezaszczepienie dziecka grozi grzywna do 1500 zł, którą można otrzymać wielokrotnie. Choroba nieuodpornionego dziecka może natomiast kosztować go życie.

Rosnący odsetek osób uchylających się od obowiązku szczepienia dzieci oraz coraz częstsze podróże zagraniczne sprzyjają rozwojowi chorób – nawet tych, które w przeszłości udało się już „ujarzmić”. Czy ze względu na zakażenie błonicą Wrocław i inne zakątki Polski są zagrożone epidemią?

Czy błonica w Polsce może stać się zagrożeniem?

Zanim szczepionka błonica tężec krztusiec znalazła się w obowiązującym kalendarzu, choroba wywoływała kilkadziesiąt tysięcy zakażeń i kilka tysięcy zgonów rocznie. Przykładowo, podczas epidemii z 1950-1956 roku odnotowano do 44 tys. zachorowań (w tym do 3 tys. przypadków śmiertelnych) rocznie[2].

Jeśli grono antyszczepionkowców będzie się powiększało w takim tempie jak obecnie, odporność zbiorowiskowa wygaśnie. W ciągu 5 lat Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH odnotował niemal dwukrotny wzrost liczby osób, które uchyliły się od obowiązku immunizacji dzieci[3].

Dla błonicy próg bezpieczeństwa wynosi 92-94% zaszczepionych osób[4]. Jeśli odsetek uodpornionych spadnie poniżej tego poziomu, choroba może powrócić do Polski na dobre.

Ile kosztuje szczepienie na błonicę i gdzie je wykonać?

Warto pamiętać, że odporność uzyskana dzięki obowiązkowej immunizacji w dzieciństwie nie daje dożywotniej odporności. Ochrona utrzymuje się przez około 10 lat. Wybierając się do regionu, gdzie błonica jest rozpowszechniona, warto pomyśleć o pojedynczej dawce przypominającej. W takich przypadkach TropicalMed oferuje szczepionki 2w1, 3w1 i 4w1 przeciwko błonicy oraz 1-3 innym chorobom – tężcowi, krztuścowi i polio.

Błonica Wrocław: TropicalMed jest zlokalizowany pod adresem Jana Długosza 31/U5, 51-162 Wrocław i oferuje różne szczepionki w cenie od 199 do 279 zł za dawkę (+ 70 za kwalifikację do szczepienia).

Jak na razie błonica w Polsce jest opanowana, a sporadyczne przypadki są zawleczone z podróży do regionu endemicznego. Sytuacja może się pogorszyć, kiedy przestanie działać odporność zbiorowiskowa. Wówczas szczepienia przypominające będą warte rozważenia nie tylko wśród turystów, ale także wśród osób pozostających w kraju.