Jak postępować po ugryzieniu psa?

Jak postępować po ugryzieniu psa?

Psy są głównym rezerwuarem wirusa wścieklizny, toteż każde ugryzienie należy traktować poważnie i stosować się do zasad zapobiegania tej śmiertelnej chorobie. Profilaktyka jest szczególnie ważna, gdy pies zachowuje się nietypowo – wyjątkowo agresywnie lub wręcz przeciwnie, jest dziwnie apatyczny i otępiały. Intensywne ślinienie się (charakterystyczna piana z pyska), wrażliwość na hałas i światło czy ochrypłe szczekanie to kolejne typowe objawy infekcji u zwierzęcia.

Należy wziąć też pod uwagę okoliczności zdarzenia – jeśli ugryzienie nie było w żaden sposób sprowokowane, to znak, że pies może być chory. Tzw. profilaktyka poekspozycyjna obejmuje wówczas:

1. Dokładne oczyszczenie rany

To pierwsze, co należy zrobić w wyniku pogryzienia przez zwierzę podejrzane o chorobę. Ranę należy przepłukać przez minimum 15 minut, używając do tego wody z mydłem, jodopowidonu lub innej substancji antyseptycznej. Następnie trzeba niezwłocznie umówić się na wizytę u lekarza, który podejmie kolejne kroki ratujące zdrowie i życie pacjenta.

2. Podanie szczepionki przeciw wściekliźnie 

Szczepienia na wściekliznę nie są w Polsce obowiązkowe ani zalecane, toteż mało kto poddaje się immunizacji przed ekspozycją na wirusa. Dlatego schemat szczepienia po ugryzieniu przez potencjalne chore zwierzę jest zazwyczaj pięciodawkowy (0-3-7-14-28): 

1. dzień 0
2. dzień 3
3. dzień 7
4. dzień 14
5. dzień 28

Szczepienie po ugryzieniu przez psa nie tylko zapobiega śmiertelnej infekcji, ale także daje 2-3 letnią pamięć immunologiczną.

Pomoc osobom, które zaszczepiły się w ramach profilaktyki przedekspozycyjnej, polega na podaniu dwóch dawek w schemacie 0-3 dni. 

3. Podanie immunoglobuliny (tylko dla niezaszczepionych)

Surowica odpornościowa jest zalecana wyłącznie u poszkodowanych, którzy nigdy wcześniej nie szczepili się na wściekliznę. Najczęściej podaje się ją razem z pierwszą dawką szczepionki lub maksymalnie do 7 dni od pierwszego zastrzyku.

Szczepienia na wściekliznę – dlaczego warto?

Masowe szczepienia zwierząt (dzikich i domowych) w Polsce pozwoliły wyeliminować problem śmiertelności wścieklizny wśród ludzi. Ostatni zgon w wyniku choroby odnotowano w 2002 roku. Mimo powszechnej immunizacji zwierząt, szczepienia ludzi są tu nadal ważne. Przypadki ugryzień przez psy nie są wcale rzadkie – przykładowo, w 2019 roku profilaktykę poekspozycyjną wdrożono aż 8 886 razy! Ataki zwierząt bezpańskich lub zaniedbanych przez właścicieli stanowią solidną podstawę do zastosowania opisanych wyżej środków zaradczych. Kurację kontynuuje się też w przypadku, gdy nie da się poddać psa obserwacji weterynaryjnej lub gdy wyniki badania potwierdzą u niego zakażenie.

Szczepienia na wściekliznę są też szczególnie ważne w niektórych zawodach. Najbardziej narażeni na śmiertelną infekcję są weterynarze. Immunizację przed ekspozycją powinni rozważyć też leśnicy, speleolodzy czy badacze dzikich zwierząt. Zwiększy to bezpieczeństwo i komfort pracy.

Ostatnim argumentem przemawiającym za szczepieniami jest zdrowie w podróży. O ile w Polsce wirus wścieklizny jest pod kontrolą, o tyle w niektórych rejonach świata stanowi poważne zagrożenie. Patogeny występują endemicznie, a dostęp do opieki medycznej – kiepski. Szczepiąc się przed wyjazdem do krajów takich jak Indie, Tanzania, Egipt czy Boliwia, można uchronić się przed śmiertelną infekcją i cieszyć się spokojnymi wakacjami (pełna lista państw w artykule).

Jak zapobiec ugryzieniu przez psa?

Jak wspomniano wcześniej, pogryzienia zdarzają się w Polsce dość często, mimo przepisów nakazujących bezpieczne trzymanie swoich zwierząt. Po pierwsze, właściciele nie zawsze są osobami odpowiedzialnymi, a po drugie – można natknąć się na bezpańskie zwierzę. Co robić w sytuacji, kiedy zachodzi ryzyko ataku przez psa?

1. Poszukaj schronienia – wejdź za ogrodzenie, wespnij się na drzewo lub drabinę; ucieczkę można rozważyć wyłącznie w przypadku, gdy stoi się tuż obok, a zwierzę jest nieco dalej. W przeciwnym razie pies bez problemu dogoni swoją ofiarę.

2. Stań nieruchomo – jeśli nie ma możliwości schronienia, nie wykonuj gwałtownych ruchów i nie wydawaj dźwięków. Umieść łokcie przy piersi, a pięści pod brodą. W tej pozycji przeczekaj, aż pies straci zainteresowanie, a następnie ostrożnie się oddal.

3. Odgrodź się – jeśli mimo wszystko pies zaatakuje, wykorzystaj to, co masz pod ręką; zasłoń się torbą, parasolem lub rowerem, aby uniknąć pogryzienia.

4. Przyjmij bezpieczną pozycję – kiedy atak jest zaciekły i psu udało się przewrócić Cię na ziemię, należy natychmiast zawinąć się w kłębek twarzą i brzuchem do ziemi, zakryć kark, uszy i twarz ramionami, a głowę jak najbardziej wcisnąć pod spód reszty ciała.

Pogryzienie przez psa stanowi bezpośrednie zagrożenie życia – w wyniku odniesionych ran można się wykrwawić oraz nabawić się śmiertelnej wścieklizny. Dlatego tak ważne są szczepienia ochronne przeciw tej chorobie.

Szczepienia na wściekliznę w TropicalMed

TropicalMed to miejsce, gdzie wygodnie i bezpiecznie uodpornisz się na wściekliznę. Rozważ immunizację przed podróżą lub podejmując zawód/hobby uwzględniające częsty kontakt ze zwierzętami. Dbaj o swoje bezpieczeństwo!

Serdecznie zapraszamy na szczepienia!